E- Yayıncılık Köstekleniyor mu?
Günümüzde, mobil cihazların günlük hayatın bir parçası olmasıyla insanların alışkanlıkları değişmiş, yayıncılık faaliyeti de dönüşüme uğramış ve e-yayıncılık bir zaruret haline gelmiştir. Kitap, dergi, gazete gibi günlük hayatta yoğun olarak kullanılan yayınların elektronik haline olan talep ciddi ölçüde artmıştır. Kağıda dokunmanın keyfi farklı olsa da günlük hayat akışı elektronik yayınların kullanımı öne çıkarmıştır.
Olayın vergisel boyutuna bakıldığında tuhaf bir durum karşımıza çıkmaktadır. Bu tuhaflık KDV oranlarına ilişkindir. Basılı kitabın KDV’si %8 (KDV II sayılı Liste, B/14 maddesi), basılı Kur'an-ı Kerim, Tevrat, Zebur, İncil ve Kur’an meal (anlam) ve tefsir (yorum) kitapları ile basılı gazete ve derginin KDV’si ise %1’dir (KDV I sayılı Liste, 8. ve 18. maddeler). 1117 sayılı Kanun hükümlerine göre poşetlenerek satılan kitap ve dergilerin KDV’si ise %18’dir.
Ancak, aynı ürünlerin elektronik şekilde yayınlanması durumunda, yani e-kitap, e-dergi, e-gazete gibi ürünlerde KDV oranı %18’dir. Bu açıdan bakıldığında, elektronik ve basılı yayın arasında kitapta %7’lik, gazete ve dergide ise %17’lik bir KDV farkı vardır. Bu durum fiyatlarda dengesizlik meydana getirmektedir. Olayı bir örnek üzerinde açıklamak faydalı olacaktır.
Basılı bir derginin satış fiyatı 20 TL ise bunun KDV’siz fiyatı (20/1,01=) 19,80 TL’dir. Eğer bu dergi yine 20 TL’ye e-dergi olarak satılacaksa bu durumda e-derginin KDV’siz fiyatı (20/1,18=) 16,95 TL olacaktır. Görüldüğü üzere, (sabit maliyet varsayımı altında) yayıncının kârı e-dergide (19,80-16,95=) 2,85 TL daha az olacaktır. Bu da basılı dergi satış fiyatına göre (2,85/19,80=) %14,34 daha az kâr edildiği anlamına gelmektedir. Benzer durum e-kitap için de geçerlidir.
Ancak, elektronik yayınların maliyetinin basılı yayınlara göre daha düşük olduğu bir gerçek olmasına rağmen, bu yayınların satış fiyatları da basılı olanlara göre önemli ölçüde düşüktür.
Gerek adalet açısından, gerek verginin tarafsızlığını sağlamak açısından gerekse e-yayıncılığın teşvik edilmesi açısından basılı yayınlarla nitelik olarak aynı olan e-yayınlarda %18 olan KDV oranının basılı yayınlar ile paralel olarak düzenlenmesi sağlıklı olacaktır.