KÖİ köprüsünden geçersen %8, Devlet köprüsünden geçersen %18 KDV
Ülkemizde yeni bir finansman ve altyapı modeli olarak Turgut Özal zamanında Yap-İşlet-Devret (YİD) olarak hayatımıza giren, son 20 yılda ise Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri olarak adlandırılan havaalanı, köprü, tünel, otoyol, şehir hastaneleri ve enerji projeleri iyice yaygınlaşmış durumda.
KÖİ’lerin ulaştığı parasal büyüklükler, projenin finansmanında kamunun yüklendiği Hazine garantileri ve işletme döneminde kamunun taahhüt ettiği gelir garantilerine bu yazımda girmeyeceğim
Ancak meraklısı için geçtiğimiz yılın sonunda TEPAV bünyesinde M. Coşkun Cangöz, Uğur Emek ve Nurhan Uyduranoğlu Karaca tarafından hazırlanan “Türkiye’de Kamu Özel İşbirliği Modeli Uygulaması: Etkin Risk Paylaşımına Yönelik Model Önerisi”ni tavsiye ederim.
Biz gelelim konunun köprüden geçen vatandaşı ilgilendiren vergisel boyutuna.
KÖİ ve Devlet köprülerinde ikili KDV uygulaması
Köprülerden ve denizaltı karayolları tünellerinden geçiş ücretleri 30 Haziran 2016’ya kadar genel oranda KDV’ye tabi idi. Yani %18’di.
Altyapı yatırımı ister Devlet tarafından yapılsın, isterse de Yap-İşlet-Devret modeli çerçevesinde yapılsın oran aynı idi..
30 Haziran 2016’da YİD kapsamında yapılan köprülerden geçiş ücretlerinde KDV ‘%18’den %8’e indirildi. (2016/8998 sayılı Kararname)
Daha sonra ise 3 Şubat 2018’de yapılan ekleme ile “denizaltı karayolu tünelleri” nde (Asya ile Avrupa’yı denizin altından birleştiren Avrasya Tüneli) KDV oranı da %8 oldu. (2018/11333 sayılı Kararname)
Özetle KÖİ köprüsünden geçersek %8, Devlet köprüsünden geçersek %18 KDV ödüyoruz.
Köprü ve Tünel Geçiş Ücretleri (20.2.2022 itibariyle)
Köprü ve Tünel Geçiş Ücretleri (20.2.2022 itibariyle)
| Altyapının Adı | Gündüz Tarifesi | İndirimli Gece Tarifesi | KDV Oranı | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Avrasya Tüneli | Otomobil 53 ₺ Minibüs 79,5 ₺ | Otomobil 26,50 ₺ Minibüs 39,75 ₺ | %8 | ||||||||||||
| 1915 Çanakkale | Otomobil 200 ₺* (*Yazının kaleme alındığı tarih itibariyle diğer grup ücretleri henüz kamuoyuna açıklanmamıştır) | GECE GÜNDÜZ FİYAT FARKI YOK | %8 | ||||||||||||
| Yavuz Sultan Selim |
| GECE GÜNDÜZ FİYAT FARKI YOK | %8 | ||||||||||||
| Osmangazi |
| GECE GÜNDÜZ FİYAT FARKI YOK | %8 | ||||||||||||
| 15 Temmuz Şehitler (Boğaziçi) Fatih Sultan Mehmet |
| GECE GÜNDÜZ FİYAT FARKI *YOK | %18 |
Şirket araçlarının köprü geçiş ücretlerinde KDV indirimine dikkat!
Şirket araçlarının köprü ve tünel geçiş ücretlerine dahil olan KDV’nin indiriminde iki farklı orana dikkat etmek gerekiyor.
Zira OGS veya HGS için geçiş hakkı aldığımızda KDV ayrımı yok. KDV ayrımı ancak köprüden geçtikten sonra ortaya çıkıyor.
Bu durumda geçişlerin dökümünü alarak Devlet köprüsü ücretlerinde iç iskonto yöntemiyle %18 KDV’yi, KÖİ köprülerinde ise %8 KDV’yi hesaplayıp indirmek gerekiyor.
Aksi takdirde fazla ya da eksik KDV indirimi yapmış duruma düşebiliriz.
Bunun da gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için ek bir uyum maliyeti oluşturacağı kesin.
İkili KDV uygulamasının vergisel sonuçları neler?
KÖİ köprüsü ile Devlet köprüsü arasındaki 10 puanlık KDV farkının (%8 ve %18) sonuçlarını konunun paydaşları açısından şöyle özetleyebiliriz:
- Köprüden geçen araç sahibi: KÖİ köprüsünden geçtiğimizde fiyatın içindeki KDV 10 puan daha düşük olduğu için daha az KDV ödemiş oluruz.
- Devlet: KÖİ köprülerinde indirimli oran söz konusu olduğundan teorik olarak Devlete daha az vergi aktarılır.
- Müteahhit: Köprüden geçenden tahsil edilen KDV indirimli orana tabi olduğu için (%8) müteahhit, inşaat ve işletme esnasında yüklenip de indiremediği KDV’yi bir yıl sonra iade alma hakkına kavuşur. KOİ köprü geçiş ücreti genel orana tabi olsaydı, vergi mükelleflerinin çoğu gibi devreden KDV olarak finansal yük üzerinde kalacak ve iade alamayacaktı.
Devreden KDV’nin herkese iadesi
KÖİ köprü ve tünel müteahhitlerine indirimli oranla sağlanan iade imkanının, bir an önce tüm mükelleflere tanınması vergi adaleti açısından yerinde olacağı kanısındayım.
Aksi takdirde kimi sektörler, indirimli orana tabi olarak devreden KDV’lerini iade alırken diğerleri yıllarca gayri adil bir şekilde Devleti finanse etmeye devam edecekler.
Yorumlar