Gelin, Uzlaşın, Anlaşın
Epeydir sosyal medyada dolaşan bazı veriler görmekteyiz. Şu firmanın bu kadar borcu silinmiş, bu firmanın şu kadar borcu sıfırlanmış gibi. Aslında nedir bu işlemin öncelikle ona bakalım, daha sonra Gelir İdaresi Başkanlığının 2016 yılı faaliyet raporunda yer alan bazı bilgileri analiz edelim.
Uzlaşma müessesesi uzun yıllardır uygulanan bir müessesedir. İlgili uzlaşma yönetmeliğinin kapsamında ikmalen, re'sen veya idarece tarh edilen vergiler ve bunlara ilişkin vergi cezaları girmektedir. Şayet böyle bir durumla karşılarsanız başvuru tutarınıza göre ilgili uzlaşma komisyonuna katılarak bazı indirimlerden faydalanabilir cezaların bir kısmından kurtulabilirsiniz. Aslında halk deyimiyle uzlaşma, pazarlık sonucu anlaşmadır. Genel bütçeye giren her türlü vergi, resim ve harçlara ilişkin uzlaşma taleplerinin incelenmesi için üçer kişilik
- vergi dairesi uzlaşma komisyonları,
- defterdarlık uzlaşma komisyonu,
- vergi dairesi başkanlığı uzlaşma komisyonu,
- vergi daireleri koordinasyon uzlaşma komisyonu
- merkezî uzlaşma komisyonu
kurulmuştur.
Burada belli bir tutarın üzerindeki (bu tutar 2017 yılı için 3 milyon TL) tüm konular merkezi uzlaşma komisyonunda görüşülmektedir.
Şimdi GİB 2016 faaliyet raporuna göre ilgili yılda uzlaşmada neler olmuş onlara bir göz gezdirelim;
- Öncelikle 81 ilin vergi dairelerinde yapılan uzlaşma ve sonuçlarını inceleyecek olursak;
Toplam uzlaşmaya başvuru sayısı 99.027 adet olup uzlaşılan dosya sayısı 88.707 adettir.
Uzlaşmaya başvuru yapılan ve üzerinde uzlaşılan toplam vergi aslı 507.302.473,00 liradır.
Bu tutarın 247.185.472,00 lirası için uzlaşılmış (silinmiş) olup uzlaşma sonucu 260.117.001,00 lira ödenmesi gereken vergi olarak kalmıştır.
Uzlaşmaya konu olan toplam vergi cezası ise 675.334.309,00 lira olup, bu tutarın 606.409.156,00 lirası için uzlaşılmış (silinmiş) olup geriye 68.925.153,00 lira ödenmesi gereken ceza tutarı olarak kalmıştır.
Yani 2016 yılında 81 ilin ve büyük mükellefler vergi dairesinin uzlaşmaya konu olan toplam tutarı 1.182.636.782,00 lira olup bunun 853.594.628,00 lirası silinerek geriye 329.042.154,00 lira ödenecek vergi ve ceza olarak kalmıştır.
- Koordinasyon Uzlaşma Komisyonu ile yapılan uzlaşma ve sonuçlarını inceleyecek olursak;
Toplam uzlaşmaya başvuru sayısı 167 adet olup başvuru tutarı 256.833.610,00 liradır, üzerinde uzlaşılan dosya sayısı 88 adettir.
Uzlaşmaya başvuru yapılan ve üzerinde uzlaşılan toplam tutar ise 191.845.974,00 lira olup bu tutarın 140.882.888,00 lirası için uzlaşılmış (silinmiş) olup geriye 50.963.086,00 lira ödenmesi gereken vergi olarak kalmıştır.
Uzlaşmaya konu olan toplam vergi cezası ise 265.819.441,00 lira olup, bu tutarın 252.906.007,00 lirası için uzlaşılmış (silinmiş) olup geriye 12.913.434,00 lira ödenmesi gereken ceza tutarı olarak kalmıştır.
Yani 2016 yılında koordinasyon uzlaşma komisyonunda uzlaşmaya konu olan toplam tutar 457.665.415,00 lira olup bunun 393.788.895,00 lirası silinerek geriye 63.876.520,00 lira ödenecek vergi ve ceza olarak kalmıştır.
- Merkezi Uzlaşma Komisyonu ile yapılan uzlaşma ve sonuçlarını inceleyecek olursak;
Toplam uzlaşmaya başvuru sayısı 8 adet olup başvuru tutarı 665.580.917,00,00 liradır, üzerinde uzlaşılan dosya sayısı 6 adettir.
Uzlaşmaya başvuru yapılan ve üzerinde uzlaşılan toplam tutar ise 268.766.445,00 lira olup bu tutarın 209.806.088,00 lirası için uzlaşılmış (silinmiş) olup geriye 58.960.357,00 lira ödenmesi gereken vergi olarak kalmıştır.
Uzlaşmaya konu olan toplam vergi cezası ise 341.575.433,00 lira olup, bu tutarın hepsi için uzlaşılmış (silinmiş) olup geriye 0 lira ödenmesi gereken ceza tutarı olarak kalmıştır.
Yani 2016 yılında merkezi uzlaşma komisyonunda uzlaşmaya konu olan toplam tutar 610.341.878,00 lira olup bunun 551.381.521,00 lirası silinerek geriye 58.960.357,00 lira ödenecek vergi ve ceza olarak kalmıştır.
Yukarıda belirttiğim ve Gelir İdaresi Başkanlığının 2016 faaliyet raporunun 114, 115, 116. sayfalarında yer alan tutarlar akla şu soruyu getirmektedir. Uzlaşma müessesesi gerçekten objektif midir?
Son olarak daha önce sıklıkla sorduğum bir soruyu burada da yinelemek isterim;
Siz hiç maaşı kaynağında kesilen bir çalışanın vergi affından, indirimden, uzlaşmadan faydalandığını gördünüz mü?!