Vergi Afları Sarmalı ve Sonuçlar
Maliye Bakanı Sayın Naci Ağbal Plan Bütçe Komisyonunda yeni yapılandırma kanun teklifi görüşülürken bir önceki yapılandırma ile ilgili olarak yapılandırılan alacak tutarları ve yapılan tahsilat tutarlarını açıkladı.
Buna göre bir önceki yapılandırma kapsamında yapılandırmaya konu olabilecek kesinleşmiş alacak tutarı aslı 90,7 milyar TL’dir. Bu alacak tutarının sadece 47,4 milyarlık kısmı için yapılandırma başvurusunda bulunularak yapılandırılmıştır. Yapılandırılan bu tutar üzerinden ÜFE oranları esas alınarak hesaplanan faiz tutarı ise 7,6 milyar TL’dir. Dolayısıyla ÜFE faizi ile birlikte yapılandırılan kesinleşmiş vergi alacağı toplamı 55 Milyar TL’dir. Bu şekilde yapılandırılan kesinleşmiş alacak tutarından Nisan 2017 sonu itibariyle tahsil edilen tutar 6,1 Milyar TL’dir.
Bunun dışında dava veya uzlaşma aşamasında bulunan ihtilaflı alacaklardan yaklaşık 3,1 milyar liralık bir yapılandırma yapılmıştır. Yapılandırılan ihtilaflı alacak tutarının Nisan 2017 sonu itibariyle 1,5 milyar liralık kısmı tahsilat edilmiştir.
Ayrıca inceleme ve tarhiyat safhasında bulunan 1,2 milyar liralık alacak yapılandırılmıştır. Bunun karşılığında 707 milyon lira tahsilat gerçekleştirilmiştir.
Pişmanlıkla ya da kendiliğinden yapılan beyanlar üzerine 551 milyon liralık bir yapılandırma yapılmış, buradan. 267 milyon lira tahsilat gerçekleştirilmiştir.
Matrah artırımı kapsamında 16,6 milyar liralık yapılandırma yapılmıştır. Buna karşılık 3,9 milyar lira tahsilat gerçekleştirilmiştir.
İşletme kayıtlarının düzeltilmesi kapsamında 3,2 milyar liralık bir yapılandırma yapılıp, karşılığında 2,7 milyar lira tahsilat gerçekleştirilmiştir.
İfade edilen rakamlar aşağıda tabloda özetlenmiştir.
| Nisan 2017 Tahakkuk | Nisan 2017 Tahsilat | |
| Yapılandırmaya Konu Kesinleşmiş Vergi Alacağı | 90.700.000.000 | |
| Yapılandırılan Kesinleşmiş Vergi Aslı Alacağı | 47.400.000.000 | 6.100.000.000 |
| Yapılandırılan Kesinleşmiş Vergi Alacağı Aslı Üzerinde Hesaplanan ÜFE | 7.600.000.000 | |
| Yapılandırılan İhtilaflı Alacak | 3.100.000.000 | 1.500.000.000 |
| İnceleme Aşamasında Yapılandırılan Alacak | 1.200.000.000 | 707.000.000 |
| Pişmanlıkla Beyan Çerçevesinde Yapılandırılan Alacak | 551.000.000 | 267.000.000 |
| Matrah Artırımı Çerçevesinde Yapılandırılan Alacak | 16.600.000.000 | 3.900.000.000 |
| İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi Çerçevesinde Yapılandırılan Alacak Tutarı | 3.200.000.000 | 2.700.000.000 |
| Toplam Yapılandırılan Alacak/Tahsilat | 79.651.000.000 | 15.174.000.000 |
Buna göre sadece Maliyenin yapılandırdığı toplam tutar 79,6 Milyar TL olup, bu yapılandırmadan bugüne kadar 15,3 milyar lira tahsilat yapılmıştır. Kalan 64,3 Milyar TL tahsilatın ne kadarlık kısmının taksitler halinde tahsil edilebileceği yapılandırmanın başarısını belirleyecektir.
Yapılandırılan alacakların taksit ödemelerini ertelenmişti. Erteleme sonrası ilk taksit ödemesi Mayıs ayında yapılacak olup, tahsil edilecek tutar bu bakımdan önemli bir gösterge olacaktır. Konun kamuoyunca takibinin yapılabilmesi için yapılacak tahsilatların yukarıda belirtilen formatta ve Sayın Bakanın açıklamalarındaki detayda kamuoyu ile paylaşılması yararlı olacaktır.
Sayın Bakan ayrıca yeni getirilen yapılandırma teklifi ile ilgili olarak da bir takım bilgiler verdi. Buna göre Kanun teklifi kapsamında bulunan 1 Temmuz 2016-31 Mart 2017 tarihleri arasında ferîleriyle beraber yapılandırılmaya konu olabilecek alacak tutarı 47 milyar liradır.
Bunun 30,5 milyar lirası vergi aslı, geri kalan kısmı ceza, zam ve faizlerden oluşmaktadır. Bu bilgiler çerçevesinde Temmuz 2016-Mart 2017 arasında tahsil edilmeyen vergi alacağı tutarının 30,5 Milyar TL olduğu anlamına gelmektedir. Yapılandırmadan tahsil edilen tutar 15 milyarken biriken yeni borç 30 milyar TL’dir.
Ayrıca bir de bir önceki yapılandırmadan hiç müracaat edilmemiş, kesinleşmiş alacak olarak 43 milyar lira vardır. Dolayısıyla yaklaşık 74 milyar lira hem eski dönemlerden gelen hem de yeni dönemi kapsayan yapılandırılabilecek alacak tutarı bulunmaktadır. Dolayısıyla yeni Kanun teklifinin yapılandırmayı hedeflediği toplam alacak tutarı 74 Milyar TL’dir.
Bu rakamlar Türkiye’nin bir vergi affı sarmalı içine düştüğünü göstermektedir. Mükelleflerin 9 aylık sürede 30 milyarlık borç biriktirmesi, afların vergi ödeme ve gönüllü uyum motivasyonunu önemli ölçüde tahribata uğrattığını göstermektedir.
Affederek vergi toplamamız mümkün değil.