Ücretlerin Bankadan Ödenmesinde Çalışan Sınırı Değişti
Kayıt dışıyla mücadele kapsamında işverenler tarafından çalışanlarına resmi kayıtlarının dışında ücret ödenmesine engel olmak, işverenler ile çalışanları arasında oluşabilecek ihtilaflara engel olmak vb. amacıyla 2008 yılında 5754 sayılı Kanunun 85. maddesi ile 4857 sayılı İş Kanununun 32. maddesinde işverenlerin çalıştırdıkları hizmet erbabının ücretlerini mutlaka 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamındaki bankalar aracılığıyla ödemeleri konusunda düzenleme yapılmıştı.
Kanuni düzenlemeye ilişkin olarak hazırlanan ve 1.1.2009 yılında yürürlüğe giren "Ücret, Prim, İkramiye Ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmelik" ile işçinin, gazetecinin ve gemi adamının; ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her türlü istihkakının bankalar aracılığıyla ödenmesine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmişti. Yönetmelik kapsamına, 818 sayılı Borçlar Kanunu, 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun, 854 sayılı Deniz İş Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalıştırılan işçi, gazeteci ve gemi adamının ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her türlü istihkakları girmektedir. 2009 Yılında yürürlüğe giren söz konusu Yönetmelikle, Borçlar Kanununa tabi olarak çalışan işçiye yapılan ödemeleri hariç Basın-İş Kanunu, Deniz İş Kanunu ve İş Kanunu gereğince ödenecek ücretlerin bankalar aracılığı ile ödenmesinde işçi sayısı alt sınırı 10 olarak belirlenmişti.
2015-2017 dönemi Kayıt Dışı Ekonominin Azaltılması Programı Eylem Planında yer alan ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının sorumluluğunda yürütülen 47 numaralı eylemde, anılan Yönetmelik kapsamının, kayıt dışılığın önlenmesi çerçevesinde genişletilmesi öngörülmüştür. Eylem Planı kapsamında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 21.05.2016 tarih ve 29718 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile kapsam genişletilmiş ve 5 çalışanı bulunan işyerlerine de ücretlerin banka kanalıyla ödenmesi zorunluluğu getirilmiştir. Söz konusu değişiklik 1 Haziran 2016 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, 5 ve üzeri çalışanı bulunan işverenlerin bu tarihten sonraki ücretleri banka kanalıyla ödemeleri gerekmektedir.
Böylece, 2009 yılından bu yana ücretlerin bankalar aracılığı ile ödenmesinde 10 olan işçi sayısı alt sınırı 1.6.2016 tarihinden itibaren 5 işçiye düşürülmüştür. Bu durumda;
- 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi HakkındaKanuna tabi basın işverenleri, kurumda çalışan gazeteci ve İş Kanunu'na tabi işçi sayısının toplamının en az 5 olması durumunda, ücretleri banka aracılığıyla ödeyecek.
- 854 sayılı Deniz İş Kanunu'na tabi olarak en az 5 gemi adamı çalıştıran işletmeler ücret ödemelerini bankalar aracılığıyla yapacak.
- İşyerleri ve işletmelerinde 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerinin uygulandığı işverenler ile üçüncü kişiler, Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısının en az 5 olması hâlinde, ücret ödemelerini bankalar aracılığıyla yapacaklardır.
Bu arada; işçiye, gazeteciye ve gemi adamına yapılan ödemelerin bankalar aracılığıyla yapılmaması hâlinde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından ilgili Kanunlar gereğince idarî para cezası kesileceği unutulmamalıdır.