Yurtdışına Devri Gerçekleşen ve Sicilden Kaydı Silinen Gemiler İçin İstisnadan Faydalanmak Mümkün mü?
4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanununun 12. maddesinin birinci fıkrasında, "Bu Kanun uyarınca oluşturulan Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı gemilerin ve yatların işletilmesinden ve devrinden elde edilen kazançlar, gelir ve kurumlar vergileriyle fonlardan istisnadır." hükmü yer almaktadır.
Bu maddeye istinaden de Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı gemilerin işletilmesi veya devrinden elde edilen kazançlar Kurumlar Vergisi beyanı esnasında istisna olarak dikkate alınmakta ve vergi dışı bırakılmaktadır. Buraya kadar bir problem yok. Peki, anılan sicile kayıtlı olan gemilerin yurt dışına satılması veya bu sicilden silinmesi halinde durum ne olacak?
4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanununun; 1. maddesinde, Kanunun amacının, oluşturulan Türk Uluslararası Gemi Siciline tescil edilen gemiler ile turizm şirketi envanterlerinde kayıtlı ticari yatların temin ve işletilmesinde kolaylık sağlamak suretiyle Türk denizciliğinin geliştirilmesini hızlandırmak ve ekonomiye katkısını artırmak olduğu belirtilmiştir. Aslına bakılırsa sırf buradan hareketle bile sicilden silinme durumunda istisnadan faydalanılamayacağını söylemek mümkün. Çünkü amaç ortadadır. “Türk denizciliğinin geliştirilmesi”. Dolayısıyla sicilden silinme halinde ortada bir fayda da kalmayacak. Tabi bu bizim yorumumuz… Peki, Gelir İdaresi bu konuda ne düşünüyor?
Gelir İdaresi Başkanlığı vermiş olduğu özelgede, “tersanede imal ve inşası tamamlanan özel amaçlı gemilerin (römorkör) Türk Uluslararası Gemi Siciline kaydettirilerek işletilmesi sırasında veya işletilmeksizin yurt içine ya da yurt dışına satılmasından elde edilen kazancın, geminin satışı sonrasında da anılan sicile kaydının devam etmesi şartıyla, kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır.” demiştir.
Görüleceği üzere Gelir İdaresi, bizim kanunun amacına dayanarak yapmış olduğumuz yorumu destekler nitelikte bir özelge vermiştir.
Hâl böyle olunca devir durumunda elde edilen kazanca istisna uygulanırken, sicil kaydının devam edip etmediğine dikkat edilmeli, sicilden silinme söz konusu ise devirden elde edilen kazançlar beyannamede istisna olarak dikkate alınmamalıdır