Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Vergi

Nazlı Gaye ALPASLAN
Nazlı Gaye ALPASLAN
1645OKUNMA

Meslek mensuplarına verilen cezalar nedeniyle mühür, şifre ve parolaya el konulması

Bilindiği gibi, 3568 sayılı yasaya göre unvan ve ruhsat almış YMM, SMMM, SM gibi meslek mensuplarının kullandıkları şifre, parola, kullanıcı kodu veya mühürlerine Maliye Bakanlığı  tarafından  zaman  zaman  kısıtlama veya engel  getirilmiş olduğunu görmekteyiz. Bu kısıtlamalar genellikle bir inceleme raporuna dayalı olarak getirilmiş olduğu gibi bazen bir yargı kararına istinaden de getirilmiş bulunabilir. Meslek mensupları hakkında verilen uyarma veya kınama cezaları kesinleşmeden kendilerinin kaşe, şifre ve parolaları  hakkında herhangi bir  kısıtlama  getirilemez. Dolayısıyla vergi dairesi veya SGK gibi kurumlara  bu konuda yazı  tebliğ  edilmemesi  gerekir.     

Hemen  belirtelim ki, meslek  mensuplarını  kullandıkları mühür, kaşe, TÜRMOB kaşesi, elektronik beyanname aracılık ile ilgili  şifreler daha çok  kişiye özgü verilen kişisel  kullanım araçlarıdır.(1)3568 sayılı yasaya göre unvan almış meslek mensuplarının faaliyette bulunabilmeleri için bu kaşe, mühür veya şifrelerin kullanılmasında kısıtlama ile ilgili cezayı gerektirir bir fiilin bulunması  zorunludur. 

Uygulamada, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı 3568 sayılı yasaya göre unvan almış meslek mensuplarının çalışma usul ve esaslarını denetleyebilmektedir. Bunun dışında 3568 sayılı yasaya göre unvan almış meslek mensuplarının faaliyetleri mahalli meslek odaları tarafından da denetlenebilmektedir. Zaman zaman meslek  mensuplarının  piyasada iş yaparken  haksız rekabete neden  olabilecek  fiillerinin de olup olmadığı  şikayet konusu  edilebilmektedir.  Bu konuda  meslek mensuplarının  uymakla zorunlu oldukları kurallar, yasalar olarak başta 3568 sayılı yasa, TCK, 213 sayılı VUK ve bunlarla ilgili tüzükler, yönetmelikler gibi ikincil mevzuat bulunmaktadır.  Diğer yandan, 3568 sayılı yasaya göre faaliyette bulunan meslek  mensuplarının  yaptıkları iş itibariyle kısmen de olsa “kamu görevlisi”  sayıldığı ayrı bir tartışma konusudur.  

Zaman zaman meslek mensuplarının çalışmaları ile ilgili  yaptıkları  işlerde mühürlerine veya şifre veya parolalarına  kısıtlamalar getirilebilmektedir. Böyle bir kısıtlama getirilebilmesi için meslek mensubu  hakkında verilen geçici alı koyma veya meslekten men cezalarının  kesinleşmiş olması  zorunludur. Aksi takdirde herhangi bir kısıtlama getirilmesi olanaksızdır.(2)  213 sayılı VUK md. mük. 257 hükmü gereğince Maliye Bakanlığı mükelleflerin elektronik ortamda beyanname vermeleri ve bağlı olarak tahakkuk fişi düzenlenmesi hakkında yetkileri bulunmaktadır.(3) Keza madde hükmüne göre beyanname elektronik ortamda bizzat  mükellefler tarafından yollanabileceği gibi, beyanname gönderme yetkisi almış kişilerce de  gönderilebilecektir. Maddeye göre Maliye Bakanlığı bu konularda her türlü düzenleme yapma yetkisine sahiptir.(4)

Maliye Bakanlığı bu yetkiye dayalı olarak konuyla ilgili 340, 346 ve 367 seri no.lu VUK GT’leri ile 15 Seri no.lu VUK Sirküleri ve 2004/11 seri no.lu uygulama iç genelgesini yayımlamış bulunmaktadır. Bu genelgeler uyarınca elektronik ortamda vergi dairesine gönderilecek beyannameler için aracılık ve sorumluluk sözleşmesi yapılması  veya elektronik  beyanname aracılık sözleşmesi düzenlenmesi  gerekmektedir.  405 seri nolu VUK GT hükümlerine göre elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi talep formu doldurularak  bağlı oldukları vergi dairesine bizzat, tüzel kişilik şeklinde faaliyette bulunanların ise kanuni temsilcilerinin müracaat etmeleri  gerekmektedir. 

405 sıra no.lu VUK GT’ye göre yapılan  sözleşmeler aynı zamanda  vergi dairesine bildirilmektedir.  Elektronik ortamda  yapılan sözleşme yüklemeleri vergi dairesi  tarafından çeşitli amaçlarla  izlenilmektedir. Örneğin yapılan sözleşmelerin  neticesine göre  fatura veya  serbest meslek  makbuzlarının  düzenlenip düzenlenmediği, damga vergisinin  ödenip ödenmediği takip edilebilmektedir. 

