Holding Yapılanması ve Holding Oluşumunun Vergisel Avantajları Nelerdir? (II)
Geçen hafta başladığım holdingleri anlatan yazıma bu hafta da devam ediyorum.
Bu yazımda holdinglerin bankalardan alacakları kredileri, bankalardan döviz kredi kullanma avantajlarını ve yurtdışı ortaklarından alacakları krediler konusunu işleyeceğim.
Soru: 1-Holding’ler bankalardan aldıkları kredileri yurt içi ve yurtdışı iştirak ettikleri şirketlere aktarabilir mi?
Yanıt: Holding’in bir diğer yararı ise; bankalardan alınacak kredilerin holding üzerinden alınarak iştiraki olduğu şirketlere yansıtılmasıdır. İştirak olduğu şirketlerin bankalar karşısında kredi alma koşulları daha zor olmasına rağmen holdingin daha uygun kredi bulma imkânı olabilir. Bu konu T.T.K.’nun Bağlı ve Hâkim Şirketlerin Raporları başlığı ile 199. maddede genişçe açıklanmıştır. Yapılan açıklamada kısaca Holding’in kendi finansal raporları ile bağlı şirketlerinde toplam (Konsolide) finansman raporlarının hazırlanması gerektiğini belirtmiştir.
Bu konuyu doğrudan bir özelge ile yanıtlayayım. 03.02.2020 tarih ve 5900 sayılı özelgeye göre; Maldivler Cumhuriyeti'nde mukim olup otel işletmeciliği faaliyeti göstermek üzere otelcilik yatırımı yapmakta olan bağlı ortaklığa Şirketin öz kaynaklarından kullandırılacak krediler için emsallere uygun bir faiz uygulanması ve bu faiz gelirinin tahakkuk ettiği dönem kazancına dahil edilmesi gerekmektedir.
Banka veya diğer finans kuruluşlarından temin edilerek aynı faiz oranı ve masrafları ile Maldivler Cumhuriyeti'nde mukim bağlı ortaklığa kredi kullandırılması işlemi, Şirket tarafından ilişkili kişiye sunulan bir finansman hizmeti mahiyetinde olup söz konusu finansman hizmetinin ilişkisiz bir kişiye verilmesi durumunda verilen bu hizmet karşılığı ilişkisiz kişiden bir bedel talep edileceğinden bu hizmetin ilişkili kişiye verilmesi durumunda da verilen hizmet karşılığı bir bedelin talep edilmesi gerekmektedir.
Dolayısıyla, Şirketin banka veya diğer finans kuruluşlarından temin ettiği kredinin aynı faiz oranı ve masraflarıyla ilişkili kişiye kullandırılması işleminde finansman hizmetine ilişkin bedelin Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. madde hükmü ile ilgili Tebliğde yapılan açıklamalara göre belirlenmesi gerekmektedir.
Öte yandan, banka veya diğer finans kuruluşlarından temin edilerek aynı şartlarda ilişkili kişiye kullandırılan kredi için transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümlerine göre belirlenecek emsallere uygun bir bedelin alınması, kredinin aynı şartlarla kullandırılması şartının ihlali anlamına gelmeyecek, dolayısıyla söz konusu borçlar örtülü sermaye sayılmayacaktır.
Soru 2: Holding bünyesinde bulunan şirketlerin döviz kredisi kullanımlarında avantajları var mı?
Yanıt: Sermaye şirketlerinin döviz kredi kullanmaları TCMB tarafından zor koşullara bağlanmıştır. Bu konuda Holding şirketler hakkında ise TCMB Sermaye Hareketleri Genelgesi’nin Geçici 1. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 31.01.2022 tarih ve 921410 sayılı yazısı ile eklenen düzenleme kapsamında, dolaylı iştirak / dolaylı ortaklık yoluyla holding bünyesine dahil edilmiş olan şirketlerin döviz kredisi kullanımlarında holding bünyesinde olduklarının ve holdingin tevsikine dair sunmaları gereken belgelere dair düzenleme yapılmıştır. Buna göre “Holding şirketi bünyesindeki dolaylı iştirak / ortaklık statüsündeki şirketin aynı holding bünyesinde olduğunun tevsik edilmesi için ise şirketin holdingin dolaylı iştiraki/ortaklığı olduğunu ve holdingin konsolide finansal tablolarına dahil edildiğini belirten bağımsız denetim firması raporu veya YMM tarafından onaylanmış bir belgenin ibraz edilmesi gerekmektedir.”
Söz konusu geçici maddenin güncel şekli aşağıdaki gibidir.
“GEÇİCİ MADDE 1- (1) Kullanım tarihinde kredi bakiyesi 15 milyon ABD doları veya üzerinde olan şirketler için ilgili kurumlarca yapılacak düzenleme yürürlüğe girene kadar başlıca amacı başka işletmelere katılmak olan anonim şirket statüsündeki holding şirketleri ve söz konusu holding şirketi bünyesindeki şirketlerin kendi tüzel kişilikleri adına kullanacakları krediler için aşağıdaki hükümler uygulanır.
