Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Vergi

Çağlar KARNIYARIK
Çağlar KARNIYARIK
9270OKUNMA

İşyeri Kiralamalarında KDV Soruları

Bilindiği üzere dünyada ve ülkemizde yaşanan Covid-19 salgını yaşamın tüm boyutlarını olumsuz yönde etkiledi. Covid-19’dan etkilenen ekonomik faaliyetlerin hızla normalleşmeye dönmesine katkı sağlanması amacıyla bazı hizmetlerde geçici olarak yılsonuna kadar vergi indirimlerinin yer aldığı 31 Temmuz Cuma günkü Resmi Gazete’de yayımlanan 2812 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı uygulamaya konuldu

Kararla; 31 Temmuz 2020 tarihinden itibaren (bu tarih dahil) - 31.12.2020 tarihine kadar (bu tarih dahil) iş yeri kiralama hizmetlerinde katma değer vergisi indirimi yapılmış olup, anılan dönemde iş yeri kiralamalarında %18 yerine %8 oranında KDV uygulanacaktır. (14 Aralık 2020 tarihinde yapılan Kabine toplantısının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaptığı açıklamada iş yeri kiralamada KDV oranı ve gayrimenkul kiralarındaki stopaj oranı indirimlerinin süresinin 30 Haziran 2021’e kadar uzatılacağını açıkladı)

Yapılan düzenlemeyle birlikte uygulayıcılar açısından iki konuda akıllarda soru işaretleri doğdu. Peki, soru işareti yaratan bu iki konu neydi? 

İşyeri Tanımı;

Yazımızın konusu Kararın yayınlanmasıyla birlikte işyeri kiralaması tanımında bir takım görüş farklılıkları ortaya çıktı. 

Gelir İdaresi Başkanlığı iş yeri kiralama hizmetleri kapsamını; işyeri kiralama hizmetleri, işyeri olarak kullanılan bina, ofis, dükkân gibi taşınmazların kira sözleşmesi ile kuru mülkiyetinin kiralanması olduğu. Ancak; taşınmazların, iktisadi bir faaliyetin icrasına tahsis edilerek ve/veya işletilmeye hazır hale getirilerek kiracıların kullanımına bırakılması halinde, bu tür kiralama işlemleri taşınmaza bağlı işletme hakkının kiralanması niteliğinde olduğu şeklinde görüş bildirmiştir.

Konuya ilişkin; Antalya Vergi Dairesi Başkanlığının E.142415 sayılı İşyeri kiralama hizmetlerine uygulanacak KDV oranı konulu özelgesinde özetle;

“ 2007/13033 sayılı BKK'nın (2/1) maddesinde, bu Karar kapsamındaki mal ve hizmetleri tanımlamaya Hazine ve Maliye Bakanlığının yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.

Buna göre, işyeri kiralama hizmetleri, işyeri olarak kullanılan bina, ofis, dükkân gibi taşınmazların kira sözleşmesi ile kuru mülkiyetinin kiralamasını kapsamaktadır. Bununla birlikte, taşınmazların, iktisadi bir faaliyetin icrasına tahsis edilerek ve/veya işletilmeye hazır hale getirilerek kiracıların kullanımına bırakılması halinde, bu tür kiralama işlemleri taşınmaza bağlı işletme hakkının kiralanması niteliğinde olduğundan bu işlemlerin işyeri kiralama hizmeti olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.

Bu bağlamda, …. İşletmesi Genel Müdürlüğü ile Şirketiniz arasında imzalanan "…. Havalimanı 1. ve 2. Etap Dış Hatlar Terminalleri, CIP, İç Hatlar Terminali ile Mütemmimlerine Ait Kira Sözleşmesi"ne istinaden yapılan kiralama işlemi, işletme hakkının kiralanması mahiyetinde olduğundan, 2007/13033 sayılı BKK'nın geçici 6 ncı maddesi kapsamında olmayan bu hizmete genel oranda (%18) KDV uygulanması gerekmektedir.”

2007/13033 sayılı BKK'nın (2/1) maddesinde, bu Karar kapsamındaki mal ve hizmetleri tanımlamaya Hazine ve Maliye Bakanlığının yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır. şeklinde görüş bildirmiştir.

