Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Ekonomi, Maliye

Bülent TAŞNazmi KARYAĞDI
Bülent TAŞ/ Nazmi KARYAĞDI
2453OKUNMA

İnternetten Yeni Bir Finansman ve Yatırım Modeli: Kitle Fonlaması

Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere’de yaygın bir şekilde uygulama alanı bulan yeni nesil fonlama ve yatırım modeli Kitle Fonlaması veya Kitlesel Fonlama (Orijinal Crowdfunding) ülkemizde de yasal zemine kavuşuyor.

Kitle fonlaması modeli, ülkemizde yaklaşık 3-4 yıldır, yasal bir düzenleme olmaksızın yaşam alanı bulmuş durumda. Sizin anlayacağınız bu konuda da tarih tekerrür ediyor: Önce gerçek hayatta yerini bulan uygulamalar, daha sonra hukuk alanında düzenleniyor.

Kite fonlaması nedir?

Yeni bir proje fikri olan ancak bunu gerçekleştirebilecek  finansal kaynağa sahip olmayan veya buna erişme imkanı olmayan mucit, fikir sahibi vb., internet dünyasında açılmış olan sitelere (platformlara) projesi ve ihtiyacı olan fon miktarı için ilana çıkıyor. İnternet ve sosyal medya sayesinde geniş kitlelere ulaşma imkanı bulan fikir sahibi, bu sayede ihtiyacı olan fona kavuşmuş oluyor.

Kalabalığın ya da geniş bir kitlenin fonlaması anlamına gelen “crowdfunding” yatırımcılar açısından da gelecek ve getiri vadeden bir uygulama.

İhraç öncesinde sermaye piyasalarında karşılaşılan

  • düzenleyici ve denetleyici kurumlar ile menkul kıymetlerin işlem göreceği borsalardan izin alınması
  • yüksek tutarlara ulaşan aracı kurum, reklam ve tanıtım maliyetlerine katlanılması benzeri dezavantajlar,

bireylerin özellikle bazı internet siteleri üzerinden birikimlerini, belli bir iş fikrinin sınaileştirilmesi, icadın gerçekleştirilmesi veya sahne prodüksiyonunun ortaya konması gibi projelere yatırım yapmaları için kanalize eden ve “kitle fonlaması” olarak adlandırılan yeni bir alternatif fonlama platformunun oluşmasına zemin hazırlamıştır (Taner Kıran, Sermaye Piyasalarına Kitle Fonlaması, SPK Yeterlik Etüdü, 2013).

Dünyada ilk kitle fonlaması uygulaması, 1997 yılında İngiliz rock müzik grubu Marillion’un ABD turnesi için ihtiyaç duyduğu 60.000 $’ı internet üzerinden düzenlediği bağış kampanyası ile toplamasıyla kullanılmaya başlanmıştır.  (Kıran, a.g.e.)

Dünyada kitle fonu hacmi

Forbes internet sitesinde yer alan bir makaleye göre 2014 yılında 16 milyar ABD Doları olan kitle fonlaması hacmi 34,4 milyar ABD Dolarına erişmiştir (Chance Barnett, Massolution raporu). Dünya Bankası’nın bir çalışmasına göre kitle fonlaması büyüklüğünün 2025 yılı için 300 milyar ABD Doları civarında olacağı tahmin ediliyor (Crowdfunding’s Potential for the Developing World, 2013 InfoDev, Finance and Private Sector Development Depart-ment. Washington, DC: World Bank).

Akıllı Saat Pebble projesi için100.000 $’lık başlangıç sermayesi arayan şirketin kurucusu, birçok yatırımcı ile yaptığı görüşmeler sonrasında projesini destekleyecek bir kişi bile bulamazken, projesini kitle fonlaması internet sitesine koymasıyla birlikte 10 milyon $’ın üzerinde fon toplamıştır. (Kıran, a.g.e.)

Kitle fonlaması Türkiye’de yasal zemine kavuşuyor

Eylül ayı sonunda TBMM’ye sevk edilen ancak yazımızın kaleme alındığı günlerde henüz yasalaşma süreci tamamlanmamış olan Bazı Vergi Kanunları ile Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Kitle Fonlaması sermaye piyasası mevzuatımıza giriyor.
Buna göre Sermaye Piyasası Kanunu’na eklenen kitle fonlaması tanımı şöyle:

“Bir projenin veya girişim şirketinin ihtiyaç duyduğu fonu sağlamak amacıyla Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenen esaslar dahilinde SP Kanununun yatırımcı tazminine ilişkin hükümlerine tabi olmaksızın kitle fonlama platformları aracılığıyla para toplanmasıdır.”

Yeni düzenleme ile küçük yatırımcılar korunarak ve bürokratik süreçteki zorluklarla karşılaşmadan daha kolay ve daha güvenilir bir şekilde yatırım yapılabilmeleri amaçlanıyor. Ayrıca halihazırda mevcut olan küçük şirketler de borsaya arz prosedürüne dahil olmadan fon elde edebilme imkanına kavuşabilecekler.

Şunu da belirtmekte yarar var; kitle fonlaması suretiyle halktan para toplanabilmesi ancak kitle fonlaması konusunda SPK tarafından yetkilendirilen platformlar aracılığıyla gerçekleştirilebilecek.

Kitle fonlaması platformları, kitle fonlamasına aracılık eden ve elektronik ortamda hizmet veren kuruluşlardır. Ayrıntılar için SPK Tebliğini beklemek gerekiyor

Getirilen yasal düzenleme yatırımcılar için bir güvenlik şemsiyesi oluşturuluyor. Ancak SPK’na kitle fonlaması müessesesi girmiş olsa da ayrıntılar için Kurul tarafından çıkarılacak Tebliği beklemek gerekiyor. Bu Tebliğde kitle fonlaması platformlarının kuruluşu, faaliyetleri ile söz konusu platformlar aracılığıyla projelerini halka sunan ve bu suretle para toplayan proje sahibi gerçek ve/veya tüzel kişilerin uyacakları yükümlülüklerin belirlenmesi gerekiyor.

Kitle fonlaması ve buna bağlı yapılan işlemler ile kitle fonlama platformları Sermaye Piyasası Kanunu’nun ‘Yatırım Hizmetleri ve faaliyetleri’ ile ‘Yan Hizmetler’ başlıklı 37 ve 38. maddeleri kapsamında değerlendirilmeyecek. Kanunun borsalar, piyasa işleticileri ve teşkilatlanmış diğer pazar yerleri ile ilgili hükümlerine tabi olmayacak.

Dijitalleşen dünya için dijital finans

Tamamıyla internet üzerinden fon bulma yöntemi olan kitle fonlaması, tam olarak günümüze ve geleceğe hitap ediyor. İş fikri olan ancak sermayesi olmayan bir kişinin girişimci olmasına imkan sağlayan kitle fonlaması, küçük yatırımcılar için de yeni bir gelir kapısı olacağa benziyor. Aynı zamanda istihdam için de önemli bir araç.

Tek koşul, bir miktar paranızın ve akıllı telefonunuzdan ya da dizüstü bilgisayarınızdan/tabletinizden internete erişme imkanınızın olması…Girişimci için de iyi bir iş fikri…

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor