İş Makinalarının İkincil Piyasada Alım-Satımlarının Vergilendirilmesi
Bilindiği üzere, son yıllarda inşaat sektörü önemli bir mesafe kaydederek, beraberinde birçok ilintili iş kolunu tetikleyerek sektörün gelişimini hızlandırdığı bilinmektedir. İnşaat sektöründe kullanılan ve büyük hacimli iş makineleri alımı önemli miktarlara varan bedeller ile satın alınmaktadır.
Gerek birincil piyasada olsun ve gerekse ikincil piyasada iş yapan makineler önemli rakamlara varan iş kapasitesine sahip olmaktadır. Söz konusu iş makinelerini birçok gerçek ve tüzel kişiler finansal kiralama yani leasing yolu ile de edinebilmektedirler.
İş makinelerinin alımını müteakip vergi dairesine kayıt aşamasında bazı bilgi ve belgeler gerekmektedir. Bu belgeler şunlardır;
- Vergi kaydı standart dilekçe ile yapılabilir,
- İnteraktif vergi dairesi üzerinden de kayıt açtırılması mümkündür,
- Dilekçe ekinde iş makinesinin faturası,
- Mükellefin nüfus cüzdanı sureti,
- Noter alım-satım belgesi,(Noterler alıcının vergi dairesine ihbarda bulunarak vergi kaydının açılmasını vergi dairesine bildirim yapmaktadır)
- Ticaret ve Sanayi Odalarından alınan tescil belgesi,
- Gerçek kişilerde noter imza beyanı,
- Eğer tüzel kişi adına iş makinesi alınmış ise bu konuda ilk 1-7 maddelerde yer alan belgelere gereksinim yoktur. İş makinesi alımı limited şirket veya anonim şirket üzerine alındığı için doğal olarak bu makine aktife kayıt edilecektir. Gerçek kişilerde olduğu gibi vergi dairesi aşamasında herhangi bir bildirim yapılmasına gereksinim duyulmamaktadır.
İş makinesi alım ve satımları düzenli bir piyasa içerisinde fiyatlar arz ve talebe göre oluşmaktadır. (Kepçe, Ekskavatör, Dozer, Vinç, Paletli veya lastikli diğer iş makineleri) Bu iş makinelerinin yedek parça ve servis hizmetleri de düzenli bir şekilde yürütülmektedir. İkinci el piyasası ise oldukça hareketli durumlar arz etmektedir.
İkinci el piyasasında aracın çok daha düşük bedel üzerinden faturalandırıldıkları gözlemlenmektedir. Yargıya intikal eden bir konu hakkında iş makinesi satış bedelinin vergi dairesince düşük bulunması üzerine takdir komisyonuna sevk edilen dosya hakkında, takdir komisyonu tarafından takdir edilen iş makinası bedeli üzerinden yapılan cezalı tarhiyat sonucunda mükellefin açmış olduğu iptal davası üzerine Vergi Mahkemesi tarafından davanın reddi şeklinde verilen hükmün istinafa taşınması sonucunda Ankara Bölge İdare Mahkemesi tarafından yerel vergi mahkemesi kararı bozularak kaldırılmıştır.
İş makinelerinin finansal kiralama yolu ile de edinilmesi ve finansal kiralama şirketi ile sözleşme yapılarak söz konusu makinelerin kiralanması mümkündür. Bu kiralama işlemleri müddetince kiracı düzenli olarak leasing şirketinden gelen kiralama faturalarını ödemek zorundadır. Sonuçta kiralama süresinin bitiminde (Genellikle 5 yıl) kira bedellerinin düzenli ödenmesi ve borcun tamamen bitmesi halinde ilgili leasing şirketi iş makinesini belli bir iz bedeli üzerinden kiracıya satmaktadır. Bundan sonra iş makinesi kiracısı makinenin maliki olmaktadır. Kira süresince iş makinesinin maliki ilgili finansal kiralama şirketidir. Kiracı kiralama bedelini ve ilgili iş makinesini sözleşmeye uygun bir şekilde kullanmak ve sözleşme hükümlerine eksiksiz riayet etmek zorundadır.