Sigarada Asgari Maktu Vergi Neden Kaldırıldı? Neden Geri Getirildi?
5 Ocak 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 554 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile sigaralarda uygulanmakta olan vergi oranı %63 ten %67 e çıkarılmış, asgari maktu vergi tutarı 0,28 TL den sıfıra indirilmiş, 0,42 TL olan maktu vergi tutarı ise değiştirilmeksizin aynen korunmuştur.
1 Mayıs 2019 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 1013 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, kaldırılan asgari maktu vergiyi geri getirmiş ancak tutarı 0,2679 olarak belirlemiştir.
Vergi Algı platformunda yayınlanan 9 Ocak 2019 tarihli “Sigaranın Vergilendirilmesindeki Değişiklikler ve Yaratması Muhtemel Sonuçlar” başlıklı yazımda asgari maktu verginin kaldırılmış olmasının,
- Özellikle düşük fiyatlı sigaralarda aşağı yönlü bir fiyat hareketi olma olasılığını artırdığını,
- Bunun fiyat üzerinden rekabeti artırabileceğini,
- Fiyatlarda aşağı yönlü bir hareketin vergi gelirlerini olumsuz etkileyebileceğini,
- Bütçe dengesi bakımından Hazinenin buna tahammülünün zor olduğunu,
- Asgari maktu verginin bu bakımdan sigorta görevi gördüğünü,
- Asgari maktu verginin kaldırılmasına anlam vermenin mümkün olmadığını
İfade etmiştim.
Asgari maktu verginin geri getirilmiş olmasından, ifade ettiğim bu kaygıların karşılık bulduğu sonucunu çıkarmak makul olsa gerek.
Ancak önceden 0,28 TL olan asgari maktu vergi 0,2679 TL olarak geri dönmüştür. Vergi düzenlemelerinden önce 8 TL’den satılan sigaralarda firmalara sadece paket başına 76 kuruş 7,5 TL den satılan sigaralarda 34 kuruş kalmakta, 7 TL ve altından satılan sigaralarda ise elde edilen gelirin tamamı vergi olarak Hazineye aktarılmakta dolayısıyla firmalara bir şey kalmamaktaydı.
Vergi oranı %67 yapılarak asgari verginin kaldırılmasıyla 8 TL den satılan sigaralarda firmalara paket başına 1 TL, 7,5 TL den satılan sigaralarda 91 kuruş, 7 TL den satılan sigaralarda ise 82 kuruş kalmaya başlamıştır.
Daha sonra asgari verginin 0,2679 TL olarak gelmesiyle birlikte 8 TL den satılan sigaralarda firmalara kalan tutar 1 TL olmaya devam etmiş ancak 7,5 TL den satılan sigaralarda 58 kuruşa, 7 TL den satılan sigaralarda ise 15 kuruşa düşmüştür.
Sonuç olarak son vergi düzenlemeleri ucuz sigaralar üzerindeki vergi baskısını azaltmış, ucuz sigaralarda fiyat artışına gitmeme imkanını sağlamıştır. Asgari verginin tekrar geri getirilmesiyle de bir yanlıştan dönülmüş, fiyat rekabeti yoluyla verginin aşındırılmasının önüne geçilmiştir.
Yine vergi düzenlemelerinin yaratması muhtemel fiyat artışlarına da 9 Ocak 2019 tarihli yazımda yer vermiş, firmaların mevcut gelir düzeylerini korumaları için paket başına 2 TL civarı bir fiyat artışı yapabileceğini ifade etmiştim. Nitekim Nisan ve Mayıs aylarında 8 TL ve altında olan sigaralar hariç tüm markalarda fiyatlar 2 TL civarında artırılmıştır.
Tüketimin azalmayacağı, tüketimin kayıt dışılığa veya ucuz sigaraya kaymayacağı varsayımları altında tütün ürünlerinden 2019 yılında önceki yıla nazaran 10 Milyar TL daha fazla bir ÖTV tahsilatı yapılabileceğini söyleyebiliriz.
Bizim temennimiz tüketimin azalması yönünde.