Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Vergi

İmdat TÜRKAY
İmdat TÜRKAY
8200OKUNMA

İşverenler Tarafından Yapılan Yurtdışı Gündelik Ödemelerinin Vergilendirilmesi

1. Yurtdışı Gündelik Ödemelerinin Yasal Dayanağı

Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesine göre ücret; işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı, tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez. Aynı Kanunun 62. maddesinde ise işverenler, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler olarak tanımlanmıştır. Bu hükümlere göre, işverenler tarafından çalışanlara ödenen harcırah ödemeleri ücret kapsamında değerlendirilmektedir.

6245 sayılı Harcırah Kanunu’na göre, hizmet erbabına ödenecek yurtdışı gündelik miktarı gidilecek ülkeye, memur ve hizmetlilerin aylık veya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göre her yıl Cumhurbaşkanı tarafından tespit edilmektedir. Yurtdışı gündelik tutarları her yıl Cumhurbaşkanı Kararı ekinde KKTC için TL cinsinden belirlenmekte; diğer ülkeler için ise gidilecek ülkeye göre yabancı para cinsinden belirlenmektedir. Yurtdışı gündelik tutarları, 2019 yılından itibaren artık Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmekte olup 6.2.2019 tarih ve 714 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı (1) ile 2019 yılına ilişkin yurtdışı gündelik tutarları belirlenmiştir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 61, 24/1-2. maddelerine göre gider karşılı olarak yapılan harcırah ödemeleri ücret sayılmakla beraber, Harcırah Kanununa tabi kurumlar tarafından harcırah veya yolluk olarak yapılan ödemeler ile Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan işverenler tarafından hizmet erbabına ödenen gerçek yol giderlerinin tamamı ile yemek ve yatmak giderlerine karşılık verilen gündeliklerin, aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündelikleri veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşmayan tutarı gelir vergisinden istisna edilmiştir.

6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun 34. maddesine göre, 2018 yılında işverenler tarafından hizmet erbabına ödenecek yurtdışı gündelik tutarları 2018/11213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (2) ekinde yer alan Cetvelde belirtilmiş bulunmaktadır. 2019 yılı yurtdışı gündelik tutarları ise 714 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile belirlenmiş bulunmaktadır. 2019 yılında işverenler tarafından gerek yurtiçi gerekse yurtdışı geçici görevlendirmelerde ödenecek gündelik tutarlarında 2018 yılında ödenen tutarların aynısı ödenecektir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 24. maddesine göre; Harcırah Kanunu’na tabi kurumlar tarafından harcırah veya yolluk olarak yapılan ödemeler ile Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından idare meclisi başkanı ve üyeleri ile denetçilerine, tasfiye memurlarına ve hizmet erbabına (Harcırah Kanununa tabi olsun olmasın her türlü sözleşmeli personel dahil) verilen gerçek yol giderlerinin tamamı ile yemek ve yatmak giderlerine karşılık verilen gündelikler (Bu gündelikler aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündeliklerden fazla ise veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşarsa, aradaki fark ücret olarak vergiye tabi tutulur.) gelir vergisinden istisna edilmiştir.

Bilindiği üzere Cumhurbaşkanlığı Yönetim Sistemine geçişin ardından, 9.7.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 703 sayılı KHK'da yer alan EK 34. maddede yer alan hükme göre; en yüksek Devlet memuru Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı olmuştur. Bu kapsamda, Başbakanlık Müsteşarına mülga mevzuat hükümlerinde kadrolarına bağlı olarak öngörülmüş mali ve sosyal hak ve yardımlar kapsamındaki ödemeler aynı usul ve esaslar çerçevesinde yapılacaktır. Bu ödemelerden vergi ve diğer kesintilere tabi olmayanlar bu maddeye göre de vergi ve diğer kesintilere tabi olmayacak. Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı emeklilik hakları bakımından da Başbakanlık Müsteşarına denk kabul edilecektir. İlgili mevzuatta mali ve sosyal hak ve yardımlar ile emeklilik hakları bakımından Başbakanlık Müsteşarına ve en yüksek Devlet memuruna yapılan atıflar Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanına yapılmış sayılacaktır. Dolayısıyla, Harcırah Kanunu uygulamasında, gerek yurtiçi gerekse yurtdışı gündelik ödemelerinde en yüksek Devlet memuru olan Başbakanlık Müsteşarına yapılan atıflar, yeni dönemde en yüksek Devlet memuru olan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanına yapılmış sayılacaktır.

2. KKTC’de Ödenecek Vergiden İstisna Gündelik Tutarları

İşverenler tarafından hizmet erbabına ödenecek yurtdışı gündelik miktarı gidilecek ülkeye, memur ve hizmetlilerin aylık veya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göre her yıl tespit edilmektedir. 2019 yılında uygulanacak KKTC için yurtdışı gündelik tutarları 714 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ekinde yer alan “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne Yapılacak Yolculuklarda Verilecek Gündeliklere Dair Karar” ile belirlenmiştir. Söz konusu Karar ekinde yer alan Cetvelde belirlenen yurtdışı gündelik tutarları gelir vergisinden istisna olup, belirlenen tutarların aşılması halinde aradaki farkın ücret olarak gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir. Harcırah Kanunu’na tabi kuruluşlarca, yıllık olarak belirlenen miktarlara göre yapılan yurtdışı harcırah ödemelerinin tamamı gelir vergisinden istisna edilmiştir. Harcırah Kanununa tabi olmayan kuruluşlar tarafından ödenen gerçek yol giderlerinin tamamı, yeme ve yatma giderlerine karşılık verilen gündelikler ise belli limitler dahilinde gelir vergisinden istisna edilmektedir. Harcırah Kanununa tabi olmayan kuruluşlarda yurtiçi harcırah ödemelerinde olduğu gibi gerçek yol giderlerinin tamamı gelir vergisinden istisnadır. Yemek ve yatma giderlerinde ise belge ile tevsik edilen gerçek tutarları ile ödendiğinde herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın tamamı vergiden istisna edilmektedir. Ancak, yeme ve yatma giderinin nakit olarak ödenmesi durumunda, yine yurtiçi harcırah ödemelerinde olduğu gibi, vergiden istisna edilecek tutarın hesabında aynı aylık seviyesindeki Devlet memuruna verilen gündelikler veyaen yüksek Devlet memuru olan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanına ödenen yurtdışı gündelik tutarı esas alınacaktır. Kısmen belge karşılığında, kısmen de nakit olarak yapılan gündelik ödemelerinde ise yurtiçi gündelik ödemelerinde olduğu gibi işlem yapılacaktır.

