Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Ekonomi, Maliye

İmdat TÜRKAY
İmdat TÜRKAY
8780OKUNMA

Dünyada İnovasyon ve AR-GE’ye En Çok Harcama Yapan Şirketler

Ülke olarak araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) ile inovasyonun önemini anlatmak ve bu alandaki çalışmaları destekleyip, teşvik etmekten başka çaremiz yok gibi. Günümüzde hızla değişen rekabet ortamında ayakta kalabilmek için şirketlerimizin ürünlerini, hizmetlerini ve üretim yöntemlerini sürekli olarak değiştirmeleri ve yenilemeleri gerekmektedir. Bu değiştirme ve yenileme işlemi “inovasyon” olarak adlandırılmaktadır.  (http://www.inomer.org/Inovasyon/%C4%B0novasyon-Nedir-Ne-Degildir)

Araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) ise; kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmaları, çevre uyumlu ürün tasarımı veya yazılım faaliyetleri ile alanında bilimsel ve teknolojik gelişme sağlayan, bilimsel ve teknolojik bir belirsizliğe odaklanan, çıktıları özgün, deneysel, bilimsel ve teknik içerik taşıyan faaliyetleri ifade etmektedir. (10/8/2016 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği)

Price Waterhouse Coopers (PwC) tarafından yıllık olarak Dünyada İnovasyon’a en çok harcama yapan şirketler ile AR-GE’ye (Araştırma-Geliştirme)  en çok harcama yapan şirketler her yıl yayınlanmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından ise son olarak 18 Kasım 2016 tarihinde Ülkemizin 2015 yılı AR-GE Faaliyetleri Araştırması yayınlanmıştır. Fazla yorum yapmadan hepimizin bir şekilde ürünlerini kullanmak suretiyle etkilendiğimiz dünya çapında çok büyük cirolara sahip söz konusu şirketlerin İnovasyon ve AR-GE’ye ayırdıkları paraya bir bakalım. (http://www.strategyand.pwc.com/innovation1000#/tab-2015, Erişim tarihi: 25.11.2016) 

Dünyada İnovasyona En Çok Harcama Yapan İlk 10 Şirket

2016
Sıra
2015
Sıra
FirmaÜlkeEndüstriİnovasyon
Harcama
(Milyar Dolar)
11AppleABDBilgisayar ve elektronik8.1
22AlphabetABDYazılım ve internet12.3
363MABDEndüstri1.8
43Tesla MotorsABDAutomotive0.7
55AmazonABDYazılım ve internet12.5
64SamsungGüney KoreBilgisayar ve elektronik12.7
710FacebookABDYazılım ve internet4.8
88MicrosoftABDYazılım ve internet12
97General ElectricABDEndüstri4.2
109IBMABDBilgisayar ve elektronik5.2


Yukarıdaki tabloda yer alan 10 şirketten dokuzu ABD firmaları olup, sadece 6. sırada yer alan Samsung firması Güney Kore firmasıdır. Günümüzde 25.000 Dolar seviyesinde kişi başına düşen milli gelire sahip olan Güney Kore’nin, 1980’li yıllarda kişi başına düşen milli gelirde Ülkemizle aynı seviyelerde olduğunu düşündüğümüzde, söz konusu ülkenin başarısında inovasyon ve AR-GE’ye verdiği önemin etkisi daha iyi anlaşılacaktır. 

Dünyada ARGE’ye En Çok Harcama Yapan İlk 20 Şirket

2016
Sıra
2015
Sıra
FirmaÜlkeEndüstriArge Harcama (Milyar Dolar)
11VolkswagenAlmanyaOtomotiv13.2
22SamsungGüney KoreBilgisayar ve elektronik12.7
37AmazonABDYazılım ve internet12.5
46AlphabetABDYazılım ve internet12.3
53Intel CoABDBilgisayar ve elektronik12.1
64MicrosoftABDYazılım ve internet12
75RocheİsviçreSağlık10
89NovartisİsviçreSağlık9.5
910Johnson & JohnsonABDSağlık9
108ToyotaJapanOtomotiv8.8
1118AppleABDBilgisayar ve elektronik8.1
1211PfizerABDSağlık7.7
1313General MotorsABDOtomotiv7.5
1414MerckABDSağlık6.7
1515FordABDOtomotiv6.7
1612DaimlerAlmanyaOtomotiv6.6
1717CiscoABDBilgisayar ve elektronik6.2
1820Astra ZenecaİngiltereSağlık6
1932Bristol-Myers SquibbABDSağlık5.9
2022OracleABDYazılım ve internet5.8


