KÜMİ FRS – MSUGT – BOBI FRS – TMS /TFRS Karşılaştırmaları-2
Vergialgı.net platformunda 13 Ocak 2021 tarihinde yayınlanan “KÜMİ FRS – MSUGT – BOBI FRS – TMS /TFRS KARŞILŞATIRILMALARI – I” başlıklı yazımızda Türkiye’deki tüm finansal raporlama çerçevelerinin (TMS/TFRS – BOBI FRS – MSUGT ve KÜMİ FRS) karşılaştırmalarını vermeye başlamıştık. Bu haftaki yazımızda aynı başlıklı konunun ikinci kısmını irdelemeye çalışacağız.
Finansal Raporlama Çerçevesinde Finansal Tablolar
Finansal raporların sunumuma ilişkin farklılıklar aşağıdaki tablolada verilmiştir.
Muhasebe Politikalarının Seçimi ve Uygulanması
Finansal tablo kalemlerinin ölçüm ve sınıflandırılma amortisman yöntemleri stok maliyetini hesaplama yöntemleri işletmelerin uyguladığı politikalardan bazılardır. Muhasebe politikalarının seçimi ve uygulanmasına ilişkin farklılıklar aşağıdaki tabloda verilmiştir:
KÜMİ FRS | BOBİ FRS | TFRS | MSUGT/ VUK | |
---|---|---|---|---|
Politika Değişikliği | Geriye Dönük Uygulama | Geriye Dönük Uygulama | BOBİ FRS ile uyumlu. | Mali politikalarda, önemli etki yaratan veya yaratabilecek bir değişiklik yapılmışsa bunun mali tablolara etkileri gösterilmelidir. |
Tahmin Değişikliği | İleriye Yönelik Uygulama | İleriye Yönelik Uygulama | BOBİ FRS ile uyumlu | İşletmenin kar oranları üzerinde önemli ölçüde etkide bulunan değişikliklere ilişkin bilgi ve bunların parasal etkileri açıklanır. |
Yanlışlıklar | Geriye Dönük Düzeltme | Geriye Dönük Düzeltme | BOBİ FRS ile uyumlu | Muhasebe kayıt ve tekniğine uygun olarak yapılır. |
Hasılat
KÜMİ FRS | BOBİ FRS | MSUGT/ VUK | |
Finansal Tablolara Alma Ölçütleri | Ekonomik faydaların girişinin muhtemel olması Faydaların güvenilir ölçümü | KÜMİ FRS ile uyumludur. | Mal teslimi ya da hizmet ifası |
Vade Farkı | Vade farkı ayrıştırılmaz. | Vade 1 yıldan uzunsa vade farkı ayrıştırılır. | KÜMİ FRS ile uyumludur. |
İnşa Sözleşmelerinin Finansal Tablolara Alınması | Hasılat ve maliyetler tamamlanma yüzdesi yöntemi kullanılarak dönemsel olarak finansal tablolara alınır. | KÜMİ FRS ile uyumludur. | Hasılat, tamamlanmış taahhüt yöntemi kullanılarak inşa bitiminde muhasebeleştirilir. |
Stoklar
TMS/TFRS ve BOBI FRS’de stok maliyeti¸ satın alma fiyatı, ithalat vergiler, iade alınamayan diğer vergiler, nakliye, yükleme ve boşaltma, mamul, malzeme ve hizmetlerin elde edilmesiyle doğrudan ilişkilendirilebilen diğer maliyetleri olarak detaylandırılan satın alma maliyetleri ile ham madde ve malzemelerin, yarı mamul ve mamul haline getirilmesi için direkt işçilik giderleri katlanılan sabit ve değişken genel üretim giderlerinden sistematik bir şekilde dağıtılan tutarları ile diğer tamamlanma maliyetlerinin toplamından oluşur.
KÜMİ FRS | BOBİ FRS | MSUGT/ VUK | |
---|---|---|---|
Vade Farkı | Vade farkı stok maliyetine dahil edilir. | 1 yıldan uzun süreli alımlarda vade farkı ayrıştırılır. | KÜMİ FRS ile uyumludur. |
Borçlanma Maliyetleri | Kâr veya zarara yansıtılır. | Üretimi 1 yıldan uzun süren stoklar için katlanılan borçlanma maliyetleri satışa hazır hale geldiği tarihe kadar stokun maliyetine dahil edilir. | Maliyete dahil edilebilir. |
Dönem Sonu Ölçümü | Maliyet değeri üzerinden ölçülür. | Maliyet değeri ile net gerçekleşebilir değerden düşük olanı üzerinden ölçülür. | KÜMİ FRS ile uyumludur. |
Stok Maliyetlerinin Belirlenmesi | Tam maliyet yöntemi veya normal maliyet yöntemi | KÜMİ FRS ile uyumludur. | Tam maliyet yöntemi |
Değer Düşüklüğü | Değerinde %10’dan fazla düşüş olması durumunda değer düşüklüğü zararı oluşur. | Net gerçekleşebilir değerin maliyetin altına düşmesi durumunda değer düşüklüğü zararı oluşur. | Değerinde %10’dan fazla düşüş olması durumunda emsal bedel üzerinden ölçülebilir. |
Maddi Duran Varlıklar
KÜMİFRS | BOBİFRS | MSUGT/ VUK | |
---|---|---|---|
Kapsam | Maddi duran varlıklar ve yatırım amaçlı gayrimenkuller. | Maddi duran varlıklar. | - |
Sonraki Ölçüm | Maliyet bedeli - Yeniden değerlenmiş tutar | KÜMİ FRS ile uyumlu. | Maliyet bedeli |
Vade Farkı | Vade farkı maddi duran varlığın maliyetine dahil edilir. | 1 yıldan uzun vadeli olarak satın alınan maddi duran varlıklar, vade farkı ayrıştırılarak peşin fiyat üzerinden ölçülür. | KÜMİ FRS ile uyumlu. |
Borçlanma Maliyetleri | Kâr veya zarara yansıtılır. | İnşası bir yıldan uzun süren maddi duran varlıkların elde edilmesiyle doğrudan ilişkili olan borçlanma maliyetleri kullanıma hazır hale gelene kadar varlığın maliyetine eklenir. | Borçlanma maliyetleri, varlığın iktisap edildiği dönem sonuna kadar maliyete eklenir, bu dönemden sonra maliyete eklenebilir ya da gider olarak kaydedilir. |
Amortisman Uygulaması | Zorunludur. | KÜMİ FRS ile uyumlu. | İhtiyaridir. |
Kıst Amortisman | Tüm MDV'lere kıst amortisman ayrılır. | KÜMİ FRS ile uyumlu. | Sadece binek araçlar için kıst amortisman ayrılır. |
Amortismana Tabi Tutar | Varlığın defter değerinden kalıntı değerin indirilmesiyle bulunur. | Varlığın defter değerinden kalıntı değerin indirilmesiyle bulunur. | Varlığın defter değeri |
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
KÜMİ FRS | BOBİ FRS | MSUGT/ VUK | |
---|---|---|---|
Sonraki Ölçüm | Maliyet bedeli - birikmiş itfa payı - birikmiş değer düşüklüğü | KÜMİ FRS ile uyumlu. | Maliyet bedeli |
Borçlanma Maliyetleri | Kâr veya zarara yansıtılır. | İnşası bir yıldan uzun süren maddi olmayan varlıkların elde edilmesiyle doğrudan ilişkili olan borçlanma maliyetleri kullanıma hazır hale gelene kadar varlığın maliyetine eklenir. | Borçlanma maliyetleri, varlığın iktisap edildiği dönem sonuna kadar maliyete eklenir, bu dönemden sonra maliyete eklenebilir ya da gider olarak kaydedilir. |
Araştırma ve Geliştirme Giderleri | Araştırma ve geliştirme giderleri kâr veya zarara yansıtılır. | Araştırma safhasında yapılan giderler kâr veya zarara yansıtılır, geliştirme safhasında yapılan giderler varlığın maliyetine eklenir. | Araştırma ve geliştirme faaliyeti sonunda bir maddi olmayan duran varlık elde edilmesi halinde bu giderler, varlığın maliyetini oluşturmakta, herhangi bir maddi olmayan duran varlık elde edilememesi halinde ise doğrudan gider kaydedilmektedir. |
İtfa Uygulaması | Zorunludur. | KÜMİ FRS ile uyumlu. | İhtiyaridir. |
Kiralamalar
KÜMİ FRS | BOBİ FRS | MSUGT /VUK | TMS /TFRS | |
Faaliyet Kiralaması | Tahakkuk esasına göre giderleştirilir | Tahakkuk esasına göre giderleştirilir | Tahakkuk esasına göre giderleştirilir. | Finansal kiralama- Faaliyet kiralaması ayrımı yok. Bir yıldan uzun süreli kiralamalar için aktifte kullanım hakkı varlığı, pasifte kira yükümlülüğü muhasebeleştirilir. Kullanım hakkı varlığı, kira sözleşmesi süresince amortismana tabi tutulur. Kira yükümlülüğü üzerinden etkin faiz oranı yöntemine göre faiz hesaplanarak muhasebeleştirilir. |
Finansal Kiralama | Finansal kiralamaya konu varlık ve sözleşmeden kaynaklanan yükümlülük, kiralanan varlığın gerçeğe uygun değeri ya da kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanı üzerinden kayda alınır. | Finansal kiralamaya konu varlık ve sözleşmeden kaynaklanan yükümlülük, kiralanan varlığın gerçeğe uygun değeri ya da kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanı üzerinden kayda alınır | Finansal kiralama konusu varlık maddi olmayan duran varlık olarak aktifleştirilir ve amortismana tabi tutulur |