2.1. KKTC için belirlenen 2019 yılında uygulanan gündelik tutarları

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne Yapılacak Yolculuklarda Verilecek Gündeliklere Dair 714 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararında aşağıdaki hükümler yer almaktadır.

“Madde 1- (1) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne sürekli veya geçici bir görevle gönderilenlerin, gidiş ve dönüşleri ile geçici görevlendirme süreleri için verilecek gündelik miktarları ekli cetvelde gösterilmiştir.

Madde 2- (1) Kurumlar, hizmetin özellikleri, mevcut ödenek miktarı, resmi veya özel kurum ve kuruluşlar tarafından ödeme yapılması, görev yerinde ücretsiz veya düşük ücretli yatacak yer temin edilmesi, yemek ihtiyaçlarının kısmen veya tamamen karşılanması gibi hususları dikkate almak suretiyle, ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik ödeyebilirler. Ancak, bu şekilde ödenecek gündeliklerin ilgililerce kabul edildiğinin görev mahallinden ayrılmadan önce idarelerine yazılı olarak bildirilmesi gerekir.

Madde 3- (1) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne geçici görevle gönderilen ve bu Karar hükümlerine göre gündelik ödenenlerden, yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri belgelendirenlere, belge bedelini aşmamak ve her defasında on gün ile sınırlı olmak üzere, gündeliklerinin yarısına kadar olan kısmı yatacak yer ücreti olarak ödenir,

(2) Bu Kararın 2 ncı maddesi uyarınca ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik belirlenmesi durumunda, yatacak yer ücretinin hesaplanmasında, ekli cetvelde gösterilen gündelik miktarları esas alınır.

Madde 4- (1) Bu Karar kapsamına girenlere, 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanununun 46 ncı maddesi uyarınca verilecek yer değiştirme giderinin hesabında, ekli cetvelde gösterilen gündelik miktarlarının % 50 fazlası esas alınır.

Madde 5- (1) 14/7/1964 tarihli ve 500 sayılı Kıbrıs'a Gönderilecek Türk Askeri Birliği Mensuplarının Aylık ve Ücretleriyle Çeşitli İstihkakları ve Birliğin Başka Giderleri Hakkında Kanunun 1 inci maddesinin birinci fıkrası kapsamında bulunanlara, bu Karara göre ayrıca ikamet gündeliği ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde yapacakları geçici görev yolculukları için gündelik verilmez.

Madde 6- (1) Bu Karar kapsamına girenlere, Yurtdışı Gündeliklerine Dair Karar hükümleri uygulanmaz...”

Bu hükümlere göre, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne sürekli veya geçici bir görevle gönderilenlerin, gidiş ve dönüşleri ile geçici görevlendirme süreleri için verilecek gündelik miktarları Karar ekinde yer alan aşağıdaki Cetvelde yer almaktadır.

GÖREV UNVANI/KADRO DERECESİ1/1/2019-31/12/2019
Döneminde Verilecek Gündelik Miktarları (TL)
1- Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Başbakan200,00
2- Genelkurmay Başkanı, Anayasa Mahkemesi Başkanı,
Bakanlar, Milletvekilleri, Kuvvet Komutanları, Jandarma
Genel Komutanı, Sahil Güvenlik Komutanı, Orgeneral ve
Oramiraller, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay ve Uyuşmazlık
Mahkemesi Başkanları, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı,
Danıştay Başsavcısı, Cumhurbaşkanlığı ve T.B.M.M. Genel
Sekreterleri, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı, Bakan Yardımcıları,
161,15
3-Yükseköğretim Kurulu Başkanı, Bakanlık Müsteşarları, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri, Başbakanlığa bağlı Müsteşarlar, Korgeneral ve Koramiraller, Diyanet İşleri Başkanı, Başbakan Başmüşaviri, merkezde sürekli görevle bulunanlar dışındaki Büyükelçiler140,45
4- Yukarıdakiler dışında kalan memur ve hizmetlilerden; 
a) Aylık/kadro derecesi 1 olanlar120,40
b) Aylık/kadro derecesi 2-4 olanlar100,35
c) Aylık/kadro derecesi 5-15 olanlar80,30

Yurtdışı Gündeliklerine Dair Kararda da görüldüğü gibi, KKTC’ye yapılacak geçici görevlendirmelerde ilk 10 gün için %50 artırımlı gündelik uygulaması yoktur. 714 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile KKTC'ye yapılacak seyahatlerde Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı ödenecek gündelik tutarı 161,15 TL olarak tespit edilmiştir. İşverenler tarafından KKTC' ye yapılacak seyahatler nedeniyle personele ödenecek harcırah gündeliğinin tespitinde yukarıdaki tabloda yer alan aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündelik tutarları esas alınacaktır. Ancak, aynı aylık seviyesinin tespit edilememesi durumunda en yüksek Devlet memuru olan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı (3)niçin belirlenen tutarı esas almaları mümkün bulunmaktadır. Buna göre, 2019 yılında KKTC için en yüksek Devlet memuru olan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı ödenecek gündelik tutarı 161,15 TL olmaktadır.

