Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Vergi

Ersin KAPLAN
Ersin KAPLAN
1339OKUNMA

Vergi Zamlarının Vatandaş Bütçesine Etkisi

21 milyar TL olarak bağlanan 2012 yılı bütçe açığı tahmininin Ağustos sonu itibarıyla 8,5 milyar TL olarak gerçekleşmesi vergi artışını gündeme getirmiştir. Bu kapsamda en verimli vergi (gelir) kalemlerinden olan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) (ve dolaylı olarak Katma Değer Vergisi-KDV) ile tapu harçlarında artış yapılmıştır. Bu artışlar, 22 Eylül 2012 Cumartesi gününden itibaren yürürlüğe girmiştir. Akaryakıt, taşıt alım ve alkollü içeceklerdeki ÖTV artışı bu ürünlerde KDV artışına da sebep olduğu için ÖTV artışının tüketici fiyatlarına yansıması ÖTV artışından daha fazla olmaktadır.

Yapılan vergi artışlarının günlük hayata somut etkileri her bir kalem itibarıyla şöyledir.

Akaryakıt ürünlerinde yapılan vergi artışları

Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (I) sayılı listenin (A) ve (B) cetvellerinde, akaryakıt ürünlerine uygulanacak ÖTV oran ve/veya tutarları yer almaktadır. Son düzenlemede bu listede yer alan ürünlere ilişkin vergilerde artış yapılmıştır. Bu ürünlerden, günlük hayatta yoğun olarak kullanılan benzin, motorin ve LPG’deki ÖTV tutarları ve yapılan zam sonucunda KDV dolayısıyla ortaya çıkan toplam vergi artışı karşılaştırmalı olarak şu şekildedir.

Ürün

Ölçü Birimi

Zam Öncesi ÖTV (TL)

Zam Sonrası ÖTV (TL)

Artış Tutarı (Zam) (TL)

Artışın KDV’si (TL)

Toplam Artış (TL)

Oransal Artış Miktarı (%)

 

 

(A)

(B)

(C=B-A)

(D=C*0,18)

(E=C+D)

(F=100*E/A)

Benzin (95   oktan)

Litre

1,8765

2,1765

0,30

0,054

0,354

18,86

Motorin

Litre

1,2945

1,5945

0,30

0,054

0,354

27,34

LPG

Kilogram

1,2780

1,5780

0,30

0,054

0,354

27,69

Yukarıdaki tabloda görüleceği üzere bu üç ürünün birim vergilerinde 30 kuruş ÖTV artışı yapılmış olup, KDV ile birlikte toplam artış miktarı 35,4 kuruş olmuştur.

Basit bir örnek vermek gerekirse, 100 km’de 7 litre benzin tüketen bir araçla ayda 1.000 km yol yapan bir kişi için benzin masrafındaki artış şu şekilde hesaplanabilir.

1000 km’de   tüketilen yakıt (lt)

(A)

70

1 lt   benzine yapılan zam (TL)

(B)

0,354

Yapılan   zammın 1 aylık tüketime etkisi (TL)

(C=A*B)

24,78

Yapılan   zammın 1 yıllık tüketime etkisi (TL)

(D=C*12)

297,36

Buna göre, benzine yapılan zammın aile bütçesine 1 yıllık maliyeti yaklaşık 300 TL’dir.

Bunun haricinde, oransal olarak en fazla artış sırasıyla LPG ve motorinde olmuştur. Bu durum, benzin ile motorin ve LPG arasındaki fiyat farkını azaltmıştır. Böyle bir azalışın, taşıt alımında yakıt ekonomisi gibi önemli bir etkenden dolayı özellikle dizel araçlara olan talepte azalışa sebep olabilecektir.

Taşıt alımına yönelik yapılan vergi artışları

Motor silindir hacmi 1600 cm3’ü geçmeyen binek otomobiller için geçerli olan ÖTV oranı %37’den %40’a yükseltilmiştir. Bu artışın sıfır kilometre araç alımında nasıl bir etkiye sahip olduğu bir örnek üzerinde aşağıda gösterilmiştir.

Satış fiyatı 45.000 TL olan ve motor silindir hacmi 1600 cm3’ü geçmeyen bir aracın ÖTV artışının vatandaşa yansıtılması durumunda meydana gelen değişim şu şekilde hesaplanabilir.

Satış   fiyatı (TL)

(A)

45.000

KDV hariç   fiyat

(B=A/1,18)

38.135,59

ÖTV hariç   fiyat

(C=B/1,37)

27.836,20

Zamdan   sonra

 

 

ÖTV dahil   fiyat

(D=C*1,40)

38.970,68

KDV dahil   fiyat (satış fiyatı)

(E=D*1,18)

45.985,40

Yukarıdaki tabloda görüldüğü üzere, motor silindir hacmi 1600 cm3’ü geçmeyen ve satış fiyatı 45.000 TL olan bir aracın vergi artışı dolayısıyla yeni satış fiyatı 45.985,40 TL olmuştur.Yani vergi artışının araç fiyatında meydana getirdiği artış yaklaşık 1.000 TL’dir.

Alkollü içeceklerde yapılan vergi artışları

Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (III) sayılı listenin (A) cetvelinde, alkollü içeceklere uygulanacak ÖTV oran ve/veya tutarları yer almaktadır. Bu listede yer alan ürünlere ilişkin vergilerde artış yapılmıştır. Buna göre, bazı alkollü içeceklerin 1 litresinde yapılan vergi artışları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Ürün

ÖTV Artışı (TL)

KDV Dahil Toplam Artış (TL)

 

(A)

(B=A*1,18)

Rakı

11

12,98

Cin ve   Votka

12

14,16

Likör

15

17,70

Buna göre verginin fiyat içinde vatandaşa yansıtılması durumunda 70 cl’lik rakının fiyatındaki artış tutarı (12,98*0,70=) 9,09 TL’dir.

Tapu harcında yapılan artışlar

Harçlar Kanununun (4) sayılı tarifesinin “I-Tapu İşlemleri” başlıklı bölümünün 20 numaralı fıkrasında gayrimenkul alım satımlarında ödenecek harçlar düzenlenmiştir. Buna göre, gayrimenkulün iktisap bedeli üzerinden devreden ve devralan tarafından ayrı ayrı olmak üzere devir harcı ödenmektedir. Son düzenlemede harç oranı binde 16,5’ten binde 20’ye yükseltilmiştir.

Örneğin, satış fiyatı 150.000 TL olan bir gayrimenkul için ödenecek harç miktarı (150.000*0,0165=) 2.475 TL iken (150.000*0,0200=) 3.000 TL olmuştur. Yani bu işlemde ödenmesi gereken harç tutarı 525 TL artmıştır. Uygulamada, satıcı tarafından ödenmesi gereken harcın da alıcıya yansıtıldığı dikkate alınırsa, 150.000 TL’lik bir gayrimenkul alımında alıcı tarafından yüklenilen harç tutarındaki artış 1.050 TL’dir.

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor