Hangi Menkul Sermaye İratları Mart/2020’de Beyan Edilecek?
193 sayılı gelir Vergisi Kanununa göre; sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden oluşan sermaye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır.
2019 yılında elde edilen beyana tabi menkul sermaye iratlarının, Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ile 1-31 Mart 2020 tarihleri arasında beyan edilmesi gerekmektedir. Gerçek kişilerce 2019 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının beyanında bazı farklı durumlar vardır. Şöyle ki;
- Tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek menkul sermaye iratları (GVK’nın geçici 67. maddesi kapsamında vergi kesintisine tabi tutulmuş olan faiz ve repo geliri gibi),
- 40.000 TL’lik tutarı aşması halinde beyan edilecek menkul sermaye iratları (tevkifata tabi ve istisna sonrası kalan kar payları gibi),
- Tevkifat ve istisnaya tabi olmadığı için 2.200 TL’lik tutarı aşması halinde beyan edilecek menkul sermaye iratları,
- İndirim oranı uygulanarak beyan edilecek menkul sermaye iratları,
- Devlet Tahvili, Hazine Bonosu ve eurobondlardan elde edilen gelirlerin beyanı,
- Özel sektör tahvilleri ve kira sertifikalarından elde edilen gelirlerin beyanı gibi.
Bu konuda Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan ve internet sayfasında (www.gib.gov.tr/Rehberler) yayınlanan “Menkul Sermaye İradı Elde Eden Mükellefler İçin Vergi Rehberinde” yer alan aşağıdaki tablo, hangi tür menkul sermaye iradının beyan edilip edilmeyeceği konusunda son derece açıklayıcı bilgiler içermektedir. Rebherde, menkul sermaye iradının beyanına ilişkin detaylı açıklamalar ve örnekler de yer almaktadır. Söz konusu tablo, mükelleflerin menkul sermaye iratları dışında, beyanı gereken başka gelirlerinin olmadığı varsayılarak hazırlanmıştır.
| MENKUL SERMAYE İRADININ TÜRÜ | BEYAN DURUMU | ÖZELLİKLERİ |
|---|---|---|
| Mevduat faizleri | Beyan Dışı | Vergi kesintisine tabi tutulmuştur. Tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyeceklerdir. |
| Özel finans kurumlarınca (Katılım Bankası) ödenen kar payları | Beyan Dışı | |
| Repo gelirleri | Beyan Dışı | |
| 01/01/2006 tarihinden itibaren ihraç edilen Devlet tahvili ve Hazine bonolarının faiz gelirleri | Beyan Dışı | |
| 01/01/2006 tarihinden itibaren yurt içinde ihraç edilen özel sektör tahvillerinin faiz gelirleri (Yurt içinde İhraç edilen kira sertifikaları dahil) | Beyan Dışı | |
| Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarları | Beyan Dışı | Tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyeceklerdir. |
| Bireysel emeklilik sisteminden ayrılanlara yapılan ödemelerin İçerdiği irat tutarları | Beyan Dışı | Tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyeceklerdir. |
| Kurumların karlarını sermayeye eklemek suretiyle gerçekleştirdikleri kar dağıtım işlemlerinde gerçek kişi ortaklarca elde edilen kar payları | Beyan Dışı | Tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyeceklerdir. |
| Kurumlar vergisi mükelleflerince 31/12/1998 ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde edilen kazançların dağıtımı halinde, gerçek kişilerce elde edilen kar payları | Beyan Dışı | İstisna |
| 01/01/2006 tarihinden önce ihraç/iktisap edilen hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller | 2.200 TL’yi aşması halinde tamamı beyan edilecektir. | Tevkifat ve istisna uygulanmayan gelirlere ilişkin 2.200 TL’lik beyan haddinin aşılması halinde beyan edileceklerdir. |
| İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar | 2.200 TL’yi aşması halinde tamamı beyan edilecektir. | Tevkifat ve istisna uygulanmayan gelirlere ilişkin 2.200 TL’lik beyan haddinin aşılması halinde beyan edileceklerdir. |
| Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri | ||
| Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri | ||
| Yurt dışından elde edilen diğer menkul sermaye iratları (faiz, repo, kar payı vb.) | ||
| Her türlü alacak faizleri | ||
| 01/01/2006 tarihinden önce ihraç edilen her türlü tahvil ve Hazine bonosu faiz gelirleri (TL cinsinden) | İndirim oranının birden büyük olması dolayısıyla beyan edilmeyecektir. | |
| 01/01/2006 tarihinden önce ihraç edilen her türlü tahvil ve Hazine bonosu faiz gelirleri (dövize, altına veya başka bir değere endeksli) | İndirim oranı uygulanmayacak olup toplam tutarı 40.000 TL’yi aşıyorsa beyanda bulunulacaktır. | Tevkifat uygulanan gelirlere ilişkin 40.000 TL’lik tutarı aşması halinde beyan edilecektir. |
| Eurobondlardan elde edilen faiz gelirleri | İndirim oranı uygulanmayacak olup toplam tutarı 40.000 TL’yi aşıyorsa beyanda bulunulacaktır. | |
| Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen tahviller ve tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışında ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen gelirler | Toplam tutarı 40.000 TL’yi aşıyorsa beyanda bulunulacaktır. | |
| 1999-2002 tarihleri arasında sona eren hesap dönemlerinde elde edilen, kurumlar vergisinden istisna kazançlar ile yatırım indirimi istisnasından yararlanan kazançların dağıtımı halinde gerçek kişilerce elde edilen kar payları | Elde edilen kar payının net tutarına bu tutarın 1/9’u eklenerek bulunacak tutarın yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan tutar 40.000 TL’yi aşıyorsa beyanda bulunulacaktır. | |
| Her türlü hisse senetlerinin kar payları | Elde edilen kar payının brüt tutarının yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan tutar 40.000 TL’yi aşıyorsa beyanda bulunulacaktır. | |
| İştirak hisselerinden doğan kazançlar | ||
| Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kar payları |
Bilindiği gibi, enflasyondan arındırmaya ilişkin indirim oranı 2019 yılı için %113,35 (310 seri no.lu GVGT) olarak belirlenmiştir. İndirim oranının birden büyük çıkması dolayısıyla, 2019 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iratlarından; 01/01/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan ve GVK’nın 75/5 numaralı bendinde sayılan her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetler ve varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirler beyan edilmeyecektir.