OVP’den 2022 bütçe açığı düzeltmesi: 278,4 milyardan 461,2 milyara
Orta Vadeli Program (OVP), 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi Kanununun 16. maddesinde hükmolunduğu üzere Eylül ayının ilk haftasında (4 Eylül 2022 Pazar günü) açıklandı.
Böylece 2023 yılı yani Cumhuriyetimizin 100. yılı bütçesinin yasalaşma süreci başlamış oldu.
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi sonrasında Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığının birlikte yürütmek durumunda oldukları süreçler nedeniyle 2023-2025 OVP’si de iki kurum tarafından birlikte hazırlandı.
Bütçe açığında artış
Hatırlanacağı üzere 2022 yılı Bütçe Kanunu TBMM’den geçtiğinde öngörülen bütçe açığı 278 milyar 374 milyon lira olarak belirlenmişti.
| (Bin TL) | 2022 BÜTÇESİ |
| BÜTÇE GİDERLERİ | 1.750.957.322 |
| BÜTÇE GELİRLER | 1.472.583.134 |
| VERGİ GELİRLERİ | 1.258.278.815 |
| AÇIK | 278.374.188 |
Öte yandan Resmi Gazete’de 7 Temmuz 2022’de yayınlanan ek bütçe kanunu ile 2022 bütçe giderlerinde %61,7 oranında bütçe gelirlerinde ise %73,3 oranında artışa gidilmiş ancak bütçe açığı başlangıçtaki 278 milyar 374 milyon lira hedefinde bırakılmıştı.
| (Bin TL) | YILBAŞI | EK BÜTÇE İLE EKLENEN | YENİ TOPLAM |
| BÜTÇE GİDERLERİ | 1.750.957.322 | 1.080.515.421 | 2.831.472.743 |
| BÜTÇE GELİRLER | 1.472.583.134 | 1.080.515.421 | 2.553.098.555 |
| VERGİ GELİRLERİ | 1.258.278.815 | 1.083.597.525 | 2.341.876.340 |
| AÇIK | 278.374.188 | 278.374.188 |
Bu Pazar Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlanan OVP’de yer alan gerçekleşme tahminiyle birlikte 2022 bütçesine ilişkin olarak son bir revize daha yapılmış oldu.
Buna göre bütçe açığı %65,66 artışla 278,4 milyar liradan 461,2 milyar liraya çıkmış durumda.
| (Milyon TL) | 2022 BÜTÇE KANUNU | EK BÜTÇE SONRASI 2022 | 2022 OVP | İLK BÜTÇEYE GÖRE ARTIŞ % |
| BÜTÇE GİDERLERİ | 1.751,0 | 2.831,5 | 3.133,7 | 78,97 |
| BÜTÇE GELİRLER | 1.472,6 | 2.553,1 | 2.672,5 | 81,48 |
| VERGİ GELİRLERİ | 1.258,3 | 2.341,9 | 2.269,6 | 80,37 |
| AÇIK | 278,4 | 278,4 | 461,2 | 65,66 |
Enflasyonun bütçeye etkisi
2021’in son çeyreğinden bu yana yaşamakta olduğumuz yüksek enflasyonun etkilerini 2022 bütçesi bize o kadar net gösteriyor ki.
Hem gelirler hem de giderler, ortalama olarak %80’lik bir oranda, adeta bir balon gibi şişmiş durumda.
Yüksek enflasyon beklentisi olmadan, 2021’in ikinci yarısında hazırlıkları başlayan 2022 Bütçesinde başlangıca göre
- giderlerin %78,97’lik,
- gelirlerin de ise %81,48’lik
bir şişme (inflation) ile tamamlanacağı tahmin ediliyor.
Eğer bütçe açığı 461,2 milyar lira olarak gerçekleşirse GSYH’nın %3,4’ü oranında bir açık verilmiş olacak
Artan bütçe açığının nedenleri
Enflasyon nedeniyle artankamu harcamaların yanısıra 2022 harcamalarına ilişkin OVP’deki genel tahmini incelediğimizde son çeyrekte;
- Faiz harcamalarının ve
- Cari harcamaların
önemli bir tutarda artmaya devam edeceği gözüküyor.
Bu nedenle de önümüzdeki dönemde, tüm dünya ile birlilkte, bilhassa elektrik, doğal gaz ve belki de akaryakıt alımlarında hanehalkına, işletmelere ve çiftçilere destek anlamında kamusal sübvansiyonların arttığı bir süreci yaşama olasılığının gittikçe yükseldiğini söyleyebiliriz.