Meslek mensuplarına ilişkin disiplin hükümlerinde yapılan değişiklikler-1
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Disiplin Yönetmeliği 7 Ekim 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan bir Yönetmelikle değiştirilmiştir.
Yapılan değişikliklerin ana hatları yazımızın konusunu oluşturmaktadır.
Disiplin soruşturması ve kovuşturması tanımı
Yönetmelikte geçen tanımlara, “disiplin soruşturması ve kovuşturması” tanımları da eklenmiştir.
Buna göre; “Disiplin soruşturması: İhbar veya şikâyet dilekçesinin yahut istemin odaya intikalinden, dosyanın disiplin kuruluna sevkine kadar olan aşamayı,
Disiplin kovuşturması: Dosyanın disiplin kuruluna intikalinden, disiplin kurulu kararının kesinleşmesine kadar olan aşamayı,” ifade eder.
Yazımızın ikinci kısmında, eklenen bu iki tanımla ilgili olarak Yönetmeliğin izleyen maddelerinde yapılmış olan değişiklikler açıklanacaktır.
Uyarma, kınama ve geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası uygulanan durumlar/hâllerle ilgili değişiklikler
Müşteri bildirim listelerinin tam ve doğru olarak Odaya süresinde verilmemesi,uyarma cezası uygulanan durumlar arasından çıkarılmıştır.
Kınama cezası uygulanan durumlarla ilgili aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır:
- “Üçüncü kez” ibaresi ilgili bende eklenmek suretiyle, üç yıllık bir dönem içinde uyarma cezası gerektiren herhangi bir eylemin yinelenme sayısı üç olarak belirlenmiştir.
- “Mesleki hizmet sözleşmelerinin Birlikçe belirlenen süre içerisinde e-birlik yazılımına girilmemesi,” kınama cezası uygulanan durumlar arasına eklenmiştir.
- Başka bir meslek mensubu ile sözleşmesi bulunan müşterilere iş önerilmesi fiiline kınama cezası uygulanabilmesi için fiilin bilerek yapılması yeterli sayılmayarak “aynı işi yapmak için bilerek” yapılması şartı aranmıştır.
- Meslek mensubunun, “bir başka meslek mensubu, meslek grubu veya mesleki unvan hakkında basılı, görsel veya sosyal medya aracılığıyla hakaret içeren açıklamalar yapması” fiili, kınama cezası uygulanan durumlar arasına eklenmiştir.
Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası uygulanan hâllerle ilgili aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır:
- “Üçüncü kez” ibaresi ilgili bende eklenmek suretiyle, üç yıllık bir dönem içinde kınama cezası gerektiren herhangi bir hâl ve eylemin yinelenme sayısı, üç olarak belirlenmiştir.
- Vergi Usul Kanunu’nun 153/A maddesinin birinci fıkrasında sayılan haller dolayısıyla mükellefiyeti terkin edilenlerin bu fiillerine iştirak ettikleri inceleme raporuyla tespit edilen ve bu durumları kesinleşen meslek mensupları hakkında üç yıl süreyle geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası uygulanması öngörülmüştür.
Bu suretle, geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası, süre bakımından ikili bir ayrıma tabi tutulmuştur.
- İlkinde, bu ceza, her bir eylem için altı aydan az, bir yıldan çok olmamak üzere uygulanacaktır. Hangi hâllerde uygulanacağı Yönetmeliğin 7. maddesinin birinci fıkrasının (a) ila (h) bentlerinde sayılmıştır.
- İkincisinde ise yukarıda söz ettiğimiz üç yıl süreyle geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası uygulanması söz konusu olacaktır.
Takdir hakkı ve tekerrür
Aynı Yönetmeliğin 11. maddesi başlığı “Takdir Hakkı ve Tekerrür” şeklinde değiştirilmiştir. Yeni hükümler şu şekildedir:
Disiplin kurulları, gerekçesini kararda belirtmek kaydıyla bir derece ağır veya bir derece hafif disiplin cezası uygulanmasına karar verebilirler. Uyarma cezası, bir derece hafif ceza takdiri suretiyle ortadan kaldırılamaz.
Üç yıllık bir dönem içinde aynı disiplin cezasını gerektiren aynı veya farklı bir eylemde bulunan meslek mensubuna yeni suçu için bir öncekinden daha ağır ceza uygulanabilir.
Bilindiği üzere;
- Üç yıllık bir dönem içinde üçüncü kez uyarma cezası gerektiren herhangi bir eylemin yinelenmesi, kınama cezası uygulanan durumlardan sayılmıştır.
- Üç yıllık bir dönem içinde üçüncü kez kınama cezası gerektiren herhangi bir hâl ve eylemin yinelenmesi, geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası uygulanan hâller arasında sayılmıştır.
- Beş yıllık dönem içinde iki defa mesleki faaliyetten alıkoyma cezası ile cezalandırılmasından sonra bu cezayı gerektiren eylemin yeniden işlenmesi, meslekten çıkarma cezası uygulanan hallerden sayılmıştır.
Yukarıdaki hükümlerin tatbiki için, ilk iki cezanın kesinleşip ilgiliye bildirilmesi ve buna rağmen belirtilen süre içerisinde aynı cezayı gerektiren yeni bir disiplin suçunun işlenmesi aranmaktadır.
Disiplin cezasının kesinleştiğine ve uygulanmaya başladığı güne ilişkin yazılar
Yönetmeliğe, disiplin cezasının kesinleştiğine ilişkin yazının süresi ve içeriği hakkında yeni hükümler eklenmiştir.
Disiplin cezalarının uygulanmasına, disiplin cezasının kesinleştiğine ilişkin yazının ilgili oda tarafından meslek mensubuna tebliğ edildiği tarihi izleyen birinci günden itibaren başlanır.
Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma ve meslekten çıkarma cezalarının uygulanması amacıyla oda tarafından Yeminli Mali Müşavire gönderilecek kesinleşme yazısında;
- Bu yazının tebliğinden itibaren yeni iş kabul edemeyeceği,
- Yazının tebliğ edildiği ayı izleyen ay sonu itibarıyla mührünü odaya teslim etmesi gerektiği,
- e-bildirim şifresinin Gelir İdaresi Başkanlığınca bu yazının tebliğ edildiği ayı izleyen ay sonu itibarıyla kapatılacağı,
- Şifre kapatılmadan mevcut sözleşmelerinin iptal edilmesi gerektiği,
- Mevcut işlerini Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak 60 gün içinde tasfiye etmesi gerektiği,
- Bu zorunluluklara uymadığı takdirde Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulacağı,
belirtilir.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlere gönderilecek kesinleşme yazısında ise, yukarıdaki ortak hususların yanında;
- e-beyanname şifresinin Gelir İdaresi Başkanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca yazının tebliğ edildiği ayı izleyen ay sonu itibarıyla iptal edileceği,
- Aynı süre içinde ruhsat ve kaşenin odaya teslim edilmesi gerektiği,
hususlarına yer verilir.
Oda, geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma ve meslekten çıkarma cezalarının uygulanmaya başladığı günü derhal bir yazıyla;
- TÜRMOB’a,
- Gelir İdaresi Başkanlığına ve
- Gerekli görülen diğer kurum ve kuruluşlara
bildirerek, bu kuruluşların gerekli önlemleri almasını ister.
Bu yazıda, cezanın hangi tarihte son bulacağı belirtilir.
Sonuç
Meslek mensuplarına ilişkin disiplin kurallarında yapılan değişikliklerden bir kısmı bu yazımızda incelenmiştir.
Bunlardan; disiplin soruşturması ve kovuşturması kavramlarının tanımı, uyarma, kınama ve geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası uygulanan durumlar/hâllerle ilgili değişiklikler, takdir hakkı ve tekerrür, disiplin cezasının kesinleştiğine ve uygulanmaya başladığı güne ilişkin yazılar yukarıda ele alınmış ve okuyucunun bilgisine sunulmuştur.