Borsa İstanbul Ne Kadar Döviz Satmış Olabilir?
Borsa İstanbul döviz kurundaki dalgalanmalar karşısında bir açıklama yayınlayarak Türk lirasına olan güven ve desteğin bir göstergesi olarak, borsanın kısa vadeli ihtiyaçları dışında kalan döviz varlıklarının tamamını 23 Mayıs 2018 tarihi itibariyle Türk lirasına çevrildiğini ilan etmiştir. Açıklamada ne kadar döviz satıldığı bilgisine yer verilmemiştir.
Borsa İstanbul’un 2017 finansal tablo verilerine göre bankalarda vadeli mevduat olarak 640 milyon Dolar ve 435 milyon Euro nakit döviz varlığı bulunmaktadır. Buna karşılık 347 milyon Dolar ve 235 milyon Euro kısa vadeli borcu buna ek olarak 530 milyon dolar ve 200 milyon Euro Diğer Yükümlülükleri (BİAŞ Garanti Fonu, BİAŞ Borçlanma ve Pay Piyasaları, Takasbank Para Piyasası, Ödünç Pay Piyasası, Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası, Elektrik Piyasası, Kaldıraçlı alım satım işlemlerinin yapıldığı piyasalar nezdinde, piyasa ve pazarlarda alım satım amaçlı gerçekleştirilen sözleşmeler için alınmış teminat) bulunmaktadır.
Borsa İstanbul’un net döviz pozisyonu yıllar itibariyle aşağıdaki tablodaki gibidir.
| Bin TL | ||||||
| Yıllar | Varlıklar | Yükümlülükler | Net Pozisyon | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Dolar | Euro | Dolar | Euro | Dolar | Euro | |
| 2017 | 656.053 | 436.233 | 876.875 | 435.884 | - 220.822 | 349 |
| 2016 | 665.571 | 264.981 | 884.682 | 264.214 | - 219.111 | 767 |
| 2015 | 608.362 | 247.961 | 765.086 | 247.768 | - 156.724 | 193 |
| 2014 | 619.266 | 152.183 | 637.683 | 151.438 | - 18.417 | 745 |
| 2013 | 557.166 | 392.069 | 474.676 | 285.607 | 82.490 | 106.462 |
*Borsa İstanbul Bağımsız Denetim Raporları
Bu veriler ışığında 2017 sonu itibariyle Borsa İstanbul döviz bakımından açık pozisyondadır. Bu pozisyondayken döviz varlıklarını TL ye döndürmesi çok makul görünmemektedir. Teminat yükümlülüklerini bir kenara bırakarak sadece döviz varlıkları ile kısa vadeli döviz borçlanma tutarlarını dikkate alarak TL ye dönüşüm gerçekleştirilmiş olabilir. Böyle bir durum Borsa İstanbul’un açık pozisyonunu çok daha derinleştirecektir.
Benzer bir açıklama Borsa İstanbul tarafından 2 Aralık 2016 tarihinde de yapılmıştır. Bu açıklamada da 2 Aralık 2016’dan itibaren tüm nakdi varlıklarının Türk Lirasına çevrilmesine ve Türk Lirası hesaplarında tutulmasına karar verildiği ifade edilmiştir. O tarihte de ne kadarlık bir varlığın çevrileceği ile ilgili olarak herhangi bir bilgiye yer verilmemiş, Borsa İstanbul yönetimince yapılan ve basında yer alan şifahi açıklamalarda mali tabloların gurup olarak birkaç şirketten oluştuğu, mali tablolara detaylı olarak bakmak gerektiği belirtilerek yanlış bilgi vermemek adına hangi döviz cinsinde ne kadar tutarın bulunduğu bilgisi paylaşılmamıştır.
Yukarıdaki tabloda 2016 yıl sonu finansal verilere baktığımızda 2015’e nazaran döviz varlığında herhangi bir azalma olmamıştır. Anlaşılan 2 Aralık’ta yapılan açıklama ile TL ye dönüştürülen dövizler 31 Aralık gelmeden önce tekrar geri dövize dönüştürülmüştür.
Ayrıca bu türden açıklamalar dövizdeki artışı etkilemekten uzaktır. Kuru Merkez Bankasının yönetmesi, Borsa İstanbul’un ise kendi kur riskini yönetmesi daha güven verici olur.