Kanunların Numaraları ve Tarihçesi
Kanun yapma yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne aittir. TBMM’de kabul edilen kanunlara, kabul edilme sırasına göre bir numara verilmektedir. Ancak uygulamada kanun numaraları ile ilgili ilginç durumlarla karşılaşılabilmektedir. Örneğin, 1949 tarihli eski Kurumlar Vergisi Kanunu’nun numarası 5422 iken 2006 tarihli yeni Kurumlar Vergisi Kanunu’nun numarası 5520’dir. Aralarında 56 yıl olan iki kanunun numarası nasıl birbirine çok yakın olmaktadır?
Numaralandırmaya İlişkin TBMM Kararı
Kanunlara numara verilmesi, Bolu mebusu Tunalı Hilmi Bey’in önerisi ile olmuştur. Tunalı Hilmi Bey tarafından 14 Aralık 1920 tarihinde verilen önerge ile kolay erişilebilmesi amacıyla, kanunlara numara verilmesi önerilmiş ve yapılan müzakere sonucunda önerge, “Kanunlara Numara Vaz'ı Hakkında” 82 numaralı TBMM kararı olarak kabul edilmiştir. Karar metni, “Büyük Millet Meclisi’nce kabul edilmiş ve edilecek olan kanunlara numara vaz’ı takarrür etmiştir” şeklindedir. Bu karar neticesinde TBMM’de kabul edilen ilk kanundan itibaren numaralandırma yapılmıştır.
İlk Kanun: Ağnam Resmi Kanunu
TBMM tarafından kabul edilen ilk kanun, bir vergi kanunu olan “Ağnam Resmi Kanunu”dur. Kanun 24.04.1920 tarihli oturumda kabul edilmiş ve 07.02.1921 tarihli ve 1 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Numaralandırmada Üç Dönem
Kanunların numaralandırması zaman içinde kesintiye uğramış ve daha sonra numaralandırma iki kez 1’den başlatılmıştır. Buna göre, numaralandırma 23 Nisan 1920, 27 Mayıs 1960 ve 1 Kasım 1961 tarihlerinde başlayan dönemlerde 1’den başlatılmıştır. Bu nedenle kanunların numaralandırması üç dönemde ele alınabilir.
Birinci Dönem: 23.04.1920-27.05.1960 arasını kapsayan birinci dönemde kabul edilen kanun sayısı 7481’dir. 7481 sayılı kanun Resmi Gazetede yayımlanmamıştır. 7480 sayılı kanun ise 16.05.1960 tarihli ve 10506 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Yani bu dönemdeki kanun numaraları 1-7480 arasındadır.
İkinci Dönem: 27.05.1960-01.11.1961 arasını kapsayan ikinci dönemdeki kanun sayısı 375’tir. Yani bu dönemdeki kanun numaraları 1-375 arasındadır. Bu dönemde kabul edilen 1 sayılı kanun 12.06.1960 tarihinde kabul edilmiş ve 14.06.1960 tarihli ve 10525 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 375 sayılı kanun ise 07.09.1961 tarihinde kabul edilmiş ve 09.09.1961 tarihli ve 10902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Üçüncü Dönem: 01.11.1961 ve sonrasını kapsayan üçüncü dönemde kanunlar yine 1’den başlayarak numaralandırılmıştır. Bu dönemde kabul edilen 1 sayılı kanun, 22.01.1962 tarihinde kabul edilmiş ve 27.01.1962 tarihli ve 11020 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 29.12.2012 tarihi itibarıyla, bu dönemde kabul edilen son kanun 20.12.2012 tarihli ve 6364 sayılı kanundur.
Buna göre, 23 Nisan 1920’den bugüne kadar kabul edilen kanun sayısı toplam (7481+375+6364=) 14.220’dir. Bunlara, meri olan ve numaralandırmaya tabi olmayıp sadece adlarıyla anılan Osmanlı Dönemi kanunlarını da eklemek gerekir.
Ayrıca, kanun numaralarındaki mükerrerliğe bakıldığında, 1-375 arasında numarası olan 3 farklı; 375’ten büyük numarası olan 2 farklı kanun olduğu görülmektedir.
(Kullanılan resim kaynak: www.wikipedia.org)
Yorumlar