2.2. KKTC’ye giden personele ayrıca konaklama gideri ödenmesi

2019 Yılında uygulanacak, KKTC’ye Yapılacak Yolculuklarda Verilecek Gündeliklere Dair Kararın 3. maddesinin birinci bendinde, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne geçici görevle gönderilen ve bu Karar hükümlerine göre gündelik ödenenlerden, yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri belgelendirenlere, belge bedelini aşmamak ve her defasında on gün ile sınırlı olmak üzere, gündeliklerinin yarısına kadar olan kısmı yatacak yer ücreti olarak ödenir” hükmü yer almaktadır. Bu hükme göre, KKTC’ye geçici görevle gönderilen personele nakit olarak ödenen gündeliğin dışında, yatacak yer temini için ödedikleri konaklama giderini belgelendirmeleri durumunda, belge bedelini aşmamak ve her defasında 10 gün ile sınırlı olmak şartıyla gündeliklerinin yarısına kadar olan kısmın ayrıca ödenmesi gerekmektedir.

3. 2019 Yılı Yurtdışı Gündeliklere İlişkin 714 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı

6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun 33. maddesine gereğince 7156 sayılı 2019 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu (4) ekinde yer alan (H) Cetvelinde, 2019 yılında Harcırah Kanununa tabi kurumlara tarafından verilecek yurtiçi gündelik miktarları belirlenmiş bulunmaktadır. Yurtdışı gündelik tutarları ise 714 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile belirlenmiş bulunmaktadır. 2019 yılında işverenler tarafından gerek yurtiçi gerekse yurtdışı geçici görevlendirmelerde ödenecek gündelik tutarlarında 2018 yılında ödenen tutarların aynısı ödenecektir. Yani tasarruf tedbirlerinin de etkisiyle gündelik tutarlarında 2019 yılında bir artış yapılmamıştır. Harcırah Kanununun "Yurtdışında verilecek gündeliklerin miktarı" başlıklı 34. maddesi gereğince, Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan ve 1.1.2019 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe giren yurtdışında uygulanacak gündeliklere ilişkin 714 sayılı Yurtdışı Gündeliklerine Dair Kararın ilk beş maddesindeki hükümler şöyledir;

Madde 1- (1) Yurtdışına veya yurtdışında iken başka bir yere, sürekli veya geçici bir görevle ya da tedavi amacıyla gönderilenlerin, gidiş ve dönüşleri ile tedavi ve geçici görevlendirme sürelerinde verilecek gündeliklerin yabancı para cinsinden miktarları ekli cetvelde gösterilmiştir. (2) Birden fazla ülkeyi kapsayacak yurtdışı geçici görev yolculuk ve ikametlerde, her ülkedeki kalış süresi için o ülkeye İlişkin gündelik miktarı esas alınır.

Madde 2- (1) Harcırah için avans verilecek ise, avansın Türk Lirası cinsinden tutarı, yabancı para cinsinden avans miktarının tahakkuk tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca ilan edilen efektif satış kuruyla çarpılması suretiyle bulunur. Avans ilgiliye Türk Lirası cinsinden ödenir. Avansın mahsup işlemlerinde ise ilgiliye ödenme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca ilan edilen efektif satış kuru esas alınır.

(2) Harcırah için avans verilmemiş ise, yurtdışı gündeliklerinin Türk Lirası cinsinden tutarı, yabancı para cinsinden gündelik miktarının beyanname düzenleme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca ilan edilen döviz satış kuruyla çarpılması suretiyle bulunur.

(3) Yabancı para cinsinden, müstahak olunan harcırah miktarının avans miktarından fazla olması halinde fazla olan kısım için, beyanname düzenleme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca ilan edilen döviz satış kuru esas alınır.

Madde 3- (1) Geçici görev ile yabancı ülkelere gönderilenlere, özel anlaşmaları gereğince yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı takdirde bu ödemeler gündeliklerinden indirilir.

(2) Kurumlar, hizmetin özellikleri, mevcut ödenek miktarı, yabancı devlet, uluslararası kuruluş, resmi veya özel diğer kurum ve kuruluşlar tarafından ödeme yapılması, görev yerinde ücretsiz veya düşük ücretli yatacak yer temin edilmesi, yemek ihtiyaçlarının kısmen veya tamamen karşılanması gibi hususları dikkate almak suretiyle, ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik ödeyebilirler. Ancak, bu şekilde ödenecek gündeliklerin ilgililerce kabul edildiğinin görev mahallinden ayrılmadan önce idarelerine yazılı olarak bildirilmesi gerekir.

Madde 4- (1) Bu Karar hükümlerine göre yurtdışına veya sürekli görevle yurtdışında iken başka ülkelere geçici görevle gönderilenlere, Türkiye'den veya sürekli görevle bulundukları ülkelerden her çıkışlarında, seyahat ve ikamet süresinin ilk on günü için ödenecek gündelikler, ekli cetveldeki miktarların % 50 artırılması suretiyle hesaplanır.

(2) Türkiye'den yurtdışına geçici görevle gönderilenlerden, seyahat ve ikamet süresinin ilk on günü ile sınırlı olmak kaydıyla, yurtdışında yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri fatura ile belgelendirenlere, faturada gösterilen günlük yatak ücretinin birinci fıkrada belirtildiği şekilde artırımlı olarak hesaplanan gündeliklerinin % 40'ma kadar olan miktar için bir ödeme yapılmaz, %40'ını aşması halinde ise aşan kısmın sadece % 70'i ayrıca ödenir. Ancak, yatacak yer temini için ödenecek günlük ilave miktar, artırımlı olarak hesaplanan gündeliklerin ekli cetvelin;

a) I-III no’lu sütunlarda gösterilen unvanlarda bulunanlar için % 100'ünden,
b) IV-VIII no'lu sütunlarda gösterilen kadrolarda bulunanlar için % 70'inden,

fazla olamaz.

