Aralık Sonuna Kadar Uzatılan Torba Yasa, Ödenmeyen Vergi ve Cezalara İlişkin Ne Getiriyor?
Toplam 70 farklı Kanunda değişiklik yapan 6552 sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun 11.9.2014 günü Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlandı.
Birbirinden farklı 145 maddede yapılan bu kadar düzenleme arasında vergi ve cezalara ilişkin bir takım değişiklikler de yer almaktadır. Bu yazımızda kamuoyunda Torba Yasa olarak adlandırılan düzenlemede yer alan vergisel konuları 3 ana başlık altında sizlerle paylaşmak istiyoruz.
1- Kamu Alacaklarının Yapılandırılması
6552 sayılı Kanun ile Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince (vergi daireleri) tahsil edilen kesinleşmiş bazı kamu alacaklarının (Vergiler, cezalar, gecikme zamları, gecikme faizleri, trafik cezaları vb.) yeniden yapılandırılmasına imkan sağlanmıştır. Sadece kesinleşmiş kamu alacakları kapsamda olduğundan, inceleme aşamasında, uzlaşma aşamasında veya yargı aşamasında olan alacaklar için kanunun öngördüğü bir avantaj söz konusu değildir. Mükellef tarafından beyan edildiği halde ödenmeyen, vergi incelemesi sonucu tarh edildiği halde zamanında dava açılmadığı için kesinleşen veya dava açıldığı halde yargıda tüm aşamalar tamamlandıktan sonra mükellef aleyhine kesinleşen kamu alacakları kapsam dahilindedir.
Buna göre; aşağıda yer alan ve kapsam dahilinde olan konularda Devlete borcu olanların; Vergi asıllarının ve vergi aslına bağlı cezaların tamamını ödemeleri durumunda,
- Alacak aslına bağlı olmayan cezaların %50’sini,
- Gecikme faizi, gecikme zammı ve gecikme cezası yerine Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) esas alınarak hesaplanacak tutarı ödemeleri imkanı getirilmiştir.
Kapsama giren kesinleşmiş kamu alacaklarını ise şu şekilde sınıflandırmak mümkün:
- Vergi Usul Kanunu kapsamına giren;
- 30 Nisan 2014 tarihinden önceki dönemlere (bu tarih dahil), beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamları,
- 2014 yılına ilişkin olarak 30 Nisan 2014 tarihinden önce (bu tarih dahil) tahakkuk eden vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamları,
- 30 Nisan 2014 tarihinden önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları,
- 30 Nisan 2014 tarihinden önce Askerlik Kanunu, Karayolları Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, Milletvekili Seçimi Kanunu, Karayolları Trafik Kanunu, Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun, Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun, Karayolu Taşıma Kanunu, Nüfus Hizmetleri Kanunu, Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun, Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun gereğince verilen idari para cezaları,
- Vadesi 30 Nisan 2014 tarihi olup ve kesinleşmiş olan ve 11 Eylül 2014 tarihine kadar ödenmemiş olan emlak vergisi, çevre temizlik vergisi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamları, su kullanımından kaynaklanan alacaklar, su ve atık bedeli alacakları ile bu alacaklara bağlı faiz ve zamlar.
Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun ve Kabahatler Kanunu çerçevesinde verilen idari para cezaları haricinde 30 Aralık 2013 tarihinden önce verilmiş olup ancak ilgilisine tebliğ edilememiş olan 120 liranın altındaki idari para cezalarının ve bunlara bağlı fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilmektedir.
Ayrıca, Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip edilmekte olan ve vadesi 31 Aralık 2007 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde 11 Eylül 2014 tarihi itibarıyla ödenmemiş olan, AATUHK kapsamına giren ve tutarı 50 Türk Lirasını aşmayan asli alacaklardan ve tutarına bakılmaksızın bu asıllara bağlı ferî alacaklardan, aslı ödenmiş ferî alacaklardan tutarı 100 Türk lirasını aşmayanların tahsilinden vazgeçilmektedir.
Kanundan Yararlanmak İçin Ne Yapmalı?
Alacakların yapılandırmasından yararlanmak isteyenlerin 31 Aralık 2014 tarihine kadar yazılı olarak başvuruda bulunması gerekmektedir.
Yasadan yararlanan kişilerin dava açmaması veya açılmış davalar varsa bunlardan vazgeçmiş olması zorunludur.
Yeniden hesaplanan ve yeniden yapılandırılan borç tutarı defaten ödenebileceği gibi en çok 18 eşit taksitte ve 36 ayda ödeme imkânı da bulunmaktadır.
Bir takvim yılında ikiden fazla az taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde yapılandırma hükümlerinden yararlanmak sözkonusu olamamaktadır.
2- Kasada Mevcut Olmayan Paralar veya Ortaklardan Alacakların Düzeltilmesi
Kurumlar vergisi mükellefi olup bilanço esasına göre defter tutanlara, 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle bilançolarında gözüken ancak gerçekte şirketlerinde olmayan kasa mevcutlarını ve şirket ortaklarından esas faaliyet konusu dışında oluşan net alacaklarını düzeltme imkanı getirilmiştir.
Bu durumda olan vergi mükelleflerinin Aralık 2014 sonuna kadar gerçekte var olmayan tutarları vergi dairelerine beyan edip bu tutar üzerinden %3 oranında hesaplanacak vergiyi aynı süre içinde ödemeleri gerekmektedir.
3- Gümrük Vergisi Borçlarında Yeniden Yapılandırma
30 Nisan 2014 tarihinden önce kesinleşen ve halen ödenmemiş durumda olan gümrük vergileri, idari para cezaları, faiz ve gecikme zammı borcu olan kişiler, gümrük vergisi ve buna bağlı cezaların tamamını ödedikleri, idari para cezalarının yarısını, eşyanın gümrüklenmiş değerin bağlı idari para cezalarının ve varsa gümrük vergilerinin tamamını ödedikleri takdirde; faiz, gecikme faizi, gecikme zammı yerine Yurt İçi Üretici Fiyat Endekslerinin aylık değişim oranları uygulanacaktır.
Öte yandan diğer vergi borçlarındaki koşullarla gümrük vergileri için de taksitlendirme imkanı getirilmiş bulunmaktadır.
Ayrıca Gümrük İdarelerince takibi gereken 50 lirayı aşmayan alacakların, 80 lirayı aşmayan idari para cezalarının, 100 lirayı aşmayan ve aslı ödenmiş olan feri alacakların tahsilinden vazgeçilmektedir.