İmdat TÜRKAYGiriş: 06.12.2015 - 22:30Güncelleme:06.12.2015 - 22:34

3308OKUNMA

Liderlik ve Çalışanlarla Başarmak

I. GİRİŞ
Dünyada her alanda yaşanan hızlı değişim, kurumlardaki bilgiyi, teknolojiyi ve insanları yöneten lider ve yöneticilerin de değişimini zorunlu kılmaktadır. Yönetim anlayışındaki değişim, her düzeyde görev yapanların tam katılımını, vatandaş odaklı olmayı ve sürekli iyileştirmeyi temel almakta ve bu değişim sürecini başarılı kılmanın ana unsuru da katılımcı bir yönetimi anlayışının benimsenmesi ve yaşam felsefesi haline getirilmesini zorunlu hale getirmektedir. Bu nedenle, gerek özel sektörde gerekse kamu sektöründe kişi odaklı mevcut yönetim anlayışının sorgulanması ve başarı ya da başarısızlığın kişilere değil, katılımcı ve sistemli bir organizasyonun varlığına bağlanması gerekmektedir.Bir kurumun marka değerini, kurumsal itibarını artıran en önemli faktörlerden biri de yöneticilerinin tutumu ve benimsedikleri yönetim anlayışıdır.

Ayrıca, 1990 sonrasında doğan ve bilişim teknolojisini çok iyi kullanabilen yeni kuşaklar da artık geleneksel olarak otoriter/klasik yönetim anlayışı ile yönetilmek istemiyor ve şartları zorluyorlar. Bu nedenle, günümüzde liderler kendilerini değiştirmek zorunda kalıyor. Diğer taraftan, kurum ve kuruluşlar artık sadece müşteri memnuniyetini değil, çalışan memnuniyetini de fazlasıyla önemsemekteler ve kalitenin çalışan memnuniyetinden geçtiğini çok iyi biliyorlar. Bugün dünyada çok başarılı özel sektör firmalarına baktığımızda, üst düzey yönetici ve CEO’ların çalışanlarla birlikte olmaya önem verdikleri ve çalışanların değerli olduklarını onlara hissettirdiklerini görüyoruz. Çünkü çalışanların değerini bilmeyen, onların yeni fikirlerini dikkate almayan liderlerin inovasyon denilen yenilikçi bir çalışma ortamını sağlamaları mümkün değildir. Hiç kuşkusuz yapılan bir hizmeti veya üretilen bir ürünü en iyi bilen o işi yapan çalışanlardır. Dolayısıyla, işi yapan kişinin fikirlerini dinlemek, iyileştirme önerilerini dikkate almak büyük hedeflere ulaşmak arzusundaki lider için çok önemlidir.

Lider için hep söylenen misyon ve vizyon sahibi olmak şartı aslında kurumun mevcut amaçları doğrultusunda çalışmasını sağlamak ve gelecek hedeflerini görmek ve şimdiden planlamaktır. Ancak, bunları yapmak kolay değildir. Zira, dijital devrimin yaşandığı bir ortamda yetişmiş bir çalışan kitlesi var ve yeni hukuk düzeni, çalışan hakları, sürekli özgürlük isteyen ve aykırı “fikirleri öne süren bir çalışan kitlesi, farklı yaklaşımlar ve fikirler liderleri gerçekten zorluyor. Dolayısıyla, liderlerin çalışanlardan daha hızlı koşması ve hep bir adım önde olması gerekmektedir. Son yapılan Olimpiyatta bir Afrikalı sporcu dünya rekoru kırıyor ve başarısının sırrı sorulduğunda, sporcu aşağıdaki “Afrika Deyişini” her gün ve her antremanda okuduğunu söylüyor.

“Afrika’da her sabah bir ceylan uyanır. En hızlı aslandan daha hızlı koşması gerektiğini,  yoksa öleceğini bilir.

Afrika’da her sabah bir aslan uyanır. En yavaş ceylandan daha hızlı koşması gerektiğini, yoksa aç kalacağını bilir.

Aslan ya da ceylan olmamızın önemi yok.

Yeter ki güneş doğduğunda koşuyor olmanız gerektiğini bilin”

Evet, ister aslan olun, ister ceylan güneş doğduğunda koşmaya başlayın diyor bu değişimci ve rekabetçi yeni dünya düzeni. Bu nedenle ülke, kurum, çalışan ve lider olarak her sabah ne yapacağımıza karar verip, koşumuzu ona göre yapmamız gerekmektedir. Kurum ve kuruluşlarda, insanların bu koşusunu doğrudan etkileyen unsurlardan biri de hiç kuşkusuz liderlerdir. Peki iş hayatında insanların günlük performansını olumlu veya olumsuz olarak etkileme konusunda son derece etkili olan yönetici veya liderler hakkında ne söylenebilir. Özellikle yönetici ve lider arasındaki farka dikkat çeken uzmanlar yönetici değil lider olunmasının kurumun performansı ve uzun vadeli hedefleri için çok önemli olduğunu belirtmektedirler. Lider ve yönetici arasındaki belirgin olan farkları ise şöyle özetlemek mümkün bulunmaktadır;

Yönetici insanları çalıştırır, Lider onlara ilham verir.
Yönetici kudrete bel bağlar, Lider iyi niyete.
Yönetici korku uyandırır, Liderlerden sevgi yayılır.
Yönetici “BEN” der, Lider “ BİZ”.
Yönetici  “KİMİN” hatalı olduğunu gösterir, Lider “NEYİN”  hatalı olduğunu.
Yönetici nasıl yaptırılacağını bilir, Lider nasıl yapılacağını.
Yönetici saygı görmek ister, Lider saygıyı hak eder.
Yönetici rutin işleri yapar, Lider değişimi yapar.

Öyleyse bir LİDER ol, YÖNETİCİ değil, diyor konunun uzmanları. Bir başka açıdan bakıldığında ise LİDER/YÖNETİCİ tanımlaması şöyle yapılmaktadır.

Lider, insan odaklıdır; yönetici ise örgüt.
Lider, başarı odaklıdır; yönetici ise kâr.
Lider, yaratıcılığı özendirir ve ödüllendirir; yönetici, örgüte uyumu ve verilen talimatların yerine getirilmesini.
Lider, "En çok hoşumuza giden insan kendimize benzettiğimiz insandır" anlayışının, "farklı olandan" yararlanmayı önlediğini bilen kişidir.
Lider için hayatta en anlamlı kelime "biz", en anlamsız kelime ise "ben"dir.
Lider, insanların yalnız yaptıklarından değil yapmadıklarından da sorumlu olduklarını onlara telkin eden kişidir.
Lider akıllı olmaktan çok o aklı yerinde kullanan insandır.
Lider, hayat merdivenlerini çıkarken insanlara saygılı olmayı ve yardımlaşmayı önerir çünkü aynı merdiveni inerken onlara muhtaç olma olasılığı vardır.
Lider, hiçbir başarının rastlantısal ve kolay olmadığını bilen insandır.
Lider, dev gibi eserler bırakmak için, karıncalar gibi çalışmanın gereğini bilen ve başkalarına telkin eden insandır.

Öte yandan, bugün dünya markası olan Starbucks International’ın Kurucu Eski Başkanı Howard BEHAR “It's Not About The Coffee” “Leadership Principles From A Life At Starbucks” adlı kitabında, kişisel liderlikle ilgili 10 ilkeyi şöyle sıralamaktadır;

• Kim olduğunu bil,
• Neden burada çalıştığını anla,
• Bağımsız düşün,
• Dürüstlüğünü inşaa et,
• Doğru olana kulak ver,
• Hesap verebilir ol,
• Harekete geç,
• Zorluklarla yüzleş,
• Liderliği deneyimle,
• Hayallerini cüretkarca savun.

Ayrıca, FORTUNE 500'e göre CEO'ların liderlik özellikleri yüzde olarak şöyle sıralanmaktadır; küresel düşünme %79, rekabetçi olma %78, stratejik düşünme %78, iyi iletişim kurma %69, güvenilir olma %65, yüksek profil %62, marka uzmanı olma %55, insan odaklı olma %47, tutkulu olma %37. Bu genel açıklamalardan sonra şimdi liderin özellikleri ve çalışanlarla başarının nasıl elde edileceği konusunu kısaca inceleyelim.

II. LİDERLERİN GENEL NİTELİKLERİ
Fransızca “leader” kelimesinden gelmekte olan lider kavramının karşılığı “Önder, Şef” manasına gelmektedir. “Sonucu değiştiren kişi” şeklinde akademik ayrıntılardan arındırılmış bir tanıma sahip olan lider kavramı, bireyler için “yaratıcılığı ve vizyonerliği” ifade etmektedir. “Zor anların adamı”, “iletişimi sağlayan adam” gibi sıfatlar da liderlik kavramını tanımlamak için kullanılmaktadır. Tanımı ne olursa olsun, lider kavramının kapsam alanına giren kişi ve kuruluşlarının yararına olan bir sosyal kalite olduğu açıktır. Yine de liderlik üzerine yapılan çeşitli çalışmalardan damıtılmış işlevsel ve pragmatik bir tanıma yer vermek gerekir ise, liderlik; “Bireyler tarafından gerçekleştirilen ve diğer bireylerin ortaklaşa yaratılan vizyona dönük olarak bir araya gelmesini, istekli ve coşkulu olarak ortak hedefleri benimsemesini ve bu hedeflerin gerçekleşebilmesi için güçlenerek bütün varlıkları ile katkıda bulunmasını sağlayan enerjik bir süreç” olarak ifade edilebilir.

Başka bir tanıma göre liderlik, belli bir durumda, belli bir anda belli koşullar altında bir grup üzerindeki insanların örgütsel hedeflere ulaşmak için gönüllü olarak çabalamasını teşvik eden, ortak hedeflere ulaşmada yardımcı olan deneyimleri aktaran ve uygulanan liderlik türünden hoşnut olmalarını sağlayan etkileme süreci olarak tarif edilebilir. Lider, bir grup insanı belirli amaçlar etrafında toplayabilen, bu amaçlar için onları etkileme, harekete geçirme yetenek ve bilgilerine sahip kişidir. Bu açıklamadan da anlaşılabileceği gibi liderliğin esasını başkalarını etkileyebilme ve onları davranışa yönlendirebilme oluşturmaktadır. Kısacası lider, başkalarını etkileyebilen, nereye, nasıl gidileceğini gösteren, hedef ve misyon koyan yani yol gösteren bir kişidir.

Öte yandan lider ya da önder, mensup olduğu halkıntoplumuna yarar sağlayan değişimi yönetmek için, sorumluluğu; sezgi, zekâ ve bilgiye dayalı karar ve uygulamalarla taşıyan kişiye denir. Lider; elindeki gücü kullanabilme kapasitesine bağlı olarak, çevresini etkileyen kişidir. Gerektiğinde aldığı zor kararların ve sonuçlarının ardında durmasını bilir. Lider, insanın başkalarından aldığı bilgilerle bilgili olabildiğini, ancak sadece kendi aklı ile akıllı olabildiğini bilir. Bu nedenle çevresine danışır ancak son kararı hep kendisi verir, şüphesiz tüm sorumluluğu alarak. Temel yaklaşım olarak; çevresinde bulunan bireyleri hitabet gücü, sahip olduğu bilgi ve vizyonu ile etkileyip, sürükleyen bir yapıya sahiptir. İnsanları dinler ve anlamak için özel çaba sarf eder. Çevresindeki herkesin en iyi yanlarını geliştirmelerine olanak sağlayacak olumlu değişim ve sürekli öğrenme ortamları sağlar. Sahip olduğu güçlü sosyal değerler sayesinde çevresinde yarattığı “karizma” sahip olduğu örnek kişilik ve tutarlı davranışları, diğer insanlar için etkin bir rol modeli olmasına yol açar.

