Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Bilişim Sistemi Nedir?
1927 yılında uygulamaya konulan 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu 80 yıla yakın bir süre uygulanmış ve yerini 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na bırakmıştır.
Kalkınma planları ve programlarda yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını, hesap verebilirliği ve malî saydamlığı sağlamak üzere, kamu malî yönetiminin yapısını ve işleyişini, kamu bütçelerinin hazırlanmasını, uygulanmasını, tüm malî işlemlerin muhasebeleştirilmesini, raporlanmasını ve malî kontrolü düzenlemeyi amaç edinen 5018 sayılı kanun bazı yeni kavramları da beraberinde getirmiştir.
5018 sayılı kanun ile mali literatürümüze giren mali saydamlık, hesap verilebilirlik, kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması gibi kavramların yanı sıra kamu mali yönetimimizde yer alan;
- Kamu idarelerince kullanılan bilişim sistemleri arasında tam anlamıyla entegrasyonun olmaması,
- Kamu kurum ve kuruluşlarınca ifa edilen aynı işlemler için farklı uygulamaların bulunması ve mükerrer iş süreçlerinin olması,
- Kamu personeline dayalı olarak devam eden iş ve işlemlerin varlığı verimlilik kaybını beraberinde getirmesinin yanı sıra iş ve işlemlerin tamamlanma sürelerinin uzamasına neden olması,
- Bilgi sistemlerinin ihtiyaç duyduğu verilerin tekraren veri girişi yöntemiyle yapılması,
- Karar alma sürecinde olanların ihtiyaç duyduğu veri setinin ve raporlamanın oluşturulamaması,
- Hali hazırda kullanılan sistemlerin sürekli gelişen teknolojiye uyum sağlayamaması,
- Kaynakların öncelikli alanlara tahsis edilmesi ve takibinde yaşanılan sorunların yanı sıra varlıkların yönetiminde sistemin yetersiz gelmesi,
- Mevcut uygulamada sorumlulukların, yükümlülüklerin ve standartların tam anlamıyla net olarak belirlenememiş olması,
- Denetim sürecinde görev alanların bilişim sistemlerini denetimin amacı doğrultusunda kullanamaması,
sorunlarının sonucu olarak “temel amacı, bütçe kanunu hazırlıklarının başlatılmasından kesin hesabın TBMM’de kanunlaşmasına kadar geçen mali işlemlere ilişkin süreçlerde kullanılan otomasyon sistemlerinin, elektronik belge, elektronik imza, otomatik muhasebe gibi yeni teknolojik imkanlara kavuşturulması ve mali yönetim sistemimiz için süreç odaklı bütünleşik bir bilişim sistemi altyapısının oluşturulması” olan “Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Bilişim Sistemi Projesi” uygulamaya konulmuştur.
Bütünleşik yapı ile “tek bir kurumun yetki ve sorumluluğu altındaki merkezi bir bilişim sisteminden ziyade, kurumların kendi yetki ve görev tanımları çerçevesinde işlettikleri bilişim sistemlerinin, birlikte çalışabilirlik prensipleri doğrultusunda birbirleri ile entegre edilmesi sonrasında oluşacak genel mimari” kastedilmekle birlikte Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Bilişim Sistemi; “kamu mali yönetimi ile ilgili fonksiyonel süreçleri destekleyen, birbirleri ile etkileşimli bir şekilde çalışan ve gerekli durumlarda ilgili taraflara ve karar vericilere rapor ve bilgi sunan yazılımların oluşturduğu entegre sistemler bütünü” olarak tanımlanabilir.
16 Mayıs 2017 tarih ve 30068 sayılı Resmi Gazete’de “Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Bilişim Sistemi Politika Belgesi ve Eylem Planı” başlıklı 2017/7 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) Öncelikli Dönüşüm Programları 2. Grup Eylem Planları arasında yer alan “Kamu Harcamalarının Rasyonelleştirilmesi Programında”, “Program-Bütçe Bağlantısının Güçlendirilmesi” bileşeni kapsamındaki, “5.1 Yönetim Bilgi Sistemlerinin Bütünleşik Hale Getirilmesi” başlıklı politika içinde birinci eylem olarak yer alan “Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Bilişim Sistemi Oluşturulması” hedefinin yerine getirilmesi için “Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Bilişim Sistemi Politika Belgesi ve Eylem Planı (2017 – 2020)” (http://bkmybs.maliye.gov.tr/) adresinde yayımlandığı belirtilerek tüm kamu kurum ve kuruluşlarınca politika belgesi ve eylem planına riayet edilirken gereken hassasiyetin gösterilmesi istenilmiştir.
Politika Belgesi ve Eylem Planında yer alan eylemlerden birinci derecede sorumlu olmak üzere sekretaryası Maliye Bakanlığınca yapılacak, Maliye Bakanlığı Müsteşarının başkanlığında; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ve Hazine Müsteşarları ile Gelir İdaresi, Sosyal Güvenlik Kurumu ve Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlarından oluşan “Proje Yönlendirme Kurulu” oluşturulmuştur. Kurul koordinasyonunda Haziran 2017 – Haziran 2020 arasında eylemler tamamlanması öngörülmüştür.
Eylemlerin tamamlanması neticesinde tesis edilmesi planlanan Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Bilişim Sistemi ile birlikte;
- Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılması,
- Harcama sürecinde yapılmakta olan kontrol düzeyinin arttırılması,
- İstenilen düzeyde raporlamanın sağlanması,
- Karar alıcılara karar alma süreçlerinde istatistiksel veri ve analizin yaygın olarak sunulması,
- Elektronik belge kullanılmasının yaygınlaştırılması ve dolayısıyla kağıt kullanımına dayalı iş süreçlerinin terk edilmesi,
- Otomasyon kullanım düzeyinin arttırılması böylelikle iş ve işlemlerin daha hızlı bir şekilde tamamlanması,
- Otomasyon düzeyinin artmasının sağlanması neticesinde atıl duruma gelecek olan insan kaynağının daha verimli alanlarda istihdam edilmesi,
- İç ve dış denetim süreçlerinin daha fazla teknoloji destekli olarak ifa edilmesi,
- E-Dönüşüm sürecinde yer alan ülkemizin bu sürecin daha hızlı tamamlanması amaçlanmaktadır.
Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Bilişim Sistemi Politika Belgesi Ve Eylem Planı (2017-2020)