Bursa Vergi Dairesi Başkanlığının E.143205 sayılı ATM kiralanma işlemlerinin iş yeri kiralama hizmetleri kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği konulu özelgesinde özetle; 

“Buna göre, işyeri kiralama hizmetleri, işyeri olarak kullanılan bina, ofis, dükkan gibi taşınmazların kira sözleşmesi ile kuru mülkiyetinin kiralamasını kapsamaktadır. Bununla birlikte, taşınmazların, iktisadi bir faaliyetin icrasına tahsis edilerek ve/veya işletilmeye hazır hale getirilerek kiracıların kullanımına bırakılması halinde, bu tür kiralama işlemleri taşınmaza bağlı işletme hakkının kiralanması niteliğinde olduğundan bu işlemlerin işyeri kiralama hizmeti olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.

Bu bağlamda, Şirketinizce verilen ATM alanı kiralama hizmeti, 2007/13033 sayılı BKK'nın geçici 6 ncı maddesi kapsamında işyeri kiralama hizmeti olarak değerlendirilemeyeceğinden, genel oranda (%18) KDV'ye tabi tutulması gerekmektedir.” 

İşyeri kira faturası peşin düzenlenirse KDV oranı.

3065 sayılı KDV Kanununun 10 uncu maddesinde, vergiyi doğuran olayın, malın teslimi veya hizmetin yapılması ile, malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi ile meydana geldiği hüküm altına alınmıştır.

KDV Genel Uygulama Tebliğinin "Vergiyi Doğuran Olay" Başlıklı (I/Ç-1) bölümünde;

"Birden fazla vergilendirme dönemine yayılarak verilen hizmetlerde, hizmet bedelinin tamamının veya bir kısmının hizmet ifa edilmeden önce tahsil edilmesi halinde, fatura ve benzeri belge düzenlenmemiş olması koşuluyla KDV doğmaz. Öte yandan, bir vergilendirme döneminden fazla devam eden hizmetlerde, takvim yılının aylık dönemlerinden oluşan vergilendirme dönemleri itibarıyla KDV'nin hesaplanması ve verilecek hizmetlere ilişkin faturanın aylık ödeme tutarı belirtilerek tanzim edilmesi gerekmektedir. Belli bir vergilendirme döneminde beyan edilecek KDV matrahının ise toplam hizmet bedelinin, hizmetin ifa edileceği aylık sürelere bölünmesi suretiyle tespiti mümkün bulunmaktadır.

Bir vergilendirme döneminden fazla devam eden hizmetlerin taksitlere bağlanması halinde, kredi kartı ile yapılan ödemelerde, POS makinesi tarafından ilk anda düzenlenen ve hizmet bedelinin tamamını kapsayan taksit planını gösteren belge, ayrıca fatura veya benzeri belge düzenlenmemiş olması şartıyla KDV hesaplanmasını gerektirmez. Vergiyi doğuran olay, aylık taksit miktarının şirketin banka hesabına geçtiği tarihte değil, bir vergilendirme döneminden fazla devam eden hizmetler için takvim yılının aylık vergilendirme dönemleri itibarıyla doğmaktadır." açıklaması yer almaktadır.

Buna göre, birden fazla vergilendirme dönemine yayılarak verilen hizmetlerde, hizmet bedelinin tamamının veya bir kısmının hizmet ifa edilmeden önce tahsil edilmesi halinde, fatura ve benzeri belge düzenlenmemiş olması koşuluyla KDV doğmayacaktır. Fatura veya benzeri belgesi düzenlenen ancak kiralama hizmeti bu tarih aralığından sonra ifa edilecek olan işlemlerde ise, düzenlenen belgede gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere vergiyi doğuran olay meydana gelecektir.

Gelir İdaresi Başkanlığı Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 14.04.2020 tarih ve 64597866-130-E.10684 sayılı “Havayolu ile yolcu taşımacılığı hizmetlerinde KDV oranı” konulu özelgesinde;“ 2278 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı eki Karar ile 2007/13033 sayılı BKK'ya eklenen ve 1/4/2020 tarihinde yürürlüğe giren geçici 5 inci maddeyle, hava yolu ile yolcu taşımacılığı hizmetlerine 30/6/2020 tarihine kadar (bu tarih dahil) %1 oranında KDV uygulanması kararlaştırılmıştır.