Ülkemizde insan unsuru ve kültür her konuda olduğu gibi lider konumundaki insanlara da etki yapmaktadır. İnsan yönetimi konusunda Almanya ile Türkiye arasındaki kültürün etkisini göstermek açısından şu üç fark çok anlatılır. Türkiye’de insan yönetiminde, “hızlı karar verilir, çabuk hareket edilir ve fazla düşünülmez, Almanya’da ise tam tersi bir uygulama mevcuttur.” Bir organizasyonda saydamlık, güven ve iletişim çok önemlidir. Ancak, liderin içinde yaşadığı toplumun kültüründen bağımsız olarak bu özellikleri sergilemesi her zaman mümkün olmaz. Ülkemizde lider konumundaki yöneticilerin birçoğu yeni ve aykırı fikirlere değer vermez. Oysa, farklılık çok önemlidir ve bir organizasyonda farklı fikirler ne kadar varsa başarı o kadar artmaktadır. Günümüzde birçok firma farklı fikirlere saygı duymayı öğrenmek için toplantılar düzenlemektedir. Önemli olan farklı kültür ve fikirdeki çalışandan, işinin uzmanı olması kaydıyla en iyi performansı alabilmektir.   

3. LİDERİN ÖZELLİKLERİ
Herkes tarafından bilinen bir gerçek var ki o da lider yönetici çalıştığı organizasyonu tek başına o kurumun amaç ve hedeflerine ulaştıramaz. Lider, çalışanlarla birlikte onlara ilham vermek suretiyle o kurumu bir noktadan daha ileriye götürebilir. Yoksa çalışanların fikrine değer vermeden, onları dinlemeden tek başına yüksek bir performans gösteremez ve sıradan bir yönetici olarak kalır. Liderin en temel fonksiyonu çalışanların performansını ne derece artırabildiğidir. Farklı kültürde yetişmiş ve çok farklı kişisel karakterlere sahip insanları bir amaç doğrultusunda motive etmek ve onları ahenkli bir organizasyon içinde çalıştırmak sıradan yöneticilerin değil liderlik vasfına sahip yöneticilerin yapabileceği bir iştir.

Liderlik ve yöneticilik birbirlerine yakın kavramlar olmakla beraber eşdeğer sözcükler değildir. Lider, bir grubu belirli amaçlar etrafında toplayabilen, bu amaçlar için onları etkileme, harekete geçirme yetenek ve bilgilerine sahip kişidir. Bu açıklamadan da anlaşılabileceği gibi liderliğin esasını başkalarını etkileyebilme ve onları davranışa yönlendirebilme oluşturmaktadır. Kısacası lider; başkalarını etkileyebilen, nereye, nasıl gidileceğini gösteren, hedef ve misyon koyan yani yol gösteren rehber bir kişidir. Yönetici ise, başkaları tarafından o pozisyona getirilmiş, başkaları adına çalışan, önceden belirlenmiş hedeflere ulaşmak için çaba gösteren, işleri planlayan, uygulatan ve denetleyen kişidir.  
Lider; “Birlikte olağanüstü işler başarabiliriz.” diyen kişidir. Liderlerin ve lider yöneticilerin genel nitelikleri ve özellikleri şöyle sıralanabilir:

• Karizmatik olmak
• Misyon sahibi olmak
• Vizyon sahibi olmak
• Güçlü olmak
• Girişimci, yenilikçi ve yaratıcı olmak
• Hırslı ve heyecanlı olmak
• Etkili iletişim kurmak
• Üstün bir kişilik sahibi olmak; olgun ve dürüst olmak
• Pozitif (olumlu) olmak
• İnançlı olmak
• Azimli ve çok çalışkan olmak
• Başarılı ve olumlu bir imajı olmak
• Etkili konuşma yapmak ve iyi bir hatip olmak
• Güven duymak ve güvenilir olmak
• Genel kültür sahibi olmak
• Cesur, dayanıklı, sağlıklı, sabırlı ve soğukkanlı olmak
• Kararlı ve tutarlı olmak
• Alçak gönüllü ve hoşgörülü olmak
• Ciddi, samimi, açık sözlü ve güler yüzlü olmak
• Hataları tekrarlamamak ve tecrübelerden ders almak
• Zamanı iyi kullanmak
• Özel yaşamı düzenli ve düzeyli olmak

