Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Vergi

Onur GÖK
Onur GÖK
3869OKUNMA

Serbest Meslek Erbabı Yenileme Fonu Ayırabilir mi?

Özelge nedir?

Özelge; mükelleflerin ve vergi sorumlularının vergi durumları ve vergi uygulaması bakımından, kendilerince açık olmayan ve tereddüt ettikleri konular hakkında yazılı olarak açıklama talebinde bulunmaları üzerine yetkili makamlarca kendilerine verilen yazılı görüşü ifade etmektedir. Vergi Usul Kanunu’nun “mükelleflerin izahat talebi” başlıklı 413. maddesinde; mükelleflerin, Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan veya bu hususta yetkili kılacağı makamlardan, vergi durumları ve vergi uygulaması bakımından müphem ve tereddüdü mucip gördükleri hususlar hakkında yazı ile izahat isteyebilecekleri ifade edilmiştir. Gelir İdaresi Başkanlığı, mükellefler tarafından kendisinden istenecek izahat taleplerini özelge ile cevaplandırabileceği gibi, aynı durumda olan tüm mükellefler bakımından uygulamaya yön vermek ve açıklık getirmek üzere sirküler de yayımlayabilecektir.

Mükelleflerin vergi uygulamaları bakımından tereddüt içerisinde olduğu ve ilerleyen zamanlarda cezalı tarhiyatlar ile muhatap olmamak için talep ettiği özelgeler idare tarafından Vergi Usul Kanunu’nun mezkur maddesi ve Mükelleflerin İzahat Taleplerinin Cevaplandırılmasına Dair Yönetmelik hükümleri çerçevesinde cevaplandırılmaktadır.

Özelge herkesi bağlar mı?

Vergi mevzuatımızdaki gri alanların ortadan kaldırılabilmesi açısından önemli bir hüviyete sahip olan özelgeler 425 seri no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile artık daha da önemli bir hale gelmiştir. Şöyle ki; rapor değerlendirme komisyonları raporları özelgelere uygunluk yönünden değerlendirirken eleştiri konusu yapılan hususla ilgili olan ve Gelir İdaresi Başkanlığınca verilmiş özelgeleri dikkate alacak ve varsa adına rapor düzenlenen mükellefe verilmiş özelge ile sınırlı kalmayacaktır. Bu düzenleme çerçevesinde bir mükellef hakkında verilmiş özelge aynı durumda olan diğer mükellefler bakımından da sonuçlar doğuracak ve bu haliyle “özel”ge daha ziyade “genel”ge hüviyetine bürünecektir.

Özelgelerin varlığı ve önemi yadsınamaz bir noktaya gelmiştir. Ancak aynı konu hakkında verilen farklı özelgeler uygulamada tereddütlere sebebiyet vermektedir. İşte bu yazımızda idare tarafından aynı konu hakkında farklı tarihlerde verilen özelgelere yer verilecektir.

Serbest meslek erbabı yenileme fonu ayırabilir mi?

Gelir İdaresi Başkanlığı Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 01.03.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.06.18.02-32328-8407-14 sayılı özelgede serbest meslek erbabının yenileme fonu uygulamasından yararlanabileceği ifade edilmiştir. Ancak daha sonra Gelir İdaresi Başkanlığı Sakarya Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 14.01.2015 tarih ve 41931384-105[328-2014-3]-2 sayılı özelgede serbest meslek erbaplarının yenileme fonu uygulamasından yararlanmasının mümkün bulunmadığı belirtilmiştir.

Aynı konu hakkında farklı iki cevabı içeren özelgelerin belki de en somut örneği yukarıda yer verdiğimiz özelgelerdir. Peki şimdi serbest meslek erbabı ne yapacak? Yenileme fonu ayırabilecek mi? Ayıramayacak mı?

Vergi Usul Kanunu’nun 328. maddesi gereğince; amortismana tabi iktisadi kıymetlerin yenilenmesi, işin mahiyetine göre zaruri bulunur veya bu hususta işletmeyi idare edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olursa bu takdirde, satıştan tahassül eden kâr, yenileme giderlerini karşılamak üzere, pasifte geçici bir hesapta azami üç yıl süre ile tutulabilir. Her ne sebeple olursa olsun bu süre içinde kullanılmamış olan kârlar üçüncü yılın vergi matrahına eklenir. Üç yıldan önce işin terki, devri veya işletmenin tasfiyesi halinde bu kârlar o yılın matrahına eklenir.

Yukarıdaki esaslar dahilinde yeni değerlerin iktisabında kullanılan kâr, yeni değerler üzerinden bu kanun hükümlerine göre ayrılacak amortismanlara mahsup edilir. Bu mahsup tamamlandıktan sonra itfa edilmemiş olarak kalan değerlerin amortismanına devam olunur.

Vergi Usul Kanunu’nda yer alan düzenlemeler çerçevesinde bir mükellefin yenileme fonu ayırabilmesi için;

  1. Bilanço hesabı esasında defter tutması,
  2. İktisadi kıymetin yenilenmesinin zaruri olması veya bu hususta işletmeyi idare edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olması,
  3. Satın alınacak iktisadi kıymetin aynı türden olması gerekmektedir.

Yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde; satıştan tahassül eden kâr ilgili yılın ticari kârına ilave edilmeyecek ve pasifte geçici bir hesapta azami 3 yıl süreyle tutulacaktır. Bu husus ancak bilanço usulüne göre defter tutan mükellefler için mümkün olacağından, serbest meslek erbabının yenileme fonu uygulamasından yararlanması mümkün değildir. Bu çerçevede Sakarya Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 14.01.2015 tarihli özelge ile serbest meslek erbabının yenileme fonu ayırabileceğine dair hatadan dönülmüştür.

Yorumlar

  • A
    AHMET AKBABA
    BİRAZ ÖNCE ESKİ BİR STAJYERİME AYNI AÇIKLAMAYI YAPMIŞTIM. DAHA SONRA SİZİN DEĞERLENDİRMENİZİ OKUDUM. AYDINLATICI BİLGİ VE MANTIKLI AÇIKLAMANIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM.

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor