Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Ekonomi, Maliye

Prof. Dr. Binhan Elif YILMAZ
Prof. Dr. Binhan Elif YILMAZ
1947OKUNMA

Altın Fiyatlanmasında Gelişmeler ve Altına Dayalı Kira Sertifikaları

Mart ayı başında ABD’de açıklanan teşvik paketlerinden dolayı altın fiyatlamasında önemli gelişmeler ortaya çıktı. Onstaki yükselme gram altını da yükseltince altın yatırımcısının yüzü gülmeye başladı ve beklentileri arttı.

18 - 22 Mayıs haftasında 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı %2,72 değer kazandı. Bu gelişmeler sonucunda getirilerindeki artış nedeniyle Altın Tahvilleri ve Altına Dayalı Kira Sertifikaları dikkat çekmeye ve talep görmeye başladı.

Altın ve onun getirileriyle ilgili iki yatırım aracı olan Altın Tahvili ile Altına Dayalı Kira Sertifikalarının getirileri aynı olsa da, özünde birbirinden farklıdır. Sertifika, tahvilden farklı olarak bir borçlanma yapısı değildir. Sahibine dayanak varlıktan doğan gelirden yararlanma hakkı sağlar. Tahvilde ise arkasında bir gayrimenkul işlemi yoktur ve sahibine tahvil karşılığında altın fiyatına endeksli TL cinsi faiz geliri sağlıyor.

Kira Sertifikası ve Altına Dayalı Kira Sertifikası Nedir?

Kira sertifikasını diğer yatırım araçlarından ayıran en önemli özelliği, bir faizsiz menkul kıymet olmasıdır. Diğer adı Faizsiz Bonodur. Uluslararası adı ise Sukuktur. Kira sertifikası ya da sukuk özellikle faiz hassasiyeti olan yatırımcılar düşünülerek oluşturulmuş bir araçtır.

2012 yılında ilk kez TL olarak ihraç edilen kira sertifikaları izleyen yıllarda çeşitlenerek 2017’den sonra altın ve döviz ile de satılmaya başladı. Katılım bankacılığı endeksleri bu sertifikaların vazgeçilmez hale geldiğini gösteriyor. Son aylarda ihraç edilen Altına Dayalı Kira Sertifikalarının işlem hacmi giderek artıyor.  

Kira Sertifikası, bir varlığa sahip olma ya da ondan yararlanma hakkını gösteren bir menkul kıymettir. Sertifikalar, VKŞ tarafından satın alarak ya da kiralayarak devralınan varlıkların finansmanını sağlamak amacıyla düzenlenir.

VKŞ yatırımcılara fiziki altın karşılığında Altına Dayalı Kira Sertifikası satar, bu meblağ ile gayrimenkulü satın alır ve sonra satan şirkete bu gayrimenkulü geri kiralar. Gayrimenkulün kiralanmasından elde edilen kira gelirlerini de sertifika sahiplerine payları oranında dağıtır. Bu arada sertifika sadece nakit akımı değil, mülkiyet hakkı da vermiş olur.

Böylece bir varlık, gayrimenkul ya da hakkın menkul kıymet haline dönüştürülmesi ile bir finansal araç yaratılmış ve likit olmayan gayrimenkuller likit hale getirilmiş olur.

Altına Dayalı Kira Sertifikası Neden İhraç Edilir?

Altına Dayalı Kira Sertifikası ihracı ile yastık altındaki altının ekonomiye kazandırılması, sermaye piyasalarının gelişimine katkıda bulunulması, yurt içi tasarrufların arttırılması, yatırımcı tabanının genişletilmesi ve Hazine’nin nakit ihtiyacının karşılanması amaçlanıyor. Ancak en önemlisi ülke altın rezervlerinin güçlendirilmesidir. TCMB, bu altının munzam karşılıklarını alacağı için, TCMB’de altın rezervinin arttırılması hedefine ulaşılır. 

Altına Dayalı Kira Sertifikası, finansman araçlarının çeşitlendirilmesi amacıyla başta emeklilik ve yatırım fonları olmak üzere kurumsal yatırımcılara yönelik olarak ihraç edilirler. Özellikle yatırım ve emeklilik fonlarındaki meblağların yönlendirildiği bir araçtır.

