Harç Getirilmesi Beklenen İkinci El Araç Piyasasındaki Son Durum
Mecliste hazırlanan yasa taslağında “2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 20'nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi kapsamında, tescil edilmiş araçların ilk tescilinden sonraki birinci satış ve devir işlemlerinde alım satım bedeli üzerinden binde 5” ifadelerine yer verildi.
Yasa yürürlüğe girdiği takdirde ‘’Bu uygulama kamu gelirlerinde önemli bir yer edinir mi, bütçe açığını finanse etmede önemli bir gelir kalemi olabilir mi?’’ gibi soruların cevabını aramadan önce Türkiye’de ikinci el piyasasının son durumu hakkında şu bilgileri paylaşmakta fayda görüyorum:
2021 Ocak ayında binek ve hafif ticari araç satışı 103 bin 398 adet olarak gerçekleşti
INDICATA’nın verilerine göre 2021 Ocak ayında online binek ve hafif ticari araç pazarında tekil 267 bin 068 adet aracın ilanı yayınlandı. İlanı yayınlanan araçların yaklaşık olarak %39’u satılarak elde edilen toplam satış 103 bin 398 olarak gerçekleşti. 2021 Ocak ayında elde edilen satış miktarı geçen senenin aynı ayına göre %28 oranında bir düşüş gösterdi.
Yukarıdaki grafiğe baktığımızda 2. el online satışların kasım ayı itibariyle bir düşüş ivmesine girdiği görülmektedir. 2021 Ocak ayında gerçekleşen satış miktarı 2020 ve 2019 yılların aynı ayına göre daha düşük gerçekleşmiştir.
Ocak Ayının Lideri C Segment Araçlar
2021 Ocak ayında 33.734 adet ile en çok C segment araç satıldı. C segment araçlardan sonra en çok satış 18.045 adetle B segment araçlarda daha sonra 15.486 adet ile D segment araçlarda oldu.
Kompakt sınıf veya alt orta sınıf olarak adlandırılan C segment araçların çok satılan modellerinden bazıları şu şekildedir:
- EGEA
- MEGANE
- COROLLA
- CİVİC
- ASTRA
Halk arasında küçük sınıf olarak da bilinen B segment otomobillerin çok satılan modellerinden bazıları şu şekildedir:
- SYMBOL
- CLİO
- CORSA
- İ20
- POLO
- SANDERO
Üst orta sınıf olarak da bilinen D segmenti araçların en çok satılan modellerinden bazıları şunlardır:
- PASSAT
- SUPERB
- C SERİSİ
- A 5
- 508
- KODİAQ
Değerlendirme
Koronavirüs salgınının ilk zamanları sıfır araç tedarikindeki sıkıntılar ve kurdaki değişmeler yüzünden ikinci el araçlara talep artmış ve son dönemlerdeki normalleşme belirtileri ile talepte düşüş gözlemlenmiştir. Her ne kadar talep düşüş eğilimine girse de ikinci el araç pazarının büyüklüğü gözden kaçmamakta ki bugünlerde harç uygulaması konuşulmaktadır.
Verilere baktığımız zaman 2021 Ocak ayında 103.398 adet online 2.el araç satışı gerçekleşmiştir. 100 bin TL’lik bir aracın harç tutarı 500 TL gelmekte ve 100 bin aracın ortalama 100 bin TL olarak alınması halinde 50 milyon TL’lik bir kamu gelirinden söz etmek mümkündür.
Tabii ki işin uzmanları olayı farklı açıdan da değerlendirmektedir. Hazırlanan yasa taslağını değerlendiren vergi uzmanı Nedim Türkmen araç satışlarından çok büyük kârlar elde edildiğini söyledi ve “Maliye hem gelir ve kurumlar vergisi hem de KDV alamadı. Şimdi alım satıma harç getirilmeye çalışılıyor. İnsanlar bu binde 5 harcı ödememek için eskisi gibi araç devirlerini almak istemeyebilirler. Bu sektörde elde edilen kârları vergilendirmek ana hedef olmalı” ifadelerini kullandı.
Bu doğrultuda atılacak adımın mükellefler açısından nasıl etki edeceği ve ikinci el araç piyasasına nasıl yansıyacağını ileriki zamanlarda görmek mümkün olacaktır.
- INDICATA- 2. El Online Pazar Trend Raporu- Ocak 2021
- Sözcü.com/Taylan BÜYÜKŞAHİN /Ekonomi Haberi
- https://www.arabam.com/blog/danisman/en-cok-satilan-otomobil-segment-ve-modelleri/