Küresel Kriz Sonrası Vergi Gelirleri Artmaya Devam Ediyor!
Gelişmiş ülkelerdeki vergi yükleri ve vergi gelirleri, küresel finansal krizden bu yana en yüksek seviyelerine ulaştı. OECD ülkelerinde ortalama vergi yüküne ilişkin istatistikler, 2012 yılında % 33,7 ve 2011 yılında% 33.3 ile karşılaştırıldığında, 2013 yılında vergi yükünün % 34,1 ile 0,4 puan arttığını gösteriyor.
Tarihsel olarak bakıldığında, OECD ülkelerindeki vergi yükleri 1990’lı yıllarda yükselmiş ve 2000 yılında %34,3 ile rekor seviyeye ulaşmıştır. 2001 ve 2004 arasında düşen vergi yükleri, 2005 ve 2007 arasındaki küresel kriz öncesi dönemde biraz artmaya başlamıştır.
2013 yılında, vergi yükü 30 ülkeden 21’inde yükselirken kalan 9 ülkede düşüş gösterdi. 2013 yılında en büyük artışlar Portekiz, Türkiye, Slovak Cumhuriyeti, Danimarka ve Finlandiya'da oluştu. Büyük düşüşler ise Norveç, Şili ve Yeni Zelanda'da gerçekleşti.
2013 yılında OECD Ülkelerindeki vergi yüklerine ilişkin temel bulguları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:
- Danimarka (% 48.6), Fransa (% 45) ve Belçika (44.6%), OECD ülkeleri arasında en yüksek vergi yüküne sahiptir.
- En düşük vergi yüküne sahip ülkeler ise sırasıyla, Meksika (% 19,7), Şili (% 20.2), Kore (% 24.3) ve Amerika Birleşik Devletleri (% 25.4)‘dir.
- 2007 yılına göre (Kriz öncesi) İzlanda, İsrail ve İspanya‘da vergi yükü 3 puandan fazla düşerken, en büyük düşüş İsrail‘de olmuştur. (2007 yılında % 34.7 iken 2013 yılında % 30.5 olmuştur).
- 2007 yılına göre vergi yükü Finlandiya, Fransa, Türkiye ve Yunanistan’da 2,5 puandan fazla artış gösterirken, en büyük artış Türkiye'de olmuştur (2007 yılında % 24,1 iken 2013 yılında % 29,3 olmuştur).
Vergi gelirlerindeki artışın nedenine baktığımızda, artışın yaklaşık yarısı milli gelirlerdeki artıştan dolayı gelir ve kurumlar vergisi gelirlerinin artmasından kaynaklanırken, geri kalan yarısının vergi oranlarındaki artış ve vergi matrahlarının genişletilmesine ilişkin düzenlemelerden kaynaklandığı görülmektedir.
Vergi Gelirlerinin İçeriği
Vergi gelirlerinin içeriğine bakıldığında birçok ülkede gelir ve kurumlar vergisinden, tüketim ve servet vergilerine doğru bir kaymanın olduğu gözlemlenmektedir. KDV, OECD ülkelerinin önemli bir gelir kaynağı olup, toplam gelirlerin yaklaşık %20’sini oluşturmaktadır.
Gelir ve kurumlar vergisinden elde edilen gelirler, kriz sonrası artış göstermekle birlikte, kriz öncesi seviyesinin gerisinde kalmışlardır. Gelir ve kurumlar vergisinin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı, 2007 yılında %36 seviyesinde iken, bugün %33,6 seviyesindedir.
Kaynak: www.oecd.org