(3) Bu Kararın 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik belirlenmesi durumunda, yatacak yer ücretinin hesaplanmasında, ekli cetvelde gösterilen gündeliklerin artırımlı miktarları esas alınır.

(4) Bu madde hükmü yurtdışı sürekli görev harcırahının hesabında dikkate alınmaz.

Madde 5- (1) Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerince ekli cetvelde, yer alanların yurtdışına geçici görevlendirmelerinde; görevin Önem ve özelliği ile görev yeri itibarıyla oluşabilecek konaklama gideri ihtiyacı dikkate alınmak ve belgelendirilmek suretiyle görevlendirme süresince;

a) Genel müdür ve daha üst makam yöneticileri ile ek göstergeleri genel müdür düzeyinde veya daha yüksek tespit edilen görevde bulunan yöneticilerin,

b) Ek göstergesi 8,000 ve daha yüksek olanlarla birlikte aynı yurtdışı toplantısına katılan ilgili kurum personelinin,

c) Zorunlu ve istisnai hallere münhasır olmak üzere, ilgili Bakanın onayı alınmak şartıyla (a) ve (b) bendleri kapsamı dışında kalan diğer personelin,
konaklama bedelinin ilgilinin gündeliklerinin %40'ını aşan kısmının tamamı ödenebilir. Ancak, bu madde kapsamında yıl içinde yapılan görevlendirmeler sonucunda, bu Kararın 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan tutarları aşan konaklama bedeli için idare bütçesinden yapılacak yıllık harcama tutarının toplamı ilgili idare bütçesinin 03.3.3.01 ekonomik kodunda yer alan yurtdışı geçici görev yolluğu kesintili başlangıç ödeneğinin %30'unu aşamaz. İlgili kamu idarelerinin bu kapsamda kullanabilecekleri ödenek tutarları ile bu giderlerin ödenmesi ve izlenmesi Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara göre yürütülür.

(2) Görevin önem ve özelliği ile görev yeri itibarıyla oluşabilecek konaklama gideri ihtiyacı dikkate alınmak ve belgelendirilmek suretiyle görevlendirme süresince sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait bankaların yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdürlerinin konaklama bedelinin ilgilinin gündeliğinin %40'mı aşan kısmının tamamı ödenebilir. Ancak bu kapsamda yıl içinde yapılan görevlendirmeler sonucunda, bu Kararın 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan tutarları aşan konaklama bedeli için yapılacak yıllık harcama tutarının toplamı, ilgili kurum bütçesinin yurtdışı geçici görev yolluğu amacıyla bütçelerine tefrik edilen ödeneklerinin %30'unu aşamaz.

(3) Görevin önem ve özelliği ile görev yeri itibarıyla oluşabilecek konaklama gideri ihtiyacı dikkate alınmak ve belgelendirilmek suretiyle görevlendirme süresince 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanım Hükmünde Kararname kapsamındaki kamu iktisadi teşebbüsleri ile 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanuna tabi olup sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan işletmeci kuruluşlar ve sermayesinin tamamı Hazineye ait olup Sayıştay denetimine tabi olan diğer kurum ve kuruluşların genel müdürlerinin konaklama bedelinin ilgilinin gündeliğinin %40'ını aşan kısmının tamamı ödenebilir. Ancak bu kapsamda yıl içinde yapılan görevlendirmeler sonucunda, bu Kararın 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan tutarları aşan konaklama bedeli için yapılacak yıllık harcama tutarının toplamı, ilgili kurum bütçesinin yurtdışı geçici görev yolluğu amacıyla bütçelerine tefrik edilen ödeneklerinin %30'unu aşamaz.

(4) Bu madde uyarınca görevlendirilenlere, seyahat ve ikamet süresinin ilk on günü için artırımlı olarak hesaplanan gündelikler dahil olmak üzere gündeliklerinin %40'ına kadar olan miktar için bir ödeme yapılmaz…”

3.1. 2019 yılında yurtdışı gündelik tutarlarına ilişkin Cetvelde yer alan gündelik tutarları

2019 yılında uygulanacak Yurtdışı Gündeliklerine Dair 714 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı  ekinde yer alan Yurtdışı Gündeliklerinin Hesaplanmasında Esas Alınacak Cetvelde gidilecek ülke/para birimleri ile görev ünvanı/kadro derecesine göre, Devlet memurlarına ödenecek yurtdışı gündelik tutarları Karar eki tabloda yer almaktadır. GVK’nın 24/1. maddesine göre Harcırah Kanununa tabi işverenler tarafından söz konusu Cetvelde yer alan yurtdışı gündelik tutarları gelir vergisinden istisna edilerek hizmet erbabına ödenecektir. GVK’nın 24/2. maddesi hükmü gereğince de 2019 yılında Harcırah Kanununa tabi olmayan işverenler tarafından, personele yapılan yurtdışı gündelik ödemelerinde tespit edilebilmesi halinde aynı aylık seviyesindeki Devlet memuruna ödenecek gündeliklerin veya Devletçe verilen en yüksek gündelik tutarının, vergiden istisna edilecek yurtdışı gündelik tutarı olarak Cetvelde yer alan tutarlar dikkate alınacaktır.