Lider yönetici örgütte insana, insan kalitesine, insanın eğitimine ve gelişimine önem verir.
Lider yönetici için;

• Örgütte insanın mevkii, statüsü, rütbesi, kadrosu, unvanı, görevi, yetkisi ne olursa olsun, önce onun “İnsan” olduğu önemlidir.
• Personelin, mal/hizmet alan vatandaşın yaşam kalitesi, tatmini ve memnuniyeti önemlidir.
•  İşyerinde çalışanların sağlığı, huzuru, mutluluğu ve yaşamlarının anlamı önemlidir.

Lider yönetici;

• Üretilen mal/hizmetlerden sorumlu olduğu kadar, çalışanların kalitesinden ve gelişmesinden de sorumludur.
• Çalışanların hataları üzerine değil, iyi davranışları ve başarıları üzerine yönelir.
• Hataları cezalandırmaya değil, düzeltmeye çalışır; iyi davranışları ödüllendirir.
• Kapısı herkese açıktır. Personelinin odasına, bürosuna gider, personeliyle işyerinde görüşür ve toplantı yapar.
• Astlarını adları ve unvanlarıyla tanır, onlara daima adlarıyla hitap eder.
• Personelinin özel, ailesel ve sosyal yaşamıyla ilgilenir.
• Merkezde/taşra örgütünde bulunan en uç personelle bile doğrudan temas kurar, görüşür ve kendisine önem verdiğini gösterir.
• Kendi söz ve hareketleriyle çalışanlara örnek ve rehber olur. Sözünü davranışına yansıtmaya ve tutarlı olmaya önem verir.
• Herkese karşı adil olmaya özen gösterir. Herkesi tarafsız olarak değerlendirir.
• Çalışanların daha iyi yetişmesini ve gelişmesini sağlamak için eğitim programları, kurslar, konferanslar, paneller ve seminerler düzenler. Çalışanların gelişmesini ve yükselmesini temin eder.
• Sosyal yönlüdür, dışa dönüktür. Örgüt içinde sosyal etkinlikler düzenler ve düzenlenenlere katılır.
• Örgütsel ve kişisel sorunların çözümüne yardımcı olur.
• Çalışanlara yol göstermeye, rehberlik etmeye ve yöneltmeye çalışır. Astlarına inisiyatif tanır, sorumluluk almalarını sağlar.
• O, tek adam değildir, ekip oluşturur, ekibiyle çalışır, bir koordinatördür.

Bütün bu özelliklerin yanında; güçlü, girişimci, yenilikçi ve yaratıcı olmak, pozitif olmak, inançlı olmak, azimli ve çalışkan olmak, başarılı ve olumlu bir imajı olmak, cesur, dayanıklı, sağlıklı, sabırlı ve soğukkanlı olmak, alçak gönüllü ve hoşgörülü olmak, zamanı iyi kullanmak, tecrübelerden ders almak gibi özellikleri de lider özellikleri arasında sayabiliriz.

İşletmelerin asli ve tali amaçlarına ulaşabilmesi için örgüt yönetimi açısından birinci koşul, ya liderlik özelliklerine sahip kişilerin yönetim kademelerine getirilmeleri ya da yönetim kademelerine getirilmiş kişilerin liderlik özelliklerini kendilerinde taşımaları durumudur. Yerine göre makro, yerine göre de mikro yaklaşımla hareket eden yöneticinin kısa süre içinde yetmezlik düzeyine ulaşmaması için de liderlik, kaçınılmaz bir olgudur.