- Holding şirketi veya bünyesindeki şirketlerin kredi bakiyeleri ve döviz gelirleri hesaplanırken, tüm şirketlerin kredi bakiyeleri ve döviz gelirleri toplamı dikkate alınır.
- Son üç mali yılın döviz gelirleri; son üç yıla ait konsolide olmayan finansal tablolar esas alınarak SMMM veya YMM tarafından her bir şirket için hazırlanan ve onaylanan döviz Gelirleri Beyan Formları (Ek: 2) ile birlikte bu formlarda işlenen tutarların döviz gelirleri kapsamı ile uyumlu olduğunun tespitini ve bu durumun tespitine dayanak oluşturan belgeler hakkında bilgileri içeren raporların (Ek: 4) bankalara ve finansal kuruluşlara ibrazı ile belgelenir.
- Holding şirketi veya bünyesindeki şirketler tarafından döviz kredisi kullanılırken holding bünyesinde faaliyet gösterildiğine ilişkin tevsik edici belgeler, holding ve bünyesindeki tüm şirketleri belirten şirketin yazılı beyanı ile birlikte kredi kullandıran/kredi kullanımına aracılık eden banka ve finansal kuruluşlara ibraz edilir. Holding şirketi bünyesindeki dolaylı iştirak / ortaklık statüsündeki şirketin aynı holding bünyesinde olduğunun tevsik edilmesi için ise şirketin holdingin dolaylı iştiraki/ortaklığı olduğunu ve holdingin konsolide finansal tablolarına dahil edildiğini belirten bağımsız denetim firması raporu veya YMM tarafından onaylanmış bir belgenin ibraz edilmesi gerekmektedir.
- Şirketin yazılı beyanında belirttiği ve tevsik edici belgeleri ibraz ettiği holding ve bünyesindeki tüm şirketlerin kredi bakiyelerinin kredi kullandıran/kredi kullanımına aracılık eden banka ve finansal kuruluşlarca Risk Merkezindeki kayıtlardan kontrol edilerek toplamı alınır.
- Kredi bakiyeleri toplamının 15 milyon ABD doları veya üzerinde olması durumunda bu Genelgenin 21. ve 40. maddelerinin birinci fıkralarının (b) bentleri kapsamında döviz kredisi kullandırılabilir veya döviz kredisine aracılık edilebilir.
- Kredi bakiyeleri toplamının 15 milyon ABD dolarının altında olması durumunda bu Genelgenin 20 inci ve 39 uncu maddeleri kapsamında döviz kredisi kullandırılabilir veya döviz kredisine aracılık edilebilir.
- Kullandırılan/aracılık edilen döviz kredisi sadece krediyi kullanan şirketin kredi bakiyesine dahil edilerek kredi kullandıran/kredi kullanımına aracılık eden banka ve finansal kuruluşlarca Risk Merkezine bildirimde bulunulur.” (* Mazars Denge 2022/036 sayılı sirküleri)
Holding şirketlerinin iştirak etikleri şirketlerle (Grup içi şirketlerle) döviz cinsinden borçlanmaları hakkında yeni bir genelge yayınlanmıştır.
“Genelgenin 38/2’nci maddesi güncellenmiştir. Buna göre kambiyo mevzuatı uyarınca Türkiye’de yerleşik kişiler ancak 32 sayılı Karar’da yer alan şekliyle bankalar ve finansal kuruluşlardan döviz kredisi temin edebilecekleri için bir firmanın başka bir firmaya döviz kredisi kullandırması mümkün bulunmamaktadır. Ancak, işlemin fon fazlası olan firmanın fon açığı olan aynı holding bünyesindeki firmaya veya grup firmasına ilgili tutarın döviz cinsinden karşılığını yatırabilmesi amacıyla gerçekleştirilmesi halinde, borçlandırmanın ve takibinin Türk lirası cinsinden yapılması kaydıyla, borçlandırma işlemlerine ilişkin bedellerin döviz cinsinden karşılığının firmanın yazılı beyanına istinaden yurt içindeki ilgili hesaplara transfer edilmesi mümkündür. Ancak, yeni bir döviz kredisi kullanmak suretiyle kredi kullanan firmanın aynı holding bünyesinde veya grup içinde olan başka bir firmaya söz konusu krediyi aktarması mümkün bulunmamaktadır. Bankalar veya finansal kuruluşlar köprü kredi ve benzeri uygulamalarla bu şekilde hareket ettiğini tespit ettikleri şirketleri Bakanlığa bildirir. Bu konuda TCMB tarafından yapılan karşılaştırma tablosu da linkte yer almaktadır.
Özetlemek gerekirse;
- Köprü kredi yasağı devam etmektedir.
- Bankaların köprü kredi yasağına uyulmadığına ilişkin Hazine ve Maliye Bakanlığına bilgi verme zorunluluğunun kapsamı değiştirilmiştir.
- Holding ve grup şirketlerinde öngörülen borçlandırma işlemi Holding veya Ana şirkette fon fazlası olması durumuna bağlanmıştır.
Fon fazlası durumu hariç yeni bir döviz kredisi kullanılarak aktarım yapılması yasaklanmıştır.” Kısacası TL olarak takıp edilmek koşuluyla Holding firmaları kendi aralarında döviz cinsinden borçlanabileceklerdir.
Soru:3 Holdingler yurtdışındaki şirket ortağı firmadan kredi alabilir mi?
Yanıt: Bu sorunun yanıtını güncel bir özelge ile vereyim .14.11.2022 tarihli, 62030549-125[12-2019/496]-1328479 sayılı, T.C. Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul Vergi Dairesi BaşkanlığıGelir Kanunları Gelir Ve Kurumlar Vergileri Grup Müdürlüğü’nün yayınladığı özelgeye göre; Şirketinizin … hissesine sahip olan Çinli … kendi kaynaklarından 1 yıl + 1 gün vadeli, yıllık % 4 faizli 200 milyon dolar kredi kullanacağınız belirtilerek, bu kredinin vadesinde anapara ve faiz ödemesi yapılırken Şirketinizin vergisel sorumluluğunun bulunup bulunmadığı hususunda bilgi talep edilmiş olup, konuya ilişkin Başkanlığımız görüşü aşağıda açıklanmıştır.
KV Kanunu Yönünden;
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3’üncü maddesinin ikinci fıkrasında, Kanunun 1 inci maddesinde sayılan kurumlardan kanuni ve iş merkezlerinin her ikisi de Türkiye'de bulunmayanların sadece Türkiye'de elde ettikleri kazançları üzerinden dar mükellefiyet esasında vergilendirilecekleri hüküm altına alınmış ve aynı maddenin üçüncü fıkrasında da dar mükellefiyette kurum kazancını oluşturan kazanç ve iratlar bentler halinde sayılmıştır.
Şirketinizin …de mukim ortağı olan şirketten temin ettiği krediye ilişkin yapmış olduğu faiz ödemelerinin emsallere uygun olması gerekmektedir.
Söz konusu borçlanma nedeniyle Kanunun 12’nci veya 13’üncü maddesinde belirtilen örtülü sermaye ve/veya transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı şartlarının gerçekleşmesi durumunda ise örtülü sermaye kapsamına giren borç tutarları üzerinden ödenen faiz tutarları ile transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazanç tutarı şartların gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibarıyla dağıtılmış kâr payı sayılacaktır.
Ayrıca, örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler ile transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançların Kurumlar Vergisi Kanununun 11’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.
ÇVÖA Kanunu Yönünden;
Türkiye'de mukim şirketiniz tarafından yapılacak temettü ödemesinin vergileme hakkı Çin'e ait olmakla birlikte; Anlaşma'nın 10’uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Türkiye'nin de gayrisafi temettü tutarının yüzde 10’unu aşmamak üzere iç mevzuat hükümleri çerçevesinde vergilendirme hakkı bulunmaktadır.
Söz konusu temettü geliri dolayısıyla Türkiye'de vergi ödemesi durumunda, ortaya çıkacak çifte vergilendirme Anlaşma'nın "Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi" ne ilişkin 23’üncü maddesi uyarınca mahsup yöntemi ile önlenecektir.
Anlaşma hükümlerinin iç mevzuata göre değişiklik getirdiği durumlarda, Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmek için söz konusu Çin teşebbüsünün Çin'de tam mükellef olduğunun ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğinin Çin yetkili makamlarından alınacak bir belge ile kanıtlanması ve bu belgenin aslı ile birlikte Türkçe tercümesinin Noterce veya Çin'deki Türk Konsolosluklarınca tasdik edilen bir örneğinin vergi sorumlularına veya ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir.
KDV Kanunu Yönünden;
Ana ortak veya ilişkili firmalar arasındaki borç verme işlemleri, KDV Kanununun 1/1’inci maddesine göre finansman hizmeti olarak değerlendirilmekte ve bu işlemler nedeniyle hesaplanacak faiz tutarları KDV ye tabi bulunmakta olup, bu finansman hizmetinden Türkiye'de yararlanıldığından … şirketinin Türkiye'de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmaması halinde Kanunun 9’uncu maddesi gereğince şirketiniz tarafından faiz tutarları üzerinden hesaplanan KDV nin sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, söz konusu finansman teminine ilişkin olarak yurt dışında bulunan …'ye ödenen faiz tutarlarına ilişkin Şirketiniz tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenen KDV'nin Kanunun 30/d maddesi çerçevesinde indirimi mümkün bulunmaktadır.
Sonuç: Bu yazımda holdinglerin bankalardan alacakları kredileri, bankalardan döviz kredi kullanma avantajlarını ve yurtdışı ortaklarından alacakları krediler konusunu işledim.
Gelecek haftaki yazımda holding konusunu işlemeye devam edeceğim.
Özellikle holdinglerin “Bağımsız Denetim” zorunluluğu ve holdinglerin bankalardan aldıkları kredileri, iştirak ettikleri şirketlere aktarımlarında KV ve KDV yasaları karşılarındaki yasal durumları inceleyeceğim.
