Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz’ın Twitlerinden: Tüketici Güven Endeksi Nasıl ve Neden Güncellendi? Ne Değişti?
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz son günlerin en tartışmalı konularından birisi olan “TÜİK’in Tüketici Güven Endeksi’nde yaptığı güncellemenin ne anlama geldiğini Twitter hesabında özetledi.
Değerli açıklaması için sayın Prof. Yılmaz’a okurlar olarak teşekkür ediyoruz.
Gelin hep birlikte konunun özünü anlayalım.
TÜİK, tüketici eğilim anketindeki sorulara verilen cevaplarla, 4 alt endeksin aritmetik ortalamasıyla TGE'ni hesaplar. Eylül 2020’deki güncellemeyle "işsiz sayısı beklentisi" ve "tasarruf etme ihtimali" alt endekslerini hesaplamadan çıkarıp yerine iki farklı alt endeks ekledi.
Eski Seride kalan işsiz sayısı beklentisi alt endeksinin 2020 yılı ortalaması 21,2, tasarruf etme ihtimali endeksininki de 57,1'di. Bu iki alt endeks TGE'nin değerini düşürücü etki yapıyordu ve Yeni Seride kullanmamaya başlandı.
Yeni Seriye eklenen, “geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde hanenin maddi durumu” alt endeksinin 2020 yılı ortalamasının 93,4, “gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi” alt endeksininkinin de 75,4 olduğunu söyleyelim.
Güncelleme, Eski Seride düşük değere sahip alt endekslerin çıkarılması ve endeks değeri daha yüksek olanların Yeni Seriye dahil edilmesiyle tamamlandı. Haliyle Eski Seride Eylül ayında 61,8 olması gereken endeks, Yeni Seride 81,9 olarak hesaplanmış oldu.
Bu arada, Tüketici Güven Endeksi, 0 ile 200 arasında bir değer alabilir. Endeks değeri 100’ün üzerine çıkarsa tüketicilerin ekonomik gelişmelere karşı iyimser olduklarını, 100’ün altına inerse de kötümser olduklarını gösterir. 61,8 de, 81,9 da 100'ün altında olduğuna göre...
Özellikle 2018 yılı ortasından itibaren yaşanan kur şokları, yükselen enflasyon oranı, büyüme oranındaki düşüşün yarattığı algıyla Ekim 2018’de endeks 57,6’ya geriliyor (Yeni Serideki değer 78,4). Tüketici güveninin dip yaptığı son dönem, pandeminin etkisiyle bu yıl Nisan ayı.
NOT: TÜİK’in “Tüketici güven endeksi 82,0 oldu” isimli duyurusu
@binhanelif 23.9.2020 tarihli twitlerinden alınmıştır.