4. ÇALIŞANLARLA BAŞARMAK
Kamu veya özel sektörde faaliyet gösteren tüm kurum ve kuruluşların ana hedefi başarılı olmak ve katma değer yaratan mal veya hizmet üretmektedir. Başarının ve rekabet yeteneği kazanmanın tek yolu tüm paydaşların beklentilerini karşılayacak hatta aşacak sürdürülebilir yüksek performans gerçekleştirmekten geçmektedir. Bu da ancak çağdaş ve bütünsel bir yönetim sisteminin uygulanmasıyla mümkün olabilir. Organizasyonlar için hayati bir gereklilik olan yönetim sisteminin kurulması ve işletilmesi sürdürülebilir başarı kazanmanın yegâne yoludur.Bir organizasyonu yöneten etkili bir lider, çalışanları dikkate almadan istediği başarıyı elde edemeyeceğini bilir ve çalışanlarla başarıyı yakalayabilmek için aşağıdaki hususları dikkate alır ve uygular.

• Çalışanlara kendilerini değerli hissettiren bir kültür yaratmak,
• Kurum amaç ve hedefleriyle örtüşen doğru seçimler yapmak,
• Takım ruhu ve işbirliği kültürü oluşturmak,
• İş ve özel hayat dengesinin kurulması,
• Çalışanların yetkinliklerinin artırılması ve kariyer gelişimi,
• Sürekli başarının alışkanlık haline getirilmesi,
• İşyerinde tatmin, katılım, bağlılık ve gurur duyma,
• Liderlik anlayışının yaygınlaştırılması,
• Etkili iletişim,
• Hedeflerle yönetim ve performansın izlenmesi,
• Fırsat eşitliğinin sağlanması, çeşitliliğin güvence altına alınması,
• Tanıma ve takdir.

Çalışanlarla başarma konusunda Starbucks International’ın Kurucu Eski BaşkanıHoward BEHAR’ın iş hayatında yaşamış olduğu bir hikaye çok ilginçtir. Hikaye şöyle gelişiyor; Howard’u bir gün çalıştığı firmanın yönetim kurulu başkanı çağırıyor ve kendisine çok yetenekli olduğunu ve üst düzey yönetici olabileceğini söylüyor. Daha sonra terfi ediyor ve başkan yardımcısı oluyor. Ancak, eski Howard yok ortada ve kendini iyi hissetmiyor ve eski performansı gösteremiyor. Eskiden her ortamda her toplantıda özgürce fikirlerini cesaretle söyleyen kişi artık yönetim kurulu toplantılarında sus-pus oturuyor ve çok değişiyor. Ve başkan yardımcılığından ayrılmaya yani istifa etmeye karar veriyor. Bu konuyu eşine açıyor ve eşi de ona, “Howard sen ne yapmak istiyorsan onu yap” diyor.

Daha sonra şirkete gidiyor ve diğer başkan yardımcılarına istifa etmek istediğini, mutlu ve başarılı olamadığı söylüyor, onlar da bu kararından vazgeçirmeye çalışıyorlar. Sonra yönetim kurulu başkanı duyuyor ve Howard’ı çağırıyor ve ona şunları söylüyor; bir şey söylemeden önce otur, düşün, çok fazla konuşmamaya çalış diyor. Fikirlerini bizimle yönetim kurulu ile paylaş diyor ve istifa etmekten vazgeçiriyor Howard’ı. Ona, kendine ben kimim, değerlerim nedir diye sor diyor ve bu hayatta her zaman istediğini alamazsın ama ihtiyacın olanı alabilirsin diyor.

HOWARD, Starbucks olarak bir kahve içme kültürü yarattıklarını ve bunu tüm dünyada aynı standartlarda yaptıklarını tüm çalışanların aynı şapkayı giydiği için başarılı olduklarını söylüyor. İnsanlara değer verdiklerini ve saygıyla yaklaştıklarını ve tüm personelin müşterilerle sıcak ve etkili bir iletişim halinde olduğunu belirtiyor. Çalışanlara çok değer verdiklerini belirten Howard, Amerika’da bir bayilerinde çalışan birinin yeni bir ürün geliştirmesi konusunda başından geçen bir hikayeyi ise şöyle anlatmaktadır. Howard bir gün saha denetimi yapmak için bir bayiye gidiyor ve orada çalışan kadın personel, yeni bir ürün yaptığını ve bunun müşteriler tarafından çok beğenildiğini ifade ediyor. Ancak, Howard bu yeni ürünü yönetim kuruluna sunmasının çok zor olduğunu ve ürün değişikliklerinin kolay kabul görmeyeceğini söylüyor personele. Belli bir süre sonra Howard tekrar aynı bayiyi ziyaret ettiğinde kadın personel bulmuş olduğu bu içeceğin satılması konusunda tekrar ısrar ediyor ve Howard tamam diyor ve ikna oluyor. Bu ürünü yönetim kuruluna götürüyor ve ürünü bulan personel ile birlikte bir sunum yapıyorlar ve ürünü denemeye karar veriyorlar. Bu ürün bu bayide çok satıyor ve diğer bayilere de ürün satışa çıkıyor ve satış rakamları birden artıyor. Howard, bu kahvenin adının bugün Starbucks’ta dünya genelinde en çok satan ürün olan “Frappuccino” olduğunu ve küçük bir fikrin günümüzde milyon dolarlık bir satış hacmine ulaştığını belirtiyor.

Bu hikaye bize şunu gösteriyor ki mükemmelliği yakalamak için insanlara değer vermek, çalışanların fikirlerine ve önerilerine kulak vermek gerekiyor. Ayrıca, Howard BEHAR bu olayla ilgili olarak, “sokağı süpüren kişinin süpürgeyi seçme hakkı bulunmaktadır” düşüncesinden hareketle, her türlü mal ve hizmet üretiminde sahada çalışan ve işi yapan kişinin fikrinin mutlaka dikkate alınması gerektiğinibelirtiyor. Son yıllarda kurumlardaki gerek toplam kalite çalışmaları, gerekse inovasyon çalışmaları da esasen çalışanların yeni fikirleri ortaya koymasını ve yaptıkları işe değer katmalarını teşvik etmektedir.

5. SONUÇ
Günümüzde, kurum ve kuruluşlar sadece müşteri memnuniyetini değil, çalışan memnuniyetini de fazlasıyla önemsemekte ve hizmet kalitesinin çalışan memnuniyetinden geçtiğini çok iyi bilmektedirler. Bugün dünyada çok başarılı özel sektör firmalarına baktığımızda, orta ve üst düzey yöneticilerinin çalışanlarla birlikte olmaya önem verdikleri ve çalışanların değerli olduklarını onlara hissettirdiklerini görüyoruz. Çünkü çalışanların değerini bilmeyen, onların yeni fikirlerini dikkate almayan liderlerin inovasyon denilen yenilikçi bir çalışma ortamını sağlamaları da mümkün değildir. Son yıllarda, çalışan memnuniyetini ölçmek için yapılan çalışan memnuniyet anketleri de bize göstermektedir ki, bir kurumda veya küçük bir organizasyonda lider/yönetici konumunda olan kişi; konuları ve süreçleri çalışanları ile istişare etmeden, onların fikirlerin almadan, halk tabiriyle çevresinden akıl almadan karar veriyor ve ben merkezli klasik/otoriter bir yönetim anlayışı sergiliyorsa; başarılı olması ve müşteri ve çalışan memnuniyetini sağlaması mümkün değildir. Bu nedenle, klasik ve otoriter lider ve yöneticilerin, sosyal medyada fikirlerini özgürce ifade ederek çalışma hayatına girmiş olan yeni kuşakları anlaması ve dinlemesi için mutlaka kendilerini hızlı bir şekilde değişime tabi tutmaları gerekmektedir. Aksi takdirde iş hayatında çatışma ve verimsizlik kaçınılmaz olacaktır.