Bülent TAŞGiriş: 06.12.2018 - 00:33Güncelleme:06.12.2018 - 18:33

1401OKUNMA

Bütçenin Yeni Ekonomi Programında Öngörülen Revize Hedefleri Tutturabilmesi Mümkün Görünmüyor

Ekim 2018 dönemi bütçe gerçekleşmeleri açıklandı. Sonuçlar çok iç açıcı görünmüyor. Yeni ekonomi programında öngörülen 2018 bütçe dengesinin tutmayacağı anlaşılıyor. Hatırlanacağı üzere 2018 yılı bütçe kanununda öngörülen bütçe dengesi aşağıdaki gibidir.

Buna göre 2018 yılında 679, 6 milyar TL faiz hariç harcama, 71,7 milyar TL faiz harcaması yapılması, 599,4 milyar TL vergi geliri, 85 milyar TL vergi dışı diğer gelir toplanması sonuç olarak bütçenin 66,9 Milyar TL açık vermesi, ancak bütçenin faiz hariç 4,8 Milyar TL fazla vermesi öngörülmüştür.

Eylül ayında açıklanan Yeni Ekonomi Programında ise 2018 bütçe gerçekleşme tahmini aşağıdaki gibi revize edilmiştir. Buna göre faiz hariç harcamalar2018 yılı sonu itibari ile 745,4 milyar TL olarak hedefin 65,8 milyar üstünde gerçekleşecektir. Bu hedeften %9,7 oranında bir sapma anlamına gelmektedir. Benzer şekilde faiz harcamalarının da hedefin 4,7 milyar TL üstünde gerçekleşeceği yani %4,6 oranında bir sapma olacağı öngörülmektedir.

Bütçe harcamalarında öngörülenin üzerinde bir gerçekleşme beklentisine paralel olarak bütçe gelirlerinde de hedefin üzerinde bir gerçekleşme öngörülmektedir. Buna göre vergi gelirleri hedefin 31,1 milyar, vergi dışı diğer gelirler de hedefin 34,2 milyar TL üzerinde gerçekleşecektir.

Bu harcama ve gelir öngörüleri çerçevesinde 2018 yılı sonu itibariyle bütçe açığının öngörülenin 5,3 milyar üzerinde gerçekleşmesi, faiz dışı fazlanın da bütçe hedeflerinden önemli bir sapma göstermeksizin 4,8 milyar yerine 4,2 milyar TL olarak gerçekleşmesi öngörülmektedir.

Yeni ekonomi programının açıklanmasından sonra Eylül ve Ekim ayı bütçe gerçekleşme performansı, yıl sonu bütçe açığı ve faiz dışı fazla revize hedefinin de tutturulamayacağını göstermektedir. Özellikle vergi dışı diğer gelirlerin hedefin 34,2 milyar TL üzerinde gerçekleşme ihtimali bulunmamaktadır. Revize hedef belirlenirken özellikle imar affı ve bedelli askerlikten gelecek gelirler dikkate alınmıştır. Bedelli askerlik için başvurular sona ermiş ve basına yansıyan açıklamalardan 633 bin başvurunun yapıldığı anlaşılmaktadır. Buna göre bedelli askerlikten elde edilecek gelir tutarı 9,5 milyar ile sınırlı kalmaktadır. Ekim sonu itibariyle bedelli askerlikten elde edilen gelir tutarı 6,3 milyar TL olup Kasım ayında tahsil edilebilecek gelir 3,2 milyar TL olacaktır.  İmar affı ile ilgili olarak da başvurular yıl sonuna kadar uzatılmıştır. Ekim ayı sonu itibariyle imar affından gelen tutar 5 milyar TL olup Kasım ve Aralık ayında imar affından önemli bir gelir oluşma ihtimali zayıftır. Son iki ayda gelebilecek ek gelir tutarının maksimum 2 milyar TL olabileceği düşünülmektedir. Bu varsayım imar affı başvurularında süre uzatımının son anda yapılmış olmasına ve başvuruda bulunabileceklerin büyük ölçüde zaten başvurduğu öngörüsüne dayanmaktadır.

Faiz dışı harcama ve gelirler bir önceki yılın 10 aylık gerçekleşme oranları esas alınarak ve buna imar barışı ve bedelli askerlik gibi olağan dışı gelirler eklenmek suretiyle bulunan 2018 yıl sonu harcama ve gelir tutarları ile bütçe dengesi rakamları aşağıdaki gibi hesaplanmaktadır.

 Buna göre 2018 yılı sonu itibariyle bütçenin 87,8 milyar TL açık vermesi, bütçenin faiz dışı fazla değil açık vermesi, faiz dışı bütçe açığının 11,4 milyar TL civarı olması tahmin edilmektedir.