Eğitim ve Öğretim İstisnasına Kreş ve Gündüz Bakım Evleri İstisnası da Eklendi
Kreş ve gündüz bakım evleri ifadesi, aslında eğitim ve öğretim faaliyetinin dışında bir mana içermektedir. Bu nedenle vergi kanunlarında yer alan eğitim ve öğretimi istisna getirerek teşvik eden hükümleri kreş ve bakım evlerini kapsamamaktaydı.
Genelde hem toplumda hem de mesleki alanda anaokulu, kreş, gündüz bakım evi, çocuk yuvası gibi kavramların arasında fark olmadığı kabul edilerek aynı manada kullanıldığı görülmektedir. Ancak bu kavramlar farklı organizasyonları ifade etmekte olup vergisel yönden yaptırımları da farklıdır. Aslında Milli Eğitim Bakanlığı ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından çıkarılan kanun ve yönetmelikler ile kavramların
kapsamı belirlenmiştir.
Özel Kreş Ve Gündüz Bakımevleri İle Özel Çocuk Kulüpleri Kuruluş Ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik’in 4. maddesinde göre, 0-6 yaş grubu çocukların gelişim, bakım, korunma ve beslenmelerini sağlamak üzere kurulur. Genelde kreşler 0-36 ay; gündüz bakım evleri 36-72 ayları kapsar.
254 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde, okul öncesi eğitim okulunun, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun 19, 20 ve 21 inci maddelerine göre kurulan ve mecburi ilköğretim çağına gelmemiş çocukların eğitimini sağlayan okulları ifade ettiği belirtilmiştir. Bu durumda, kreşler çocukların gelişim, bakım, korunma, beslenme gibi hayati fonksiyonlarını yerine getirmekte olup anaokulları ise çocukların bakım yerine eğitim faaliyetlerini yerine getiren kuruluşlardır. Dolayısıyla bakım ve eğitim fonksiyonları birbirinden ayrıldığı gibi kreş ve anaokulu kavramlarıyla da farklı ifade edilmektedir. Kocaeli Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 11/12/2010 tarihinde vermiş olduğu muktezada, “kreş ve gündüz bakımevi işletmeciliği faaliyetinde bulunduğunuzubelirtmekte ve bu faaliyetinizle ilgili gelir vergisinden muafolup olmadığınız hususunda görüş talep edildiğini,1739 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre, okul öncesi eğitim kurumları,bağımsız anaokulları olarak kurulabileceği gibi, gerekli görülenyerlerde ilköğretim okuluna bağlı anasınıfları halinde veya ilgili diğeröğretim kurumlarına bağlı uygulama sınıfları olarak da açılabileceğiniBu hüküm ve açıklamalara göre, kreş ve gündüz bakımevinin okul öncesieğitim okulu çerçevesinde değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından,kreş ve gündüz bakımevi işletilmesinden elde edilen kazançların GelirVergisi Kanununun 20 inci maddesinde yer alan eğitim öğretim kazançlarıistisnasından yararlanmasının mümkün olmadığı” belirtilmiştir.
20/8/2016 tarihli ve 6745 sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 20. maddesinde yapılan değişiklik ile kreşler ve gündüz bakımevleri de istisna kapsamında alınmıştır:
"Kreş ve gündüz bakımevleri ile eğitim ve öğretim işletmelerinde kazanç istisnası
Madde 20 – Özel kreş ve gündüz bakımevleri ile okul öncesi eğitim, ilköğretim, özel eğitim ve orta öğretim özel okullarının işletilmesinden elde edilen kazançlar, ilgili Bakanlığın görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığının belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde beş vergilendirme dönemi gelir vergisinden müstesnadır. İstisna, kreş ve gündüz bakımevleri ile okulların faaliyete geçtiği vergilendirme döneminden itibaren başlar.”
295 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile bu değişikliğe yönelik açıklamalar yapılmıştır.
Aynı şekilde 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nda buna uygun olarak 5/ı maddesi şu şekilde değiştirilmiştir: "Okul öncesi eğitim, ilköğretim, özel eğitim ve orta öğretim özel okulları (6745 sayılı kanunun 64 üncü maddesiyle eklenen ibare; Yürürlük: 01.01.2017)özel kreş ve gündüz bakımevleri ile Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara veya kamu yararına çalışan derneklere bağlı rehabilitasyon merkezlerinin işletilmesinden, ilgili Bakanlığın görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığının belirleyeceği usûller çerçevesinde beş hesap dönemi itibarıyla elde edilen kazançlar (İstisna, belirtilen okulların(6745 sayılı kanunun 64 üncü maddesiyle eklenen ibare; Yürürlük: 01.01.2017, kreş ve gündüz bakımevlerinin ve rehabilitasyon merkezlerinin faaliyete geçtiği hesap döneminden itibaren başlar.)."
Hatta değişiklik getiren tasarı görüşmelerinde, gece-gündüz farkı olmaksızın tüm bakımevlerine istisna getirilmesi gündeme gelse de yasalaşmamıştır. Sonuç olarak, kreş ve gündüz bakımevlerinin işletilmesinden elde edilen kazancın gelir ve kurumlar vergisinden müstesna tutulması ile sosyal ihtiyaçlar gereği eğitim-öğretim faaliyetinin dışında bir istisna tanınmıştır. Bu durumda madde başlığın değiştirilmesi ile sistematiğe uygun şekilde düzenlenmiştir.
AKIN, Emre. Vergi Tekniği ve Mütalaât. Şubat/2016. s. 38.