3.2. Vergiden istisna edilecek yurtdışı gündelik tutarının tespitinde dikkate alınacak en yüksek gündelik tutarı

“Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek tutarı” olarak, Yurtdışı Gündeliklerinin Hesaplanmasında Esas Alınacak Cetvelin II. Sütununda Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanına ödenen gündelikler esas alınacaktır. Buna göre, yemek ve yatmak giderlerine karşılık harcırah gündeliğinin tamamının nakden ödenmesi halinde yapılan ödemenin, aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündelikleri veya Devletçe verilen en yüksek gündelik tutarını aşmamak kaydıyla vergiden müstesna tutulması, aşan kısmın ise ücret olarak vergilendirilmesinin gerekmektedir. GVK’nın 24/2. maddesinde parantez içinde yer alan, “Bu gündelikler aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündeliklerden fazla ise veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşarsa, aradaki fark ücret olarak vergiye tabi tutulur.” hükmü gereğince işverenler tarafından, aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündelikler esas alınabilecektir. Ancak, aynı aylık seviyesindeki Devlet memuru tespit edilemeyen durumlarda, vergiden istisna edilebilecek kısmının hesaplanmasında, Devlet Memurları Kanunu hükümlerine tabi olan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanına ödenen gündelik tutar esas alınacaktır. Buna göre, 2019 yılında vergiden istisna edilecek en yüksek yurtdışı gündelik tutarları (Cetvelin II. Sütununda yer alan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanına ödenen gündelikler) ülkeler/para birimleri itibariyle aşağıdaki gibidir. (5)

Ülkeler/Para BirimleriCetvelin II. Sütunu (2019 yılında en yüksek Devlet memuru olan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanına ödenecek gündelik tutarı)
ABD (ABD Doları)182
Almanya (Euro)164
Avustralya (Avustralya Doları)283
Avusturya (Euro)166
Belçika (Euro)161
Danimarka (Danimarka Kronu)1.238
Finlandiya (Euro)148
Fransa (Euro)160
Hollanda (Euro)156
İngiltere (Sterlin)115
İrlanda (Euro)155
İspanya (Euro)158
İsveç (İsveç Kronu)1.359
İsviçre (İsviçre Frangı)283
İtalya (Euro)152
Japonya (Japon Yeni)31.405
Kanada (Kanada Doları)244
Kuveyt (Kuveyt Dinarı)50
Lüksemburg (Euro)161
Norveç (Norveç Kronu)1.193
Portekiz (Euro)155
Suudi Arabistan (Suudi Arabistan Riyali)617
Yunanistan (Euro)158
Kosova (Euro)123
Diğer AB Ülkeleri (Euro)127
Diğer Ülkeler (ABD Doları)157

Gelir Vergisi Kanunu’nun 24. maddesinin 2 numaralı bendinde; Harcırah Kanunu’na tabi olmayan personele ödenen yurt dışı harcırah gündeliğinin, “aynı aylık seviyesindeki Devlet memuruna verilen gündelikleri veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek tutarı” ile kıyaslamak suretiyle istisna edilmesi hükme bağlanmıştır. Bu hükme göre, Harcırah Kanunu’na tabi olmayan personele yurt dışı harcırah tutarının istisna edilmesinde, öncelikle Harcırah Kanunu’na tabi olan personele ödenecek ve yurt dışı harcırahın istisna edilmesinde esas alınacak;

• Harcırah tutarının,
• Seyahatin ilk on günü için ödenecek harcırah tutarının,
• Konaklama giderlerinin fatura ile belgelendirilmesinde ödenecek harcırah tutarının,
• Konaklama giderlerinin fatura ile belgelendirilmemesinde ödenecek harcırah tutarlarının,

bilinmesi gerekir. Buna göre; Harcırah Kanunu’na tabi olmayan personele ödenen harcırah tutarının istisna edilmesinde öncelikle; aynı aylık seviyesindeki Devlet memurunun ücretinin bilinmesi ve bu ücrete göre kıyaslama yapılması gerekir. Ancak, Devlet memurlarının gerek dereceler itibariyle, gerekse değişik sınıflar itibariyle kıyaslama yapılması çok mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle, Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan personele ödenen yurt dışı harcırah gündeliğinin istisna edilmesine esas olan kıyaslamanın; bu kapsamdaki personele ödenen ücret gelirine bakılmaksızın en yüksek Devlet memuruna ödenen ve Yurt Dışı Gündeliklerine Dair Karar’a ekli Cetvelin II. Sütunda yer alan harcırah gündeliği ile yapılması mümkün bulunmaktadır. (6)

3.3. Yemek ve yatmak giderlerinin nakden ödenmesi durumunda vergilendirme

Gelir Vergisi Kanununun 24/2. maddesine göre, yemek ve yatmak giderlerine karşılık harcırah gündeliğinin tamamının nakden ödenmesi halinde yapılan ödemenin aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen miktarı veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşmamak şartıyla vergiden müstesna tutulması, aşan kısmının ise ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekir. Diğer taraftan, anılan personele fiili yemek ve yatmak giderleri dışında gündelik de ödendiği takdirde bu gündeliklerin tamamının ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekecektir. Bu uygulama, yurt dışı harcırahları için de geçerli bulunmaktadır. Harcırah Kanununa tabi olmayan işverenler, Cetvelde yer alan ülkelerde görevlendirdikleri personele ödeyecekleri yurtdışı gündeliklerin vergiden istisna edilecek tutarının belirlenmesinde yapılacak kıyaslamada, aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündeliği veya Cetvelin II. Sütunda en yüksek Devlet memuru için verilecek gündelik tutarını esas alacaklardır. Bu tutarlar yurtdışı gündeliklere ilişkin Cetvelde ülkeler ve para birimleri olarak yer almaktadır. İşverenler, görevlendirdikleri personele ödeyecekleri yurtdışı gündeliklerin vergiden istisna edilecek tutarını tespit ederken yapılacak kıyaslamada Cetvelde yer almayan ülkeler için Cetvelin son satırında “Diğer AB Ülkeleri” ve “Diğer Ülkeler” satırlarındaki yurtdışı gündelik tutarlarını esas alacaklardır.

