Ücretlilere 2017 Yılında Ödenecek AGİ Tutarları
29.12.2016 tarih ve 2016/1 nolu Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı ile işçinin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücretinin 01.01.2017-31.12.2017 tarihleri arasında 59,25 Türk Lirası olarak tespitine karar verilmiştir.
Söz konusu Karar 30.12.2016 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanmış ve 1.1.2017 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararının gerekçesinde de belirtildiği üzere; asgari ücret, ödenmesi zorunlu olan en az ücrettir. Asgari ücretin belirlenmesini düzenleyen Asgari Ücret Yönetmeliği uyarınca, asgari ücret, pazarlık ücreti değildir. Asgari ücretin günlük/aylık brüt ve net tutarı 2017 yılında 12 ay boyunca geçerli olacaktır. Asgari ücretin vergi matrahının, uygulanan vergi tarifesinin ikinci dilimine girmesi nedeniyle fazla kesilecek vergiden dolayı da asgari ücrette yıl içinde azalma olmayacaktır.
Dolayısıyla 2017 yılının tamamında asgari ücretin net tutarı 1.404,06 TL’nin altına düşmeyecektir.
Buna göre, 01.01.2017-31.12.2017 döneminde özetle;
| 1 Günlük asgari ücret tutarı | 59,25 TL |
| Asgari ücretin aylık brüt tutarı (59,25X30=) | 1.777,50 TL |
| Kesintiler toplamı | 373,44 TL |
| Asgari ücretin aylık net tutarı* | 1.404,06 TL |
| İşverene toplam maliyeti | 2.088,56 TL |
| olmaktadır. *Asgari ücretin aylık net tutarına bekâr ücretli için eklenen asgari geçim indirimi tutarı 133,31 TL’dir. | |
Gelir Vergisi Kanununun “Asgari geçim indirimi” başlıklı 32 nci maddesinde yer alan hükme göre; ücretin gerçek usulde vergilendirilmesinde asgarî geçim indirimi uygulanmaktadır. Asgari geçim indirimi tutarı, ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgarî ücretin yıllık brüt tutarına bu Kanunda yer alan oranların uygulanması ile bulunan tutarın, gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine karşılık gelen oranla çarpımı sonucu bulunmaktadır. Bu durumda, yıllık olarak ücretliye ödenecek asgari geçim indirimi tutarının hesaplanması AGİ Yıllık Tutarı = (Asgari Ücretin Yıllık Brüt Tutarı X AGİ Oranı) X %15 formülü ile bulunmaktadır.
Asgari geçim indirimi yıllık tutarı, ücretlinin asgari geçim indiriminden bir yıl boyunca faydalanacağı net menfaattir. Aylık yapılan ücret ödemelerinde ise asgari geçim indirimi, hesaplanan yıllık tutarın 12’ye bölünmesi suretiyle uygulanacak ve bir ay içerisinde yararlanılabilecek asgari geçim indirimi tutarı, yıllık olarak hesaplanan tutarın 1/12’sini geçemeyecektir. Bu durumda, asgari ücretin aylık tutarı ise; AGİ Aylık Tutarı=AGİ Yıllık Tutarı/12 formülü ile bulunacaktır. Asgarî geçim indiriminin uygulama dönemleri ve mahsup şekli ile diğer hususlar 265 seri nolu GV Genel Tebliği ile belirlenmiştir.
GVK’nın 32. maddesinde yer alan hükme ve 265 Seri No.lu GV Genel Tebliğde yapılan açıklamalar göre; asgari geçim indirimi, ücretin elde edildiği takvim yılı başında belirlenen 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarına;
| Ücretlinin kendisi için | %50 |
| Çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için | %10 |
| Çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere ilk 2 çocuk için | %7,5 |
| Üçüncü çocuk için | %10 |
| Diğer çocuklar için | %5 |
olmak üzere ücretlinin şahsi ve medeni durumu dikkate alınarak hesaplanan indirim oranlarının uygulanması sonucu bulunacak tutarın, GVK’nın 103. maddesinde yer alan Gelir Vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranla (%15) çarpılması sonucu bulunacak indirim tutarının 1/12'sinin aylık olarak hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmesi suretiyle bulunacaktır. Hesaplanan bu tutar ise ödenecek vergiden mahsup edilecektir. Ancak, ödenecek asgari geçim indirimi tutarı hiçbir şekilde aylık asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinden fazla olamayacaktır.
2017 Yılında ücretlinin medeni durumu, çocuk sayısı ve eşin çalışıp çalışmamasına göre alabileceği en düşük ve en yüksek asgari geçim indirimi tutarları şöyledir.
| ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNİN HESAPLANMASINA İLİŞKİN TABLO (Asgari ücret; 2017 yılı için aylık brüt 1.777,50 TL, yıllık 21.330,00 TL olarak belirlenmiştir.) | ||||
| MATRAH (TL) | İNDİRİM TUTARI (TL) | AYLIK TUTAR (TL) | ||
| ÜCRETLİNİN MEDENİ DURUMU (1) | ORAN (%) (2) | (Yıllık Brüt Asgari Ücret X AGİ Oranı) (3) | [(3) X%15] (4) | [(4)/12] (5) |
| Bekar | 50 | 10.665,00 | 1.599,75 | 133,31 |
| Evli eşi çalışmayan | 60 | 12.798,00 | 1.919,70 | 159,98 |
| Evli eşi çalışmayan 1 çocuklu | 67,5 | 14.397,75 | 2.159,66 | 179,97 |
| Evli eşi ç alışmayan 2 çocuklu | 75 | 15.997,50 | 2.399,62 | 199,97 |
| Evli eşi çalışmayan 3 çocuklu* | 85 | 18.130,50 | 2.719,57 | 226,63 |
| Evli eşi çalışan | 50 | 10.665,00 | 1.599,75 | 133,31 |
| Evli eşi çalışan 1 çocuklu | 57,5 | 12.264,75 | 1.839,71 | 153,31 |
| Evli eşi çalışan 2 çocuklu | 65 | 13.864,50 | 2.079,67 | 173,31 |
| Evli eşi çalışan 3 çocuklu | 75 | 15.997,50 | 2.399,62 | 199,97 |
| Evli eşi çalışan 4 çocuklu | 80 | 17.064,00 | 2.559,60 | 213,30 |
| Evli eşi çalışan 5 çocuklu* | 85 | 18.130,50 | 2.719,57 | 226,63 |
| *Asgari ücretin 2017 yılı Gelir Vergisi tutarı aylık 226,63 TL olduğundan, asgari geçim indirimi 2017 yılında aylık 226,63 TL’yi aşamayacaktır. (http://www.gib.gov.tr/yardim-ve-kaynaklar/sikca-sorulan-sorular) | ||||
Yukarıda ki tabloda da görüldüğü üzere, en düşük asgari geçim indirimi tutarı; bekâr ücretli ile evli, eşi çalışan ve çocuksuz asgari ücretlide 133,31 TL olmaktadır.
En yüksek asgari geçim indirimi tutarı ise; evli, eşi çalışmayan ve 3 çocuklu asgari ücretli ile evli, eşi çalışan ve 5 çocuklu asgari ücretlide 226,63 TL olmaktadır.
Asgari geçim indirimi uygulamasının sorunsuz bir şekilde işlemesi için işverenler ve çalışanların sorumluluklarını eksiksiz yerine getirmesi gerekmekte olup, özellikle işverenlerin çalışanlarına zamanında ödemedikleri asgari geçim indirimi tutarından dolayı vergi ziyaına sebebiyet verebileceklerini unutmaması gerekir.