İşe İadede Arabuluculuk Ve Dava Süreci İşçi Rehberi
İş Kanunu, İş Mahkemeleri Kanunu ve Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi gibi, farklı kaynaklarda düzenlenmiş olan işe iade süreci konusunda, basit ve anlaşılır bilgileri bu rehberde ele alacağız.
Hemen belirtelim ki, işe iade talep hakkınızın olabilmesi için; o iş yerinde, en az otuz kişinin çalışması koşulu ile birlikte sizin de en az 6 ay kıdeminizin olması şartı da aranmaktadır.
Diyelim ki, yukarda belirttiğimiz koşula haiz bir çalışansınız. İş sözleşmeniz sebep gösterilmeksizin veya geçerli olmayan bir nedenle feshedildi. İşe iade edilmeniz, boşta geçen sürelerinize ait ücretin ödenmesi ve işe başlatmama tazminatı gibi işçilik alacaklarınız için ne yapmalısınız? İşte adım adım izlemeniz gereken süreç:
-İşten çıkarıldığınız tarihten itibaren bir ay içinde arabulucuya başvurmak zorundasınız. İşyerinizin bulunduğu arabuluculuk bürosuna müracaat ederek, arabulucu talep edin. Arabuluculuk bürolarının adres ve telefonlarını internetten kolayca bulabilirsiniz. İşyerinizin bulunduğu yerde arabuluculuk bürosu yoksa oradaki sulh mahkemesinin katibine de müracaat ederek arabulucu ismi ve iletişim bilgilerini temin edebilirsiniz.
-Arabuluculuk bürosunun tayin ettiği arabulucuya giderek, talebinizi ve işverenin iletişim bilgilerini bildirin. Arabulucunun davetine rağmen işveren gelmez se, arabulucudan bu durumu belgeleyen son tutanağı isteyiniz. Arabulucuya herhangi bir ücret ödemeniz gerekmez. Bahsettiğim son tutanak tarihinden itibaren iki hafta içinde iş mahkemesine dava dilekçesi vererek, dava dilekçesinin ekine arabulucudan aldığınız tutanağın aslı veya onaylı suretini de ekleyin. İşveren arabulucunun davetine icabet etmediği için, davanızın neticesi ne olursa olsun yargılama masraflarınızdan sorumlu olacaktır.
-Arabulucunun davetine işvereniniz veya onu temsil eden kimse icabet ederse, görüşme başlar. Şayet iki saatten az süren görüşmeler sonunda anlaşamazsanız , iki saatlik ücret tutarı Adalet Bakanlığı tarafından ödenir. Bu nedenle anlaşma zemini yoksa iki saati geçirmeyin derim. Ücret tarifesi 2018 yılında şu şekildedir; İlk üç saat saati 140 TL. Takip eden her saat 100 TL. Taraflar eşit olarak paylaşır.
-Görüşmeler sonucunda anlaşma sağlayamazsanız, arabulucunun düzenlediği son tutanağın tarihinden itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açabilirsiniz.
-İşe iade talebiyle yapılan görüşmelerde tarafların anlaşmaları durumunda, arabulucuya ödenecek ücretin belirlenmesinde; işçiye işe başlatılmaması hâlinde ödenecek tazminat miktarı ile çalıştırılmadığı süre için ödenecek ücret ve diğer haklarının toplamı, Tarifenin İkinci Kısmı uyarınca üzerinde anlaşılan miktar olarak kabul edilir. Tarife şu şekilde; ilk 30.000 TL için %6, sonra gelen 40.000 TL için %5, sonra gelen 80.000 TL için %4…….
-Arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların, işçinin işe başlatılması konusunda anlaşmaları hâlinde;
a) İşe başlatma tarihini,
b)ücret ve diğer hakların parasal miktarını,
c) İşçinin işe başlatılmaması durumunda ödenecek tazminatın parasal miktarını,
belirlemeleri zorunludur. Aksi takdirde anlaşma sağlanamamış sayılır ve son tutanak buna göre düzenlenir. İşçinin kararlaştırılan tarihte işe başlamaması hâlinde fesih geçerli hâle gelir ve işveren sadece bunun hukuki sonuçları ile sorumlu olur.
-Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin varlığı hâlinde işe iade talebiyle arabulucuya başvurulduğunda, anlaşmanın gerçekleşebilmesi için işverenlerin arabuluculuk görüşmelerine birlikte katılmaları ve iradelerinin birbirine uygun olması aranır.
-Arabuluculuk bürosu tarafından yapılması gereken zaruri giderler; arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılması hâlinde anlaşma uyarınca taraflarca ödenmek, anlaşmaya varılamaması hâlinde ise ileride haksız çıkacak taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanır.
Kaynak: 4857 sayılı İş Kanunu
7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu
2018 yılı Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi (30.12.2017 RG)