Buna göre, Şirketiniz tarafından 1/4/2020-30/6/2020 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) fatura veya benzeri belgesi düzenlenen ancak hava yolu ile yolcu taşımacılığı hizmeti bu tarih aralığından sonra ifa edilecek olan satışlarda, düzenlenen belgede gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere vergiyi doğuran olay meydana geleceğinden, bu hizmetlere ilişkin belgenin düzenlendiği tarihte geçerli olan oran üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.” şeklinde görüş bildirmiştir.

Buraya kadar her şey normal, uygulamada sorun nerede oluşacak denilmekte ancak piyasanın dinamikleri kar odaklı işlemektedir. Hal böyle olunca bazı işyeri kiralamalarında kira sözleşmeleri birden fazla yılı kapsayacak şekilde düzenlenmeye başlanıldı, ancak faturası hemen kesilir ve ödemesi peşin yapılması halinde mali mevzuata göre bahsi geçen Cumhurbaşkanı Kararında belirlenen -31 Temmuz 2020 tarihinden itibaren (bu tarih dahil) - 31.12.2020 tarihine kadar (bu tarih dahil)- tarihlerden sonraki tarihler içinde indirimli KDV Oranı uygulamasını engelleyen bir durum bulunmamaktadır.

Ancak Gelir İdaresi Başkanlığı Kocaeli Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 30.10.2020 tarihli ve 97726449-130(178054410)-E.95748 sayılı, ve Eskişehir Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 26.11.2020 tarihli ve 26696128-130[28-2020/37]-E.52530 sayılı özelgelerinde

“Kiralamaya konu taşınmazın, iktisadi bir faaliyetin icrasına tahsis edilmeden ve/veya işletilmeye hazır hale getirilmeden kuru mülkiyetinin kiralanması ve bina, ofis, dükkan gibi niteliklerde olması kaydıyla, 31.8.2020 – 31.12.2020 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) verilen kiralama hizmetlerinde % 8 oranında KDV uygulanacaktır. 12 aylık dönemi kapsayan dolayısıyla birden fazla vergilendirme dönemine yayılarak verilecek olan kiralama hizmeti için 12 aylık kira bedelinin hizmet ifa edilmeden önce tahsil edilmiş olması nedeniyle (fatura ve benzeri belge düzenlenmemiş olması koşuluyla) tüm bedel üzerinden KDV doğmayacak, takvim yılının aylık dönemlerinden oluşan vergilendirme dönemleri itibariyle KDV’nin hesaplanması ve verilecek hizmete ilişkin faturanın aylık kira tutarı belirtilerek tanzim edilmesi gerekecektir. Kira bedeli peşin tahsil edilen ancak 1.1.2021 tarihinden sonra ifa edilecek olan işyeri kiralama hizmetleri için bu dönemde (Eylül 2020) fatura veya benzeri belge düzenlenmesi halinde ise, şirketinizin kiralama işlemlerindeki mutad uygulamasının bu yönde olması ve bu işlemde muvazaa olmaması kaydıyla, fatura ve benzeri belgenin düzenlendiği tarihte geçerli olan % 8 oranında KDV hesaplanması gerekmektedir.” şeklinde görüş bildirmiştir.

Sonuç olarak; iş yeri kiralama hizmetleri kapsamını; işyeri kiralama hizmetleri, işyeri olarak kullanılan bina, ofis, dükkan gibi taşınmazların kira sözleşmesi ile kuru mülkiyetinin kiralanması olduğu konusunda uygulayıcılar açısından oluşan soru işaretleri mali idare tarafından giderilmiştir ancak indirimli KDV oranının uygulanabilirliği; kiralama işlemlerinde mutad uygulamanın bu yönde olması ve bu işlemde muvazaa olmaması şartlarına bağlanmış olduğunu görüyoruz.

İlk kez kiralama yapacak yeni kurulmuş bir şirketin mutad uygulamasından söz etmek mümkün değildir. Muvazaa varsa bu nasıl tespit edilebilecektir. Vergi müfettişleri ileriki yıllarda yapacakları incelemelerde bu konuda yukarıdaki özelgelerde bahsedilen şartların varlığını dikkate alacaklar mı? Dikkate almaları ve tarhiyat önermeleri durumunda dava konusu olan tarhiyatlar karşısında vergi yargısı Kanun hükmüne göre ne şekilde kararlar verecektir. Uygulayıcılar açısından bu konuda oluşan soru işareti cevap bulabilecek midir.

Birlikte göreceğiz!

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor