OECD Ülkelerinde Vergi Gelirlerindeki Artış Trendi
OECD’nin yıllık gelir istatistiklerine göre, bir çok OECD ülkesindeki vergi gelirlerinin milli gelire oranı, ekonomik krizin başladığı 2008-09 yıllarındaki düşüşlerden sonra, yavaş da olsa artmaya devam ediyor. OECD ülkelerinde vergi gelirlerinin milli gelire oranı 2010 yılında ortalama %33,8 iken bu oran 2011 yılında ortalama %34 olarak gerçekleşti. Bununla birlikte, vergi gelirlerinin milli gelire oranı henüz 2007 yılındaki ekonomik kriz öncesi %35,1’lik seviyeyi yakalayabilmiş değildir.
2011 verileri yayımlanan ülkelerden 20’sinde vergi gelirleri artarken sadece 6’sinda düşüş gerçekleşti. Şili, Fransa, Çek Cumhuriyeti ve Almanya en yüksek artışın gerçekleştiği ülkeler olurken, Macaristan, Estonya ve İsveç en yüksek düşüşün gerçekleştiği ülkeler olmuştur.
Vergi gelirlerindeki artışın nedeni bir çok faktörün birleşmesinden kaynaklanmaktadır. Öncelikle artan oranlı vergilemeden dolayı, ekonomik iyileşmeyle birlikte vergi gelirleri milli gelirden daha hızlı artmaktadır. Öte yandan, bir çok ülke vergi oranlarını ya da vergilendirilen alanları artırıcı politikalar izleyerek vergi gelirlerini artırmaktadırlar.
Söz konusu sürece ilişkin olarak OECD Genel Sekreteri, vergi gelirlerindeki artışı her ne kadar mali dengelerin sağlanması açısından önemli görse de, izlenen politikaların başarısı açısından vergi artışlarının uzun dönemli ekonomik büyüme, güçlü ekonomik faaliyetler ve artan istihdam ile bir arada gerçekleştirilmesi gerektiği uyarısında bulunmaktadır.
Ülkemiz açısından vergi gelirlerindeki gidişatına bakacak olursak, OECD ülkelerindeki genel trendin biraz dışında bir tablo ile karşılaşıyoruz. 2011 yılında vergi gelirlerinin milli gelire oranı %25 iken bir önceki yıla göre (%25,7) vergi gelirlerinin milli gelire oranında düşüş gerçekleşmiştir. Bununla birlikte dünyada yaşanan ekonomik kriz öncesi vergi gelirleri oranına baktığımızda 2007 yılındaki %24,1 seviyesine göre önemli bir artış gerçekleşmiştir. Son 5 yıllık trende baktığımızda, Türkiye’de vergi gelirlerindeki artış, artan oranlı gelir vergisinden ziyade dolaylı vergilerdeki artışlardan kaynaklanmaktadır.