Altına Dayalı Kira Sertifikasının İhraç Süreci Nasıldır?

Bu yatırım aracına sahip olmak için onun Hazine’ce ihraç edilmesi gerekir. Altına Dayalı Kira Sertifikası Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen aracı bankaların şubeleri aracılığıyla ve doğrudan satış yöntemiyle ihraç edilir. Bu bankalar Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası üyesi olmalıdır.

Altına Dayalı Kira  Sertifikası ihracının gerçekleşmesi için öncelikle talep toplama döneminde

yatırımcı fiziki altınlarını aracı bankaya getirir. Yatırımcılar adına bu bankada bir Yatırım Hesabı açılır. Bu hesaplarda başka ürün hareketliliği olmazsa, banka hesap işletim ücreti almaz. Ek olarak bu hesap için Merkezi Kayıt Kuruluşu ücret de yansıtmaz.

Yatırım hesabı açıldıktan sonra, talep toplama tarihlerinde başvurulur ve Hazine’ce Altına Dayalı Kira Sertifikası ülke genelinde etaplar halinde ihraç edilir.

Toplanan fiziki altınlar eritilerek külçe altına çevrilir. Ardından Hazine Hesaplarına aktarılır. Sonra da yatırımcıların sahip oldukları gram altın miktarı yatırımcının aracı bankadaki Yatırım Hesaplarına aktarılır. 

Yatırımcıların Yatırım Hesaplarında yer alan her 1 gram altın karşılığında 1000 adet Altına Dayalı Kira Sertifikası aktarılır.

Altına Dayalı Kira Sertifikasının İtfası Nasıl Gerçekleşir?

İtfa tarihinde yatırımcılar anaparalarını fiziki altın olarak (çeyrek altın ve/veya 1 kg külçe altın) isteyebilirler. Fiziki altın talep etmeyenlerin anapara ödemeleri vadesiz altın mevduat hesaplarına gram olarak kaydedilir.

Görüldüğü gibi sertifikanın itfasında fiziki altın veren, karşılığında yine fiziki altın alıyor. Yalnızca altının yeri, yastık altından çıkarak finansal sisteme entegre olduğu için değişmiş oluyor.

Sertifika, sahibine aynı zamanda belirli dönemlerde sabit getiri sağlıyor. Altına Dayalı Kira Sertifikasında kira geliri kira sözleşmesi uyarınca altın fiyatına endeksli olarak belirlenir ve TL cinsi kira getirisi sağlar.

Bu sertifikaların getirisi üzerindeki kaynakta kesilecek gelir vergisi oranı %0’dır. Bir başka deyişle 0 stopaj vardır. Ayrıca Altına Dayalı Kira Sertifikaları alım-satım kazancı da vergiden muaftır. Hazine’nin ihraç ettiği bu sertifikalarda 3 yıl vadeli sertifikada getiri %1,15.’tir. 2 yıl vadelide %1 ve 1 yıl vadelide %0,75’tir.

Altına Dayalı Kira Sertifikaları, Borsa İstanbul Borçlanma Araçları Piyasası’nda işlem görür. Dolayısıyla ikincil piyasalarda alınıp satılabilir, likiditesi oldukça yüksektir.

Kira sertifikalarında ve özellikle Altına Dayalı Kira Sertifikasındaki tüm bu gelişmeler sonucunda ihraçlar hızlandı. 2018’de tüm alternatif kamu iç borçlanma araçları içindeki payı %1’in altında olan Altın Tahvili ile beraber Altına Dayalı Kira Sertifikasının günümüzde bu payı %10’a yükseldi. Ayrıca Hazine’ce satış yöntemi de doğrudan satış yöntemi olduğu için, bu yöntem ihale yönteminin yanında önem kazanmaya başladı. Hazine, sertifika ihraçlarıyla 2018 sonrasında iç borçlanmada ihale yöntemi yerine, doğrudan satış yöntemini yayınlaştırmış oldu. Böylece ihale yöntemindeki piyasa yapıcılığı sistemi dışında kalan katılım bankaları Hazine’ye kaynaklık etmede kira sertifikaları ve doğrudan satış yöntemiyle devreye sokulmuş oldu.

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor