Okul Aile Birliklerinde KDV Tevkifatı Sorunu ve Anayasa Mahkemesi Kararı
Anayasa Mahkemesi, 12.05.2015 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 11.12.2014 tarihli ve 2013/3245 başvuru numaralı kararı ile okul aile birliklerinin kantin kiralama işlemlerinin KDV tevkifatı ile ilgili olarak, yapılması gereken işlemlere yönelik, yargılamanın yenilenmesine karar vermiştir. Bu yazımız ile mevcut durum bahse konu karar ve sonuçları hakkında bilgi vermeye çalışacağız.
Okul aile birliklerince yapılan kantin kiralama işleminde tevkifat
Mevcut uygulamada okul aile birliklerince yapılan kantin kiralama işlemlerini gayrimenkul kiralaması değil, bizatihi kendisi bir iktisadi işletme oluşturan kantinin işletme hakkının kiralanması olarak değerlendirmekte ve söz konusu işlemin KDV Kanununun 17/4-d maddesinde yer alan “iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması” işlemi kapsamında istisna olarak değerlendirmemektedir.
Bu çerçevede Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurumlardaki kantin, açık alan, salon ve benzeri yerlerin ticari, eğitsel, kültürel, sosyal ve sportif etkinliklerde kullanılmak üzere okul aile birliklerince üçüncü şahıslara kiralanması işlemi Katma Değer Vergisi Kanununun 1/3-f maddesine göre genel oranda katma değer vergisine tabi tutulmaktadır. Ayrıca söz konusu yerlerin defterdarlık veya malmüdürlüklerince kiraya verilmesi halinde veya okul aile birliklerince işletilmeyip üçüncü kişilere kiraya verilmesi halinde kiracılar tarafından ödenecek kira bedeli üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmamaktadır.
Anayasa Mahkemesinin Kararının kısa özeti
Anayasa Mahkemesi, özetle; KDV tevkifatı yapılmaması yönünde açılan bir davada vergi ve bölge idare mahkemelerince okul aile birliğinin iktisadi işletme niteliği bulunmasa dahi dava konusu yapılan işletme hakkı kira ödemelerinden katma değer vergisi tevkifatı yapılması gerektiği sonucuna ulaşılan kararına karşı aynı konu ile ilgili Danıştay Başkanlığı’nın ve diğer bazı Bölge İdare mahkemelerinin mülkiyeti Hazineye ait olup Maliye Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı arasında imzalanan protokoller uyarınca Milli Eğitim Bakanlığına tahsis edilmiş bulunan kantinlerin işletmesinin; Milli Eğitim Temel Kanununa göre çıkarılan yönetmelik uyarınca okulun ihtiyaçlarının karşılanması, veli ve öğretmenler arasında işbirliğinin sağlanması amacıyla kurulan ve bulundukları okul bünyelerinde faaliyet gösteren okul aile birliklerine bırakıldığı ancak, okul aile birliklerinin, kantinleri bizzat kendilerinin işletmediği, ticari faaliyete konu mal alış ve satış işlemlerinde bulunmadığı, sadece kendilerine tahsis edilen kantinlerin mülkiyetiyle birlikte işletme hakkını üçüncü kişilere kiraya vererek kira geliri elde ettiklerinin anlaşıldığı, okul aile birliklerinin yürütmekte oldukları işlev ve birliğin amacı dikkate alındığında yapılan kiralama işleminin bu haliyle ticari kâr maksadıyla yapılan bir işletmecilik ve birliğin de iktisadi işletme olduğundan söz edilemeyeceğinden kantin kiralama işlemi karşılığında yapılan ödemelerin katma değer vergisine tabi olmadığı gerekçesiyle okul aile birliklerinden kiralanan kantinler için kira tutarları üzerinden sorumlu sıfatıyla katma değer vergisi hesaplanmasının ve katma değer vergisi mükellefiyeti tesis edilmesinin mevzuata aykırı olduğuna dair kararlar bulunması nedeniyle yargılamanın yenilenmesine karar vermiştir.
Peki şimdi ne olacak?
Yargılamanın yenilenmesi yüksek mahkemenin yön verdiği şekilde yeniden gerçekleştirilecek. Belki bu durumla ilgili yasa koyucu farklı bir vergilendirme iradesi sergileyecek bunları bilemiyoruz. Tabi ki Anayasa Mahkemesinin verdiği ve ortada bulunan bu karar sonucunda faydasız bir mevzuat tartışmasına girmek yerine yasa koyucunun ya da idarenin yeni bir düzenleme yapıp yapmayacağını veyahut Danıştay’ın bir içtihadı birleştirme kararı alıp almayacağını beklemek daha doğru olacaktır.