Verginin kimyası
Kimya, maddenin yapısını, özelliklerini, birleşimlerini, etkileşimlerini, tepkimelerini araştıran ve uygulayan bilim dalıdır. Verginin kimyası ise, vergi sisteminin temel prensiplerini ve yapılarını ifade etmek için kullanmak istiyorum.
Vergi, genellikle devletin kamu harcamalarını finanse etmek için bireyler ve işletmelerden aldığı zorunlu bir ödemedir. Vergi sistemi, vergilerin toplanması, vergi oranlarının belirlenmesi, vergi tabanının tanımlanması ve vergi gelirlerinin nasıl kullanılacağı gibi konuları kapsamaktadır.
Vergi sistemlerinin kimyası, hükümetin gelir elde etme ve toplumun ekonomik davranışlarını şekillendirme amacıyla kullandığı çeşitli politika araçlarını içermektedir.
Türk vergi sisteminde uygulamada yer alan vergiler;
- Gelir Üzerinden Alınan Vergiler (Gelir ve Kurumlar Vergisi),
- Harcamalar Üzerinden Alınan Vergiler (Katma Değer Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, Özel İletişim Vergisi, Şans Oyunları Vergisi, Damga Vergisi, Gümrük Vergisi ile Belediye Gelirleri Kanununca Alınan Vergiler),
- Servet Üzerinden Alınan Vergiler (Veraset İntikal Vergisi, Emlak Vergisi, Motorlu Taşıtlar Vergisi) meydana gelmektedir.
Tablo 1: Türk Vergi Sisteminin Vergilerin Sınıflandırılması( Kimyası)
Kaynak: Hüseyin Şen-İsa Sağbaş Vergi Teorisi ve Politikası
Bu kapsamda, verginin kimyası denildiğinde, vergi türleri, vergi oranları, vergi muafiyetleri, vergi adaleti ve vergi kaçakçılığı gibi konuların incelenmesidir.
Özetle, Kimya çevremizdeki her şeyi içermektedir. Vergi ise, toplumun her alanını etkilemektedir. Bilimsel olarak Kimya, maddelerin temel yapılarını, birleşimlerini, dönüşümlerini, çözümleme, birleşim ve üretim yöntemlerini inceleyen bilimdir. Verginin Kimyası ise, hükümetin gelir elde etme ve toplumun ekonomik davranışlarını şekillendirme amacıyla kullandığı çeşitli politika araçlarını içermektedir.
Not: "Verginin Kimyası" kavramını metafor olarak kullandım.