2015 Yılında Ülkemizde Ar-Ge Harcamasının Gayrisafi Yurtiçi Hasıla İçindeki Payı (http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21782, Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması, 2015)

Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) faaliyetleri araştırması kapsamında kamu kuruluşları, vakıf üniversiteleri ve ticari kesim anket sonuçları ile devlet üniversitelerinin bütçe ve personel dökümlerine dayalı olarak yapılan hesaplamalara göre; Türkiye’de gayrisafi yurtiçi Ar-Ge harcaması 2015 yılında bir önceki yıla göre %17,1 artarak 20 milyar 615 milyon TL olarak hesaplanmıştır. Bir önceki yıl %1,01 olan gayrisafi yurtiçi Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki payı 2015 yılında %1,06’ya yükselmiştir.

Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki payı, 2003-2015
(*)1998 bazlı revize edilmiş olan GSYH’ ya göre




Toplam Ar-Ge harcamasının yarısı ticari kesim tarafından yapılmıştır. Gayrisafi yurtiçi Ar-Ge harcamalarında ticari kesim %50 ile en büyük paya sahipken, bunu %39,7 ile yükseköğretim kesimi ve %10,3 ile kamu kesimi takip etmiştir. 



Ar-Ge harcamalarının finansmanında ticari kesim %50,1 ile ilk sırada yer almıştır. Ar-Ge harcamalarının 2015 yılında %50,1’i ticari kesim tarafından finanse edilirken, bunu %27,6 ile kamu kesimi, %18,1 ile yükseköğretim kesimi, %3,2 ile yurtiçi diğer kaynaklar ve %1,1 ile yurtdışı kaynaklar takip etmiştir. 

Tam Zaman Eşdeğeri cinsinden Ar-Ge personeli sayısı %5,9 artmıştır. Tam Zaman Eşdeğeri (TZE) cinsinden 2015 yılında toplam 122 288 kişi Ar-Ge personeli olarak çalıştı. Bir önceki yıla göre TZE cinsinden Ar-Ge personeli sayısındaki artış %5,9 olmuştur. Ar-Ge personelinin sektörler itibarı ile dağılımına bakıldığında ise, TZE cinsinden toplam Ar-Ge personelinin 2015 yılında %54,5’i ticari kesimde, %35,4’ü yükseköğretim kesiminde ve %10,1’i kamu kesiminde yer almıştır.

Kadın Ar-Ge personelinin oranı %30,7 olmuştur. Tam Zaman Eşdeğeri (TZE) cinsinden kadın Ar-Ge personel sayısı, 37 510 ile toplam Ar-Ge personel sayısının %30,7’sini oluşturmuştur. TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel oranı ticari kesimde %24, kamu kesiminde %25,8, yükseköğretim kesiminde ise %42,3 olmuştur.

En fazla Ar-Ge personeli İstanbul Bölgesinde bulunmaktadır. İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması birinci düzeye göre 2015 yılında Ar-Ge harcamalarının en yüksek olduğu bölge %28 ile Batı Anadolu iken, bunu %21,6 ile İstanbul ve %21 ile Doğu Marmara Bölgesi takip etmiştir. Ar-Ge personel sayısına göre ise %24,1 ile İstanbul ilk sırada yer almakta olup, bu bölgeyi %21,4 ile Batı Anadolu ve %14,2 ile Doğu Marmara Bölgeleri izlemiştir.

Sonuç olarak 2016 yılında, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunda, 6676 sayılı Kanunla önemli değişiklikler yapılmıştır. Ülkemizde araştırma ve geliştirme faaliyetlerine başta vergi teşvikleri olmak üzere birçok alanda teşvikler getirilmiştir. Yukarıda bahsedilen TÜİK’in araştırmasında da belirtildiği üzere, 2014 yılında %1,01 olan gayrisafi yurtiçi Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki payı, 2015 yılında %1,06’ya yükselmiştir. Ar-ge harcamalarına sağlanan teşviklerle 2016 yılında bu oranın daha artması beklenmektedir.

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor