İlk Beş Ayda Vergi İadeleri Vergi Gelirlerinden Daha Hızlı Arttı
2016 yılının ilk beş ayı ile ilgili bütçe gerçekleşmeleri açıklandı. Buna göre iadeler düşülmeden önceki vergi gelirleri ilk altı ayda %12,5, vergi dışı gelirler ise %48 oranında artmıştır. Bununla birlikte vergi iadeleri, asgari geçim indirimi iadesi ve vergi dışı iadeler de önemli artış olmuştur.
2016 yılının ilk beş aylık iade tutarları ile 2015 yılının aynı döneminde yapılan iade tutarlarını ve artış oranlarını gösteren tablo aşağıda yer almaktadır.
(Bin TL)
| 2015 (Ocak-Mayıs) | 2016 (Ocak-Mayıs) | Değişim Oranı | |
|---|---|---|---|
| Red ve İadeler İle Asgari Geçim İndirimi | 21.457.524 | 27.884.153 | 30,0% |
| A) Genel Bütçe İadeleri | 14.460.640 | 18.076.391 | 25,0% |
| I-Vergi Gelirleri | 14.111.088 | 17.495.760 | 24,0% |
| 1. Gelir ve Kazanç Üzerinden Alınan Vergiler | 1.854.653 | 1.991.383 | 7,4% |
| a) Gelir Vergisi | 1.063.048 | 1.170.270 | 10,1% |
| b) Kurumlar Vergisi | 791.605 | 821.113 | 3,7% |
| 2. Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler | 16.226 | 28.911 | 78,2% |
| 3. Dahilde Alınan Mal ve Hizmet Vergileri | 11.993.460 | 15.190.687 | 26,7% |
| a) Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi | 11.760.030 | 14.882.466 | 26,6% |
| Beyana Dayanan KDV | 3.643.406 | 4.577.884 | 25,6% |
| Tevkif Suretiyle Kesilen KDV | 104.457 | 140.017 | 34,0% |
| İhracatta KDV | 8.012.167 | 10.164.565 | 26,9% |
| b) Özel Tüketim Vergisi | 226.071 | 298.235 | 31,9% |
| c) Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi | 2.490 | 2.085 | -16,3% |
| d) Şans Oyunları Vergisi | |||
| e) Özel İletişim Vergisi | 4.593 | 7.561 | 64,6% |
| 4. Uluslararası Ticaret ve Muamelelerden Alınan Vergiler | 27.548 | 51.543 | 87,1% |
| 5. Damga Vergisi | 67.134 | 78.240 | 16,5% |
| 6. Harçlar | 151.971 | 154.842 | 1,9% |
| 7. Başka Yerde Sınıflandırılmayan Diğer Vergiler | 96 | 154 | 60,4% |
| II-Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri | 23.123 | 30.683 | 32,7% |
| B) Asgari Geçim İndirimi | 6.996.884 | 9.807.762 | 40,2% |
Tablodan anlaşılacağı üzere vergi iadeleri %24 oranında artışla vergi gelirlerindeki %12,5 oranındaki artışın çok üzerinde bir artış göstermiştir.
Vergi İadeleri ağırlıklı olarak katma değer vergisi iadelerinden oluşmaktadır. KDV iadesi de ağırlıklı olarak ihracı yapılan ürünlerle ilgili KDV iadesi ve İndirimli oran uygulaması nedeniyle ortaya çıkan KDV iadesinden oluşmaktadır. İlk beş ayda ihracat ile ilgili KDV iadesi bir önceki yıl aynı dönemine göre %26,9 oranında bir artış göstererek 10,1 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. 2015 yılının tamamında ihracat %8,7 oranında 2016 yılının ilk 4 ayında da %7,4 oranında azalmışken ihracatta KDV iadesinin %27 civarında artmış olması dikkat çekicidir.
Oran indirimi nedeniyle yapılan KDV iade tutarındaki artış aynı dönemdeki KDV gelirlerindeki artışın çok üzerindedir. İadeler düşülmeden önceki KDV tahsilatı %17,4 oranında artarken KDV iadesinin %25,6 oranında artmış olması da dikkat çekicidir.
Vergi dışı gelirlerle ilgili olarak yapılan iadede artış oranı yüksek olmakla beraber yapılan iade tutarı önemli bir düzeyde değildir.
Buna karşılık çalışanlara yapılan asgari geçim indirimi %40,2 oran ile çok büyük bir artış göstermiştir. Asgari ücrete paralel olarak asgari geçim indiriminde yaşanan %37 civarındaki artışın bir sonucu olarak iade tutarı bu derece yüksek bir artış göstermiştir.