Örnek 1: İstanbul’da faaliyette bulunan (X) A.Ş, Temmuz/2019 ayında geçici görevli olarak 20 günlüğüne ABD’ye göndermiş olduğu personele günlük 250 Dolardan toplam 5.000 Dolar nakden gündeliğini avans olarak ödemiştir. Ödevliye dönüşünde belge karşılığında 4.000 TL uçak seyahati için ödeme yapılmıştır. Ödevli, görev dönüşünde konaklama için belge ibraz etmemiştir. Örnekte, vergiden istisna edilecek gündelik tutarının tespitinde Devletçe verilen en yüksek gündelik tutarı esas alınmıştır.

20 Gün için ödenen gündelik tutarı (250X20)5.000 Dolar
ABD için Cetvelin II. Sütununda yer alan en yüksek gündelik tutarı182 Dolar
1 Gün için %50 artırımlı gündelik tutarı (182X%50=)91 Dolar
1 Günlük artırımlı gündelik tutarı (182+91=)273 Dolar
10 gün için artırımlı gündelik tutarı (273X10=)2.730 Dolar
Kalan 10 gün için normal gündelik tutarı (182X10=)1.820 Dolar
Vergiden istisna edilecek gündelik miktarı (2.730+1.820=)4.550 Dolar
Vergiye tabi gündelik miktarı (5.000-4.550=)450 Dolar
Uçakla yapılan seyahat için ödenen vergiden istisna gerçek yol gideri4.000 TL

Ödevliye görev dönüşünde işveren tarafından 20 gün için nakden ödenen 5.000 Dolar gündelik tutarının, 2019 yılı için en yüksek Devlet memuru olan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı için tespit edilen yurtdışı gündelik miktarı olan 182 Doların 10 gün için %50 artırımlı tutarı olan 2.730 Dolar ile kalan 10 gün için normal gündelik tutarı olan 1.820 Doların toplamı olan 4.550 Dolar gelir vergisinden istisna edilecek; bu tutarı aşan gündelik tutarı olan 450 Dolar ise ücret olarak gelir vergisi tevkifatına tabi tutularak (450 Dolar net ücret ödemesi olarak brüte tamamlanarak vergi tevkifatı yapılacaktır.) kişiye ödenecektir. Gerçek yol gideri olan ve belge ile tevsik edilen uçak yolculuğu için ödenen 4.000 TL’nin tamamı gelir vergisinden istisna edilerek kişiye ödenecektir.

3.4. Yurtdışında ilk 10 gün için %50 fazla gündelik ödenmesi

Yurtdışı gündeliklerin belirlendiği 714 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararına göre 2019 yılında da 2018 yılında uygulanan gündelik tutarları uygulanacağından; 2018/11213 sayılı BKK’nın 4. maddesinin (1) numaralı bendinde yer alan hükme göre; yurtdışına veya sürekli görevle yurtdışında iken başka ülkelere geçici görevle gönderilenlere, Türkiye'den veya sürekli görevle bulundukları ülkelerden her çıkışlarında, seyahat ve ikamet süresinin ilk 10 günü için ödenecek gündelikler, ekli Cetveldeki miktarların %50 artırılması suretiyle hesaplanır. Harcırah Kanununa tabi olmayan kuruluşlarda vergiden istisna edilecek yurt dışı gündelik tutarının hesaplanmasında, aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündeliğin tespit edilemediği durumlarda “Yurt Dışı Gündeliklerinin Hesaplanmasında Esas Alınacak Cetvel” in II. Sütununda yer alan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanına ödenen gündeliğin ilk 10 gün için %50 artırarak dikkate alınması gerekir.

Örnek 2: Merkezi İstanbul’da bulunan (Y) A.Ş. tarafından Temmuz/2019 ayında 8 günlüğüne Hollanda’ya geçici görevle gönderilen hizmet erbabına, dönüşünde yeme ve yatma giderleri karşılığı olarak ödenen 2.000 Euro harcırah gündeliğinin gelir vergisinden istisna edilecek tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır. Ödevli konaklama için işverenine ayrıca belge ibraz etmemiştir. Gerçek yol giderinin tamamı gelir vergisinden istisna edilerek kişiye ödeneceğinden örnekte yer verilmemiştir. Harcırah Kanununa tabi olmayan bu işveren tarafından yapılan gündelik ödenmesinde aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündeliğin tespit edilemediğini varsayılmıştır.

Nakit olarak 8 gün için ödenen gündelik tutarı2.000 Euro
Hollanda için Cetvelin II. Sütunda Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı için belirlenen gündelik tutarı  156 Euro
İlk 10 gün için %50 artırımlı tutarı (156 EuroX%50=)78 Euro
Bir günlük artırımlı yurtdışı gündeliği toplamı (156+78=)234 Euro
8 günlük yurtdışı gündelik tutarı (234X8=)1.872 Euro
Vergiden istisna edilecek gündelik tutarı1.872 Euro
Vergiye tabi gündelik tutarı (2.000-1.872=)128 Euro

3.5. Yurtdışında konaklama gideri için ilave ödeme yapılması

714 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararına göre, Yurtdışı Gündeliklerine Dair Kararın 4. maddesinin 2. fıkrasında yer alan hükme göre; Türkiye'den yurtdışına geçici görevle gönderilenlerden, seyahat ve ikamet süresinin ilk 10 günü ile sınırlı olmak kaydıyla, yurtdışında yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri fatura ile belgelendirenlere, faturada gösterilen günlük yatak ücretinin birinci fıkrada belirtildiği şekilde artırımlı olarak hesaplanan gündeliklerinin %40'ına kadar olan miktar için bir ödeme yapılmaz, %40'ını aşması halinde ise aşan kısmın sadece %70'i ayrıca ödenir. Ancak, yatacak yer temini için ödenecek günlük ilave miktar, artırımlı olarak hesaplanan gündeliklerin ekli Cetvelin;

  • I-III no.lu sütunlarda gösterilen unvanlarda bulunanlar için %100'ünden,
  • IV-VIII no.lu sütunlarda gösterilen kadrolarda bulunanlar için %70'inden,

fazla olamaz.

2018/11213 sayılı Kararın 3. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca ekli Cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik belirlenmesi durumunda, yatacak yer ücretinin hesaplanmasında, ekli cetvelde gösterilen gündeliklerin artırımlı miktarları esas alınır. Bu madde hükmü yurtdışı sürekli görev harcırahının hesabında dikkate alınmaz.

3.6. Yurtdışı gündeliklerin belge karşılığında gerçek tutarıyla ödenmesi

138 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer alan açıklamalara göre, Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan işverenler tarafından harcırah gündeliği karşılığı olarak hizmet erbabının gerçek (fiili) yemek ve yatmak giderlerini belgelendirilmesi şartıyla, işverenlerce yapılan ödemeler, Devletçe verilen en yüksek gündelik tutarı ile mukayese edilmeksizin tamamı vergiden müstesna tutulacaktır. Ancak, gerek gerçek yol giderlerinin, gerekse yeme ve yatma giderlerinin, ticari kazancın elde edilmesi ile ilgili olması ve yapılan giderlerin 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan belgeler ile tevsik edilmesi gerekmektedir. Buna göre, belge karşılığı konaklama ve yemek bedeli ödenmesi durumunda, yapılan ödemelerin tamamı gelir vergisinden istisna olacaktır. İşverenlerin personele yemek ve yatma giderinin gerçek gider yöntemine göre belge karşılığında ödenmesi durumunda, personele ikinci kez ayrıca nakit olarak gündelik ödenmesi mümkün değildir. Belge karşılığında gerçek tutarı ile vergiden istisna edilerek ödenen yemek ve yatma giderinin dışında ayrıca nakit olarak ikinci kez ödeme yapılması durumunda, nakit olarak yapılan bu ikinci ödemenin tamamının ücret olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.

Örnek 3: (A) Firması, Temmuz/2019 ayında personeli geçici görevli olarak 10 günlüğüne Almanya’ya göndermiş ve dönüşünde belge karşılığında (fiili tutarıyla) toplam 1.000 Euro konaklama bedeli ile 1.000 Euro yemek bedelini kişiye nakden ödemiştir. Firma tarafından geçici görevli olarak görevlendirilen personele belge karşılığı ödenen konaklama bedeli ile yemek bedelinin toplamı olan 2.000 Euro’nun tamamı, en yüksek Devlet memuruna verilen gündelik tutarı ile kıyaslama yapılmaksızın gelir vergisinden istisna edilecektir.

3.7. Konaklama bedelinin VUK’a göre belgelendirilmesi, yemek bedelinin nakit olarak ödenmesi durumunda vergilendirme

Harcırah ödemelerinde vergiden istisna edilecek tutarın tespitinde en sıkıntılı durum, harcırahın kısmen nakten kısmen de belge karşılığında ödenmesi durumudur. Harcırah Kanununun 33/b maddesinin son fıkrasına göre; artırımlı gündelik ödenen denetim elemanlarından, yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri belgelendirenlere belge bedelini aşmamak üzere gündeliklerinin tamamına kadar olan kısmı ayrıca ödenmesi gerekmektedir. Ayrıca, (H) Cetvelinde yer alan açıklamaya göre, Harcırah Kanununun 33. maddesinin (b) fıkrasına göre yatacak yer temini için ödenecek ücretlerin hesabında, gündeliklerin %50 artırımlı miktarı esas alınacaktır. Harcırah Kanunu’nun 33/d. maddesinde, Kanun kapsamında gündelik ödenenlerden denetim elemanları hariç olmak üzere yurt içinde yatacak yer temini için ödedikleri konaklama ücretini belgelendirenlere, 180 güne kadar artırımlı gündelik ödenebilecektir.

Konu hakkında Gelir İdaresi tarafından verilen bir görüşte; Gelir Vergisi Kanunu’nun 24/2, 61 ve 94. maddelerinde yer alan hükümler ile 138 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılan açıklamalardan bahsedildikten sonra, “…Diğer taraftan, Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan şirket sürekli görev mahalli dışında (yurt dışında veya yurt içinde) geçici olarak görevlendirilen personele;

  • Fatura karşılığında ödenen gerçek yol (gidiş-dönüş) bedelinin tamamının gelir vergisinden istisna tutulması,
  • Gider karşılığı olarak yapılan fiili yemek ve konaklama ödemelerinin (devlet memuruna ödenen harcırah gündeliği ile mukayese edilmeksizin), Vergi Usul Kanunu uyarınca belgelendirilmesi halinde, tamamının vergiden müstesna tutulması,
  • Konaklama bedelinin Vergi Usul Kanunu uyarınca belgelendirilmesi, yemek bedelinin belgelendirilememesi durumunda, konaklama bedelinin tamamının vergiden istisna edilmesi, yemek bedelinin ise bu giderlere karşılık olarak verilen gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen miktarı aşan kısmının ücret olarak vergiye tabi tutulması,
  • Yemek ve konaklama giderlerinin Vergi Usul Kanunu uyarınca belgelendirilmemesi halinde, yapılan ödemenin aynı aylık seviyesindeki Devlet memuruna verilen gündelik tutarını (veya Devletçe verilen en yüksek gündelik tutarını) aşmaması kaydıyla vergiden müstesna tutulması, aşan kısmın ise ücret olarak vergilendirilmesi,

gerekmektedir.” (7) şeklinde açıklama yapılmıştır. Bu durumda, Harcırah Kanununa tabi olmayan kurumlarda gerek yurtiçi gerekse yurtdışı gündelik ödemelerinin vergilendirilmesinde; konaklama bedelinin Vergi Usul Kanunu uyarınca belgelendirilmesi, yemek bedelinin belgelendirilememesi durumunda, konaklama bedelinin tamamının vergiden istisna edilmesi, yemek bedelinin ise bu giderlere karşılık olarak verilen gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen miktarı aşan kısmının ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekmektedir.

