Anonim Şirkette Genel Kurul Toplantısının Erteleneceği Yahut Yapılamayacağı Haller Nelerdir?
Meraklı bir çocuk babasına sormuş: Babacığım uzayda kaç gezegen var? Babası: Bilmiyorum, demiş. Çocuk bu sefer; İstanbul'u ilk kuşatan kimdi? diye sormuş. Babası, unutmuşum oğlum, diye yanıt vermiş. Bunun üzerine, çocuk, biraz mahcup edayla: Babacığım, sorularımla seni sıkıyor muyum? diyerek başını öne eğmiş. Babası, gayet pişkin bir şekilde: Sıkılmak da ne demek oğlum! Sor, sor ki öğrenesin! demiş.
Malum, şirketlerin genel kurul toplantılarının yapıldığı bir dönemdeyiz ve genelde senede bir defa yapılması nedeniyle, konunun uzmanlarının dahi bazen unuttuğu ya da gözden kaçırdığı hususlar olabiliyor. O nedenle, bilgilerimizi tazelemek adına, bu yazımızda anonim şirkette hangi hallerde genel kurul toplantısının erteleneceğine hangi hallerde ise yapılamayacağına değinmek istedik.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na göre, anonim şirketlerde olağan genel kurul toplantısının her faaliyet dönemi sonundan itibaren üç ay içinde yapılması yasal bir zorunluluktur. Genel kurul toplantısının gündeminde daha ağır yetersayılar öngören maddeler yoksa ve yine şirket esas sözleşmesinde daha ağır bir yetersayı öngörülmemişse, anonim şirket genel kurulunun olağan olarak toplanabilmesi için şirket sermayesinin en az dörtte birine sahip olan ortakların veya temsilcilerinin toplantıda hazır bulunması gerekir. Olağan genel kurul toplantısının yapılacağı gün, saat ve yerde bu yetersayının sağlanamaması halinde, genel kurul toplantısı ertelenir. Toplantı sırasında yapılan yoklama sonucunda toplantı açılmadan önceki hazır bulunan pay listesine göre hesaplanan karar nisabı kadar payın temsil edilmediğinin anlaşılması halinde de toplantı ertelenir. Genel kurul toplantısı gündeme geçilmeden önce, genel kurul tarafından alınacak bir karar ile de ertelenebilir.
Ayrıca, kolluk güçlerinin ve varsa Bakanlık temsilcisinin görüşü alınmak suretiyle toplantının güvenlik açısından sağlıklı bir şekilde yapılamayacağının anlaşılması üzerine genel kurul toplantısı, toplantı başkanlığı tarafından ertelenebilir. Genel kurul toplantılarına elektronik ortamda katılma sistemini uygulayan şirketlerin genel kurul toplantılarında uygun şartların sağlanmadığının tespit edilmesi halinde ise, genel kurul, Bakanlık temsilcisinin görüşü alınmak kaydıyla toplantı başkanlığı tarafından ertelenebilir. Halka açık olan anonim şirketlerde sermayenin %5’ine, kapalı anonim şirketlerde ise %10’una sahip olan pay sahipleri tarafından talep edilmesi halinde, finansal tabloların müzakeresi ve buna bağlı konular, toplantı başkanının kararıyla bir ay sonraya bırakılır. Bu konuda, genel kurulun herhangi bir karar almasına gerek yoktur.
İlgili mevzuatta, genel kurul toplantısının yapılamayacağı hallere de yer verilmiştir. Aslında bu düzenlemeler de genel kurul toplantısının erteleneceği halleri göstermektedir. Bakanlık Temsilcisinin bulunması gereken genel kurul toplantılarında Bakanlık temsilcisinin bulunmaması; çağrısız ya da Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile çağrısı yapılmadan toplanan genel kurullarda tüm pay sahiplerinin asaleten veya temsilen hazır bulunmaması yahut tüm pay sahiplerinin asaleten veya temsilen hazır bulunmalarına rağmen aralarından birinin toplantının yapılmasına itirazda bulunması ve toplantının yapılmasının mahkeme kararıyla durdurulması hallerinde genel kurul toplantısı yapılamaz. Esas sözleşme değişikliği Bakanlık iznine tabi olan şirketlerde değişikliğe ilişkin iznin alınmamış olması halinde ise, toplantı yapılır, ancak gündemde yer alan esas sözleşme değişikliği görüşülemez.
Bununla birlikte, genel kurul toplantısının bahsigeçen sebeplerden ötürü yapılamaması, olağan genel kurul toplantısının süresinde yapılmaması için bir mazeret teşkil etmemeli, yönetim kurulu toplantının yapılmamasına sebebiyet veren koşulları gidererek olağan genel kurul toplantısının yapılmasını bir an önce temin etmelidir. Zira, olağan genel kurul toplantısının yapılmamasının süreklilik arz etmesi, bu arada genel kurulun olağanüstü toplantı da yapmaması, şirketin zorunlu organlarından olan genel kurulun yokluğu olarak değerlendirilmekte ve pay sahiplerine, alacaklılara ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na şirket aleyhine fesih davası açma hakkı vermektedir. Ayrıca, anonim şirket yönetim kurulu üyelerinin, genel kurul toplantısının yapılmamasına sebebiyet vermelerinden ötürü, ortaya çıkabilecek doğrudan ve dolaylı zararlardan dolayı hukuki sorumlulukları doğabilecektir.