Deneme Süresi
Bazı işletmelerde yerleşmiş bir uygulama var. Deneme süresi adı altında, işçiler birkaç ay sigortasız çalıştırıldıktan sonra, tazminatsız işten çıkartılır. Yerlerine yenileri alınır. Tabi bu işçiler de denemeye tabi olurlar. Bunlar da haliyle başarısız olur (!) ve işten çıkartılırlar. Bu böylece sürer gider.
İşçinin işe alışması ve iş yerini tanıması için 4857 sayılı İş Yasasının 15. maddesinde ön görülen deneme süresi, sigorta ve tazminat yükünden kurtulmak için bazı işletmeler için bahane olur. Etrafınızdaki, bazı büfe, lokanta ve marketlerde hep yeni yüz çalışan görmeniz bundan.
İşin doğrusu şu: ister deneme süresi olsun, ister olmasın, işçinin çalıştırılmadan bir gün evvel S.G.K’ya bildiriminin ve sigortalı olarak kaydının yapılması gerekir (5510 sayılı Yasa- Madde 8).
Deneme süresinde, 5510 sayılı yasaya aykırı olarak, sigortasız çalıştırılan işçi İş Mahkemesine başvurup, hizmetinin tespit edilmesini isteyebilir. Tazminat konusuna gelince; deneme süresi en fazla 2 ay olup, toplu sözleşmeyle 4 aya çıkartılabilir.
Deneme süresi sonunda, işveren, ihbar tazminatı ödemeden, işçinin iş sözleşmesini feshedebilir. Ancak, bunun için, işveren ve işçi arasında deneme süresini de içeren bir iş sözleşmesinin yapılmış olması gerekir (4857 Sayılı Yasa Madde- 15). Böyle bir sözleşme yok ve işçi deneme süresinin bitiminde, haklı bir neden olmadan işten çıkartılırsa, işçinin ihbar tazminatı alma hakkı doğar.