Yusuf Yalçın GÖKTÜRKGiriş: 02.06.2013 - 21:56Güncelleme:13.10.2019 - 23:56

42914OKUNMA

İşyeri Açıp Ticari Faaliyete Başlıyorsanız Vergisel Olarak Ne Yapmalısınız?

Bir işyeri açmak suretiyle vergi mükellefi olmaya karar verdiniz ancak ne yapacağınızı nereye başvuracağınızı bilmiyorsanız kaydınızı yaptırabilmeniz için gereken bilgiler ile herhangi bir vergi cezasına muhatap olmamak için yapılması gereken bazı işlemler bu yazımız ile kronolojik olarak açıklanmaya çalışılacaktır.

Tasdiki zorunlu defterlerin tasdiki ve tasdik zamanı

Bilanço ve işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, tutacakları defterleri işe başlamadan önce (en geç aynı gün) tasdik ettirmek zorundadırlar.

Tüccarlar, defter tutma bakımından iki sınıfa ayrılır. Birinci sınıf tüccarlar, bilanço esasına göre, ikinci sınıf tüccarlar ise işletme hesabı esasına göre defter tutarlar. Yeni işe başlayan tüccarlar ikinci sınıf tüccarlar gibi hareket edebilirler. Ancak, bu mükellefler ihtiyari olarak bilanço esasına göre defter tutmayı da tercih edebilirler.

Defter tasdiki, iş yerinin bulunduğu yerdeki noter veya noterlik görevini ifa ile mükellef olanlarca yapılır. 

Tasdiki mecburi olan defterlerden herhangi birinin tasdik işleminin yaptırılmamış

olması (Kanuni  sürenin sonundan başlayarak bir ay geçtikten sonra tasdik ettirilenler tasdik ettirilmemiş sayılır.) birinci derece usulsüzlük cezasını yasal süresinin sonundan başlayarak bir ay içinde yaptırılmış olması halinde ikinci derece usulsüzlük cezası kesilmesini gerektirmektedir.

İşe başlamayı on gün içinde bildirmek

Vergiye tabi ticaret ve sanat erbabı, kollektif ve adi şirket otakları, komandit şirketlerin komandite ortakları işe başlama tarihinden itibaren 10 gün içinde işe başladıklarını bağlı oldukları vergi dairesine bildirmek zorundadırlar.

Bu bildirim vergi dairelerinden veya www.gib.gov.tr  adresinden temin edilebilecek olan “İşe Başlama / İşi Bırakma Bildirimi” ile yapılır. Formun eksiksiz doldurulması ve nüfus cüzdanının aslını ibraz etmek şartıyla fotokopisinin eklenmesi durumunda başkaca bir belgeye ihtiyaç duyulmaksızın mükellefiyet tesisi işlemlerine başlanır.

Mükelleflerin, işe başlamayı on gün içinde bağlı bulundukları vergi dairesine bildirmemeleri halinde birinci derece usulsüzlük cezası kesilmektedir.

Yoklama işlemleri

Yukarıda bahsedilen belgeler ibraz edildikten sonra vergi dairesi müdürlüğünce işe başlanılan adreste yoklama yaptırılır ve bu yoklama sonucuna göre mükellefiyet tesis işlemi gerçekleştirilir. Elektrik, su, doğalgaz abonelikleri için ise yoklama beklenilmeksizin geçici olarak mükellefiyet kaydı oluşturulur ve vergi levhası üretilebilir.

Ayrıca işe başlama/bırakma bildirimi, serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir tarafından imzalanmış veya yeminli mali müşavir tarafından kaşe-mühür vurularak tasdik edilmiş ise yoklama sonucu beklenmeksizin mükellefiyet kaydı yapılır. Bu durumda yoklama işlemi idarece daha sonra tamamlatılır. 

Vergi levhası alınması

Yeni işe başlayan mükelleflerin vergi levhaları, mükellefiyet tesisini müteakip, sistem tarafından internet vergi dairesi hesaplarına aktarılmaktadır. Bu mükellefler vergi levhalarını mükellefiyet tesisinden itibaren 1 ay içinde internet vergi dairesinden yazdırmak suretiyle veya bağlı oldukları vergi dairesi aracılığıyla alacaklardır.

Vergi kanunlarının uygulanması bakımından vergi levhası almak ve bulundurmak mecburiyetinde olan mükelleflerin vergi levhasını bulundurmak mecburiyetinde oldukları yerlerde yapılan denetimlerde bulundurma mecburiyetine uyulmadığının tespit edilmesi halinde her bir tespit için özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Belge temini

Mükellefler, kullanacakları belgeleri bağlı bulundukları vergi dairesinin il sınırları içerisinde kalan anlaşmalı matbaalara bastırarak veya noterlere tasdik ettirerek kullanabilirler. 

Ödeme kaydedici cihaz işlemleri

Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilen mükellefler fatura vermek mecburiyetinde olmadıkları satışları ve yaptıkları işlerin bedelleri ödeme kaydedici cihaz fişi ile belgelendirirler. İşletmelerin perakende satış faaliyetine başladığı tarihten itibaren yazarkasa kullanması gerekir.

Ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti bulunan bir işe başlayan mükelleflerin bu mecburiyetin başladığı tarihten itibaren 30 gün (51 Seri No.lu Genel Tebliğe göre kalkınmada öncelikli yörelerde 60 gün) içerisinde ödeme kaydedici cihaz almaları, aldıkları cihazları da, alış faturasının düzenlendiği tarihten (fatura tarihi dahil) itibaren on beş gün içerisinde bağlı bulundukları vergi dairesine kaydettirerek ödeme kaydedici cihazlara ait levhayı almaları gerekmektedir.

Bu mecburiyete uymayarak süresi içerisinde ödeme kaydedici cihaz almayan mükelleflere özel usulsüzlük cezası ve bu cihaza ait levhayı almayan mükelleflere ise 5 kat usulsüzlük cezası kesilir.

Kesilmesi gereken ceza tutarları 

(Sermaye şirketleri için kesilecek usulsüzlük cezası tutarları farklılık göstermektedir.)