Duran AB Süreci İçin İlerleme Raporu 2014
Avrupa Birliği, geçtiğimiz hafta içinde 2014 Türkiye İlerleme Raporunu açıkladı. Önceki yıllarda açıklanan raporlar gibi bu raporda adeta donmuş bir süreçte nasıl ilerleme kaydedildiğini içeriyor.
Sitemizin takipçileri son iki yılda açıklanan raporlar hakkında yazdığımız Duran AB Süreci İçin İlerleme Raporu 2013 ve Duran Araç İçin İlerleme Raporu isimli yazılarımızı sitemizde inceleme imkanı bulmuştu.
Bu yıl ki raporda vergi konusunda yer alan tespitler şunlar:
- Sigortacılık sektörü, vergi ve gümrük dışında kalan alanlarda mahkeme dışı uyuşmazlık çözüm yolları (uzlaşma müessesesi) pek kullanılmamaktadır.
- Vergi borçlarına ilişkin gecikme faizleri üzerinde yeni bir af yasası teklifi Parlamentoda onaylandı. Bu tür yeniden yapılandırmaların ve af düzenlemelerinin yapılması düzenli olarak ödeme yapan kişilere karşı bir ayrımcılık yaratmakta ve vergi ve sosyal güvenlik idaresinin tahsilat kabiliyetine uzun dönemde zarar vermektedir. Mevcut enflasyonist ortamda vergi mükellefleri ve diğer vatandaşlar vergi ödemelerini ertelemek ya da geciktirmek suretiyle ciddi bir şekilde avantaj kazanmaktadırlar.
- Mobil geniş bant ulaşım (penetrasyon) oranı %31,5 oranına yükselirken sabit genişbant ulaşım oranı %11 civarında artış göstermiş olup iletişim hizmetleri üzerindeki yüksek oranlı ve karmaşık yapı hala önemli bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır.
- Türkiye’nin Katma Değer Vergisi mevzuatı AB müktesebatı ile hala uyumlu değildir. Ana yapı, istisnalar, özel düzenlemeler ve indirimli oran uygulamaları konularında daha fazla uyum gerekiyor.
- Tütün mamullerinde, özellikle sigarada Özel Tüketim Vergisinde bir takım düzenleme yapılmış olsa da AB müktesabatı ile farklılık artmaktadır.
- İşlenmemiş tütün ithalatında uygulanan Tütün Fonunun ton başına 1.500 ABD Dolarından 1.200 ABD Dolarına indirilmiş olması ayrımcı uygulamaların ortadan kaldırılması adına önemli bir adım olmuştur.
- İthal edilen alkollü içecekler ile yurt içinde üretilen alkollü içkiler arasındaki vergi farkı artmıştır. Kaldı ki bu yapılan işlem 2009 Eylem Planında da yer almamaktadır.
- Madeni yağlarda ve akaryakıtlarda spesifik (maktu) vergilendirmeden ad valorem (değer esaslı) vergileme yönünde yasal değişiklik yapılmış olup AB müktesebatı ile olan farklılığı artırmıştır.
- Gelir Vergisi Kanunu halen Parlamentoda yasalaşma sürecindedir.
- Eylem Planı çerçevesinde kayıt dışı ekonomi ile mücadele devam etmektedir.
- Gelir İdaresi, operasyonel kapasite ve bilgisayarlaşma alanında, gönüllü uyumu sağlamak üzere prosedürlerin basitleştirilmesi, cebri işlemlerin ve mükellef hizmetlerinin geliştirilmesi konularında çalışmalarını sürdürdü.
- KDV iadesi konusunda süreçler akıcı hale getirilmiş ve on-line bir sistem devreye girmiştir.
- Vergi Denetim Kurulu operasyonel kapasitesini konsolide etmeye devam etmektedir.
- Vergilendirme Faslında oldukça sınırlı bir gelişme olmuş bazı alanlarda ise AB ile uyumsuzluk gösteren konularda artış sözkonusu olmuştur.
- Kamu borçlanma araçları lehine gelir vergisi stopaj oranları belirlenmesi uygulaması özel sektör aleyhine devam etmiştir.
- Ar-Ge işlemlerine yönelik olarak vergi dışında Ekonomi ve Kalkınma Bakanlıklarının teşviklerinin daha iyi etkide bulunabilmesi için entegre bir yapıya sahip değildir.
- Kamu yararına dernek ya da vergiden muaf vakıf olunabilmesi için Bakanlar Kurulu’nca onay veriliyor olması karmaşık bir yapıya neden olmaktadır. Bu tür organizasyonların toplam içindeki payı %1 civarında olup bu durum sivil toplum örgütlerinin gelişmesine ve sürdürebilirliğine olumsuz etki yapmaktadır
- Sivil toplum örgütlerine tanınan KDV istisnasına ilişkin süreçler ciddi bir yük teşkil etmektedir.
Özetle sınırlı sayıda yasal bazı düzenlemelere rağmen AB müktesabatı ile farlılıklar devam etmektedir. Vergi idaresinin güçlendirilmesi, kayıt dışı ile mücadele ve gönüllü uyumu artırma yönündeki çalışmalar devam etmektedir.
Kısaca belirtmek gerekirse; duran sürece ilişkin ilerleme, 2014 yılında da doğal olarak yok denecek kadar az gerçekleşmiştir.