Vergi kayıp ve kaçağını azaltabilmek mümkün mü?
Bize göre ülkede vergi kaçırmanın yaygın olmasının başlıca temel sebepleri şöyle sıralanabilir:
- "Amannnn herkes kaçırıyor, ben de kaçırırım ne olacak" düşüncesi,
- Bazı alanlarda anlamsız yüksek vergi oranları,
- Vergi af ve yapılandırmalarının düzgün mükellefleri cezalandırıcı algısı,
- Vergi idaresindeki bazı zafiyetler, teknolojik ve yasal düzenlemelerde gecikmeler ve denetimlerin yetersizliği,
- Vergi bilincinin oluşmaması (özellikle eksik ya da hiç mevcut olmayan eğitim, vicdani kanaat),
- Vergi politikalarının sürekli değişmesine karşı güncel mevzuata uygun olmadığı bilindiği halde geleneksel tutumlarda tepki amaçlı ısrar
Çözüm
Vergi sistemine yönelik olumlu bir algı oluşturmak, adil, şeffaf ve kolay anlaşılır vergi mevzuatı oluşturmak ve mükelleflerin gönüllü vergi ödemeye teşvik edilebilmesi için küçük yaşlarda okulda başlayan bilinçlendirme çalışmaları yapmak bize göre önemlidir.
Ayrıca, vergi kaçakçılığını önlemek için etkili denetim mekanizmaları oluşturulmalı, vergi cezaları yargı erki tarafından adaletli bir şekilde uygulanmalı ve vergi konusunda toplumsal bilinç oluşturacak eğitim ve iletişim stratejileri geliştirilmelidir.
Sahte belge kullanmanın(bilerek) ve düzenlemenin suç olduğu bir vergi düzeninde, vergi kayıp ve kaçağının oluşmasındaki en büyük paya sahip olduğu herkes tarafından bilinen kayıt dışı alım satımı suç kapsamı dışında bırakmak ne kadar mantıklı?
“1 milyon TL fatura kesip kayıtlı/belgeli çalıştık ancak sehven 10 milyon TL fatura kesmeyi unutmuşuz” cümlesine baktığımızda bir anormallik görmüyorsak/göremiyorsak vergi bilincimiz; dünyadaki gelişmiş ülke vergi politikalarına ve söz konusu ülkelerin vatandaşlarının vicdani kanaatine ulaşamamış demektir.
Gereksiz vergi harcamalarından vazgeçmeliyiz, mevzuatı gerçekten sadeleştirmeliyiz, gelir unsurları arasındaki adaleti kurmalıyız, “nereden buldun” diyemeyeceksek bile dışarıdan fark edilecek kadar olağandışı kazanç elde edilen alanlara büyüteç tutmalıyız.
Belirli kalıplardan çıkamadığımız sürece ne doğru bildiğimiz yanlışlar, doğruya dönüşecek; ne de yanlış bildiğimiz doğrular bir anda yanlış hale gelecek.