405 seri no.lu VUK Genel tebliği hükümlerine göre düzenlenen elektronik beyanname aracılık ve sorumluluk sözleşmesi hükümlerine göre; 

Meslek mensubu ile mükellef arasında; mükellefin defterlerini tutmak, bilanço, gelir tablosu ve vergi beyannamelerini düzenlemek / tasdik işlemi yapmak üzere   ../../......... tarih ve .................................... sayılı hizmet sözleşmesi bulunmaktadır. Meslek mensubu, söz konusu sözleşmeye konu teşkil eden ve elektronik ortamda ilgili vergi dairesine gönderilmesine aracılık edilecek olan beyannamelerde yer alan bilgilerin, defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağı belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkacak vergi ziyaına bağlı olarak salınacak vergi, kesilecek ceza ve hesaplanacak faizlerin ödenmesinden, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 227 nci maddesi uyarınca ve bu maddenin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yayımlanan 4 Sıra No’lu Vergi Beyannamelerinin Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerce İmzalanması Hakkında Genel Tebliğ hükümleri uyarınca mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.  

Vergi mükellefi ile, beyannameye intikali gereken her türlü bilgiyi meslek  mensubuna doğru ve muntazam  bir şekilde  verme zorunluluğu mükellefe aittir.  Meslek  mensubu kendisine eksik, noksan  veya hiç  iletilmeyen  bilgilerle ilgili olarak düzenlediği beyannamede sorumlu değildir. Meslek mensubunun sorumluluğu  ancak kendisine  aktarılan  bilgi ve belgelerle mahduttur. Mükellef tarafından meslek  mensubuna verilen bilgilerin beyannameye doğru intikal ettirilmemesi halinde  ortaya çıkacak  vergi kaybı  nedeniyle kesilecek  vergi, vergi ziyaı, gecikme faizi nedeniyle meslek  mensubu  birlikte  müştereken  ve müteselsilen  sorumlu olacaktır.  Bu konuda meslek mensuplarının kendilerine sorumluluk sigortası yaptırmaları mümkün olabilmektedir. 

Mükellefin, beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesini teminen meslek mensubuyla bu sözleşmeyi düzenlemiş olması, bu konudaki yükümlülüklerinin yerine getirilmiş olduğu anlamını taşımaz.

Meslek mensubu  ile mükellefin aralarında yaptığı aracılık  ve sorumluluk sözleşmesi gereğince e-beyan ortamında beyannamelerini yollamak, doğru bir şekilde tahakkuk fişlerini almak, doğru  beyanlara uygun tahakkuk fişlerini mükellefe zamanında intikal ettirmek  zorunluluğu bulunmaktadır.(5)

Sonuç olarak, 405 seri no.lu  genel tebliğ hükümlerine göre meslek  mensuplarının  yolladığı beyannamelerle ilgili e-beyan sorumluluk sözleşmesi kapsamında beyannameleri kendilerine intikal eden  veriler  ışığında Gelir İdaresine yollamak zorundadırlar. Bu zorunluluğa uyulmaması durumunda mükellefe tarh edilecek vergiler ve kesilecek cezalar ile beraber meslek  mensubu müteselsilen sorumludur. Eksik, yanlış veya gerçeğe aykırı yapılan bildirimler, beyanlar, e-beyanlar konusunda meslek mensubunun 3568 sayılı yasaya göre çeşitli cezalarla cezalandırılacağı bilinmelidir.  Bu  cezalar disiplin cezaları olabileceği gibi, meslekle ilgili uzun veya kısa süreli men cezaları olabileceği gibi tamamıyla meslekten  men şeklinde de  cezalandırılabilir. Bazı durumlarda YMM’ler hakkında da kullandıkları mühre kısıtlama konulabilmektedir. Aynı kısıtlama şifre ve parolaları ile ilgili olarak da serbest  muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeciler hakkında uygulanabilmektedir.(6)

1-03.01.1190 gün ve 20391 sayılı  RG’de yayımlanan  yönetmelik 24. madde  hükümlerine göre, sözleşme yapılması  zorunludur.
2-Hakkında kesinleşmiş bir karar olmadan  meslek  mensubunun  mühür, şifre, parola veya kaşesine engelleme konulamaz. Bu anlamda, YMM’lerin mühürleri alınamaz.  SMMM’lerde ise  kaşelerine el konulamaz.  SGK yönünden ise, SGK şifreleri iptal edilemez.
3-Bkz. 405 seri nolu VUK Genel Tebliği, bölüm 2.1
4-Bkz. ÜREL Gürol, Güncel Vergi Usul Kanunu, Maliye ve Hesap Uzmanları, 2. Baskı, Mart 2007, s.431.
5-405 Seri Nolu Genel Tebliğ eki 3, sözleşme md.3,4.
6-Bkz. Genel esaslar kontrol segmentlerine ilişkin açıklamalar GEK19 - 2010/2  İç Genelge. 

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor