Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Vergi

Bülent TAŞ
Bülent TAŞ
4216OKUNMA

Yüksek Ücretlilere Bir Yandan Ek Vergi Diğer Yandan Vergi İadesi İmkânı Getirildi

Kanunda Yer Alan Düzenleme

7194 sayılı Kanun, tek işverenden ücret geliri elde edenlerin tamamı tevkif suretiyle vergilenmiş olsa bile yıllık ücret gelirleri toplamının 500 bin Türk Lirasını aşması halinde bu gelirlerini beyan etmesi zorunluluğunu getirmektedir. 

Ayrıca değişiklikten önce birden fazla işverenden ücret alınması durumunda, işverenlerin herhangi birinden elde edilen ücretin gelir vergisi tarifesinin ikinci diliminde yer alan tutarı aşmaması halinde, beyan edilmesi mümkün değildi.

Aynı kural devam etmekle beraber birden fazla işverenden elde edilen ücretin toplamı tarifenin en üst diliminde yer alan 500 bin TL'yi geçmesi halinde bu ücret gelirlerinin beyan edilmesi de zorunlu hale gelmektedir.

Tek işverenden elde edilmesi halinde söz konusu ücretin tamamı artan oranlı tarife üzerinden stopaja tabi tutulduğu için beyan zorunluluğu ücret gelirleri bakımından ek bir vergi yükü yaratmayacak, ancak ücret gelirlerinin yanı sıra beyana tabi diğer gelirlerinin bulunması durumunda bu gelirlerin en üst dilimin tabi olduğu %40 oranı üzerinden vergilendirilmesi sonucunu doğuracaktır. Ayrıca ücret gelirlerinin beyan edilmesi bazı indirimlere imkân sağlaması nedeniyle ücret üzerinden stopaj yoluyla ödenen verginin ücret sahibine iade edilmesi sonucunu da doğurabilecektir.

Birden fazla işverenden yukarıda belirtilen koşullarda elde edilen ücretler bakımından ise yeni düzenleme hem ücret gelirleri bakımından hem de beyana tabi diğer gelirler bakımından ek vergilendirme sonucu doğurabilecektir. Buna paralel olarak bu gelirler için beyan zorunluluğu getirilerek birtakım indirimlere imkân sağlanarak stopaj yoluyla ödenen verginin bir kısmının iade edilmesi imkanını da sağlamaktadır

Beyana Tabi Diğer Gelir Unsurları Bakımından Ek Vergi

Gelir Vergisi Kanunu uyarınca ticari kazanç, serbest meslek kazancı, kira gelirleri, değer artış kazançları ve Euro Bondlardan elde edilen gelirler beyana tabi tutulmaktadır.

Tek işverenden ücret geliri elde eden kişiler bu ücret gelirlerini beyan etmeleri mümkün değildi. Bu çerçevede bayana tabi diğer gelirleri beyan edilerek tarifede bulunduğu dilim esas alınarak vergiye tabi tutulmaktaydı.

Mesela tek işverenden ücret gelirinin yanı sıra kira geliri olan bir kişi tarifede hangi dilime giriyorsa o oran üzerinden vergilendirilmekteydi. Yeni düzenleme ile birlikte ücret geliri 500 bin TL'yi geçen bir kişinin beyana tabi tüm diğer gelirleri artık otomatik olarak en yüksek dilimin tabi olduğu %40 oranı üzerinden vergilendirilecektir. Bu eskiden mesela %15 oran üzerinden vergilendirilen bir kira gelirinin artık %40 oran üzerinden vergilendirilmesi anlamına gelmektedir.

Beyan Edilen Ücret Gelirinden Yapılabilecek İndirimler Nedeniyle İade

Gelir Vergisi Kanununun 89’uncu maddesi uyarınca gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden bazı indirimlerin yapılması mümkün.

Yapılabilecek indirimleri kabaca şöyle sıralamak mümkün.

  • Bazı sınırlamalar dahilinde mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortalarına ödenen primlerin %50'si ile ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primleri,
  • Bazı sınırlamalar dahilinde, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamaları
  • Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilecek gelirin % 5'ini (kalkınmada öncelikli yöreler için % 10'unu) aşmamak üzere, makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımlar,
  • Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi ile mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler ve Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin ve Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarının  inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımların tamamı.
  • Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin(**) maliyet bedelinin tamamı.
  • Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler, kamu yararına çalışan dernekler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan ya da Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen veya desteklenmesi uygun görülen çeşitli faaliyet ve etkinliklere İlişkin harcamalar ile bu amaçla yapılan her türlü bağış ve yardımların % 100'ü Cumhurbaşkanı,
  • 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 17.6.1992 tarihli ve 3813 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamında yapılan sponsorluk harcamalarının; amatör spor dalları için tamamı, profesyonel spor dalları için % 50'si.
  • Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdî bağışların tamamı,
  • İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı.
  • Vergi Usul Kanununun 325/A maddesine göre girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarların beyan edilen gelirin %10'unu aşmayan kısmı.

Sonuç

Kanun, ücret geliri 500 bin TL’yi aşanlardan ücret gelirlerinin yanı sıra diğer gelirleri de bulunanlara bu diğer gelirlere tarifede yer alan en yüksek oranın uygulanması sonucunu doğurarak ek bir vergilendirme getirmektedir. Ancak bunun yanı sıra ücret geliri 500 bin Türk Lirasını aşan ücretlinin yukarıda belirtilen sigorta, sağlık, eğitim harcamalarını ve yaptığı çeşitli bağış ve yardımları beyan edeceği ücret gelirinden indirerek stopaj yoluyla ödemiş olduğu verginin bir kısmını iade olarak alması imkanını da sağlamaktadır. Plan Bütçe Komisyonunda yapılan görüşmeler sırasında verilen bilgiye göre ücret geliri 500 bin Türk Lirasının üstünde olan kişi sayısı 46 bindir.

Bu düzenlemeden kazançlı çıkacak olan kesim yüksek ücret gelirinin yanı sıra beyana tabi diğer gelirleri olmayanlardır. Ücret gelirleri 500 bin TL’nin altında olan ve beyana tabi diğer gelirleri bulunmayan milyonlarca çalışan bulunmaktadır. Bunlar için aynı imkânın yani indirim imkanının sağlanmamış olması Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırıdır.

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor