İslam Tarihinden Örnek Bir Maliyeci

İslam felsefesi profesörü Yaşar Nuri Öztürk’ün Ekim 2014’te yayınlanan “Emevî Dinciliğine Karşı Mücadelenin Öncüsü EBU ZER” isimli kitabında yer alan kısa bir bölümü (s.74,75) bu ülkenin ebediyete (sonsuzluğa) intikal eden ve yaşayan “Örnek Maliyecileri”ne ithaf etmek istiyoruz.

Tarihçi Yakubî, bütün zamanlara bir onur ve dürüstlük anıtı olarak aktarılması gereken bir hazine memurundan söz etmekte, onun halife Osman’a açıkça karşı çıkışını kayda geçirmektedir. Adı verilmeyen bu Medineli hazine eminiyle ilgili şu satırlar var Yakubî’de:

“Abdurrahman bin Yesar’dan naklen, Ebu İshak bildiriyor: Medine’de beytülmal âmili (beytülmal harcamalarını yapmakla görevli kişi) olan birini görmüştüm. Halife Osman, bir akşam beytülmala gelerek görevliye ‘Hakem bin Ebil Âs’a (Mervan’ın babasına) şu kadar miktar öde’ diye talimat verdi ve ekledi: ‘Sen bizim hazinedarımızsın; sana bir şey verirsek al, seni görmezden gelirsek sesini çıkarma.’ Hazine görevlisi şu karşılığı verdi Halife’ye:

“Allah’a yemin olsun ki yalan söylüyorsun! Ben ne senin memurunum ne de ailenin; ben bütün Müslümanların hazine görevlisiyim.”

Bu kahraman görevli bununla da yetinmedi: Cuma günü, Osman minberde hutbe okurken cami içinde ayağa kalktı ve elinde tuttuğu hazine anahtarlarını Halife’ye doğru savurarak haykırdı:

“Ey insanlar! Bu Osman sanıyor ki ben onun ve ailesinin hazine memuruyum. Hayır, öyle değil! Ben Müslümanların hazine görevlisiyim. Hazinenizin anahtarlarını, huzurunuzda halifeye teslim ediyorum.”

Osman sesinin çıkarmadan anahtarları aldı ve görevlendirdiği Zeyd bin Sâbit’e verdi. (Yakubî, Tarih, 2/168-169)