Vakıf Üniversitelerinin Vergisel Sorumlulukları
Kurumlar Vergisi Kanunu yönünden
Tüzel kişiliği itibarıyla kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayan vakıf üniversiteleri, kuruluş amaçlarıyla sınırlı olmak üzere, Kurumlar Vergisi Kanununun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında kurumlar vergisinden muaf bulunmaktadır. Ancak, Üniversitenin bu muafiyet hükmü dışındaki devamlılık arz eden ticari, sınai ve zirai faaliyetleri nedeniyle oluşacak iktisadi işletme nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmesi gerekecektir.
Katma Değer Vergisi Kanunu yönünden
Vakıf üniversitelerince verilecek hizmetler, Katma Değer Vergisi Kanununun 17/1 inci maddesiyle düzenlenen istisna kapsamına girmeyeceğinden katma değer vergisine tabi olacaktır.
Ancak, Kanunun l7/2-b maddesine göre, vakıf üniversitelerinin ilgili dönemdeki kapasitesinin % 50’sini geçmemek üzere bedelsiz olarak vereceği eğitim ve öğretim hizmetleri ile kanunların gösterdiği gerek üzerine bedelsiz olarak yapacağı mal teslimi ve hizmet ifaları katma değer vergisinden müstesna olacak, vergiden istisna edilen bu işlemler dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisi ise indirim konusu yapılamayacaktır. Ayrıca, aynı madde hükmüne göre vakıf üniversitelerine bedelsiz olarak yapılacak her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları da KDV den istisna olacaktır.
Damga Vergisi Kanunu yönünden
2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununda vakıflarca kurulan üniversitelere, genel bütçeye dahil kamu kurum ve kuruluşlarına tanınan kolaylıklardan yararlandırılmalarının gerektiği açıklandığından, ayrıca 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 8. maddesinde genel bütçeli idareler resmi daire tanımı içerisinde yer aldığından, vakıf üniversitelerinin düzenleyecekleri sözleşmelerde diğer tarafın kişi olması durumunda, damga vergisinin bu tarafça ödenmesi, resmi dairelerle düzenlenen sözleşmelerin ise damga vergisine tabi tutulmaması, ayrıca resmi dairelere verilecek beyannamelerin de damga vergisine tabi tutulmaması gerekecektir.
Harçlar Kanunu yönünden
492 sayılı Harçlar Kanununun 59/a maddesi gereğince vakıf üniversitelerinin iktisap edeceği gayrimenkullerin ve sair ayni hakların tescili, şerhi gerektiren işlemleri ve bunların terkinlerinin harçtan müstesna tutulması gerekecektir.
Öte yandan, gerek 492 sayılı Harçlar Kanununda gerekse 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nda üniversitelerin noter harçlarından muaf tutulacağına dair herhangi bir hüküm yer almadığından, vakıf üniversitelerinin noterde yapılacak işlemlerinden noter harcı aranılması gerekmektedir.
Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu yönünden
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 56. maddesinin 3708 sayılı Kanunla değişen (b) fıkrasında, üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitüleri, genel bütçeye dahil kamu kurum ve kuruluşlarına tanınan mali muafiyetler-istisnalar ve diğer mali kolaylıklardan aynen yararlanacağı, Ek 7. maddesinde ise, vakıflarca kurulacak yüksek öğretim kurumlarının, bu Kanunun 56. maddesinde yer alan mali kolaylıklardan, muafiyetlerden ve istisnalardan aynen istifade edecekleri hükümlerine yer verilmiştir.
Diğer taraftan, 2000/1 Sıra No.lu Motorlu Taşıtlar. Vergisi İç Genelgesinde de vakıflarca kurulan üniversiteler adına kayıt ve tescil edilmiş olan taşıtların motorlu taşıtlar vergisinden istisna tutulması gerektiği hususuna yer verilmiştir.
Buna göre, vakıf üniversitesi adına kayıt ve tescilli taşıtların motorlu taşıtlar vergisinden müstesna olması gerekecektir.
Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu yönünden
7338 sayılı Kanunun 3. maddesinin (b) bendi ve 2547 sayılı Kanunun 56. maddesinin (b) bendi gereğince vakıf üniversiteleri, veraset ve intikal vergisinden muaf bulunmaktadır. Bu nedenle, vakıf üniversitelerine yapılan bağış ve yardımlardan dolayı veraset ve intikal vergisinin aranılmaması gerekmektedir.