3.8. Yurtdışı gündeliğin Türk Lirasına çevrilmesinde dikkate alınacak kur

Yurtdışı Gündeliklerine Dair 714 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararına göre; harcırah için avans verilecek ise, avansın Türk Lirası cinsinden tutarı, yabancı para cinsinden avans miktarının tahakkuk tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca ilan edilen efektif satış kuruyla çarpılması suretiyle bulunur. Avansın mahsup işlemlerinde ise ilgiliye ödenme tarihindeki Merkez Bankasınca ilan edilen efektif satış kuru esas alınır. Harcırah için avans verilmemiş ise, yurtdışı gündeliklerinin Türk Lirası cinsinden tutan, yabancı para cinsinden gündelik miktarının beyanname düzenleme tarihindeki Merkez Bankasınca ilan edilen döviz satış kuruyla çarpılması suretiyle bulunur. Yabancı para cinsinden, müstahak olunan harcırah miktarının avans miktarından fazla olması halinde fazla olan kısım için, beyanname düzenleme tarihindeki Merkez Bankasınca ilan edilen döviz satış kuru esas alınır.

4. Harcırah Ödemelerinin Gider Yazılması

Hizmet erbabına ödenen yurtiçi ve yurtdışı harcırahların ticari, zirai ve mesleki kazancın tespitinde, genel gider beyanında Gelir Vergisi Kanunu’nun ilgili maddelerine göre, ücret olarak gider yazılması gerekmektedir. Dolayısıyla, işverenlerin hizmet erbabına ödedikleri harcırah tutarı ücret olarak kabul edip, Vergi Usul Kanunu’nun 238. maddesine göre ücret bordrosu tanzim etmeleri ve anılan ödemeleri bu belgeye ekleyerek gider yazmaları gerekir. Öte yandan, Harcırah Kanunu’na tabi olmayan kuruluşlarca ödenen gündelik tutarlarının Devletçe verilen en yüksek gündelik tutarını aşan kısmın ücret kabul edilerek, Gelir Vergisi Kanunu’na göre gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekir. İstisna kapsamını aşan bu gündelik tutarlarının vergilendirilmesinde, aynı işveren tarafından yapılan ücret ödemesi olduğu için, hizmet erbabının kümülatif ücret matrahına dahil edilerek vergi tarifesinin uygulanması gerekir. Bu kapsamda, ücret olarak nitelendirilen harcırah ödemelerinin asli ücret ödemelerinde olduğu gibi gider yazılması gerekmektedir. Diğer taraftan, ücret olarak gelir vergisine tabi tutulacak net ödeme tutarının brüt tutarı hesaplanarak, brüt tutar üzerinden aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendine göre tevkifat yapılması gerekmektedir. İşverenler tarafından personeline yapılan harcırah ödemelerine ilişkin olarak düzenlenen kağıtların, ihtiva ettiği tutar üzerinden 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı  tablonun  IV-1/b bölümüne göre %07,59 oranında nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir. (8)

5. Sonuç

Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesine göre, işverenler tarafından hizmet erbabına gider karşılında ödenen gündelikler ücret sayılmakla beraber, işverenler tarafından gider karşılığı olarak yapılan ve maddede yazılı ödemeler gelir vergisinden istisna edilmiştir. GVK’nın 24/1-2. maddesinde yapılan düzenlemeye göre gerek yurtiçi gerekse yurtdışı harcırah ödemelerinde; Harcırah Kanunu’na tabi kurumlar tarafından harcırah veya yolluk olarak yapılan ödemeler ile Harcırah Kanunu’na tabi olmayan kuruluşlar tarafından ödenen gerçek yol giderlerinin tamamı, yeme ve yatma giderlerine karşılık verilen gündelikler ise belli limitler dahilinde gelir vergisinden istisna edilmiştir.

(Lebib Yalkın Mevzuat dergisinin Eylül sayısında yayınlanmış olup Sn. Türkay’ın özel izni ile yayınlanmaktadır.)

(1) 7.2.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(2) Söz konusu BKK, 16 Şubat 2018 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanmıştır.
(3) 703 sayılı KHK'da yer alan EK 34. madde hükme göre, en yüksek Devlet memuru Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı olup ilgili mevzuatta mali ve sosyal hak ve yardımlar ile emeklilik hakları bakımından Başbakanlık Müsteşarına ve en yüksek Devlet memuruna yapılan atıflar Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanına yapılmış sayılacaktır.
(4) 31.12.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(5) Türkay İmdat, Yurtdışı Gündelik Ödemelerinin Vergilendirilmesi, Vergi Dünyası, Sayı:450, Şubat/2019.
(6) Ramazan Cenk, Gider Karşılığında Personele Verilen Harcırahın Vergi Mevzuatı Karşısındaki Durumu (Yurtdışı Harcırahı)-III, E-Yaklaşım, Mayıs 2018, Sayı: 305.
(7) www.gib.gov.tr/Özelge Sistemi (İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 7.3.2019 tarih ve 62030549-125[6-2017/291]-199809 sayılı özelgesi.).
(8) www.gib.gov.tr/Özelge Sistemi (Konya Vergi Dairesi Başkanlığının 29.12.2016 tarih ve 31435689-120.03.05.01 – 101471 sayılı özelgesi.).

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor