Akıllı Ürünlerin Vergi Kanunları Karşısındaki Durumu
Bilindiği üzere, değişen teknoloji ile hayatımızın önemli bir bölümü elektronik haberleşme araçları ile bütünleşmiştir. Bu bütünleşme ile birlikte hayatımıza giren akıllı cep telefonları, tablet bilgisayarlar ve akıllı saatler insan yaşamında önemli bir yer tutar hale gelmiştir. Bununla birlikte artık bilişim çağında şekillenen iş hayatımızda gerek pazarlama gerekse üretim ve diğer iş unsurlarında hızlı haberleşme ihtiyacı gün geçtikçe artmaktadır.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın akıllı ürünlerle ilgili vermiş olduğu vergisel görüşlerde iş bu makalenin konusunu oluşturmaktadır.
Elazığ Valiliği Defterdarlık Gelir Müdürlüğü tarafından 10.06.2021 tarih ve E-48816587-130-24577 sayı ile verilen özelge ile serbest muhasebeci mali müşavir olarak serbest meslek faaliyeti icra etmekte olan bir mükellefin, işlerinin yoğunluğundan ve gün içerisinde sürekli telefon ile konuşmanız sebebiyle, işlerinizi yürütürken kolaylık sağlaması adına akıllı saat alıp kullanmaya başladığı, söz konusu saatin gelen çağrıları ve mesajları görüp cevaplama gibi özellikleri bulunduğundan dolayı, akıllı saate ait katma değer vergisinin (KDV) indirim konusu yapılıp yapılamayacağı ve amortisman ayırarak gider yazılıp yazılamayacağı hususlarında Defterdarlık görüş bildirmiştir.
GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;
- "Serbest meslek kazancının tarifi" başlıklı 65 inci maddesinde; "Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır " hükmüne,
- "Serbest Meslek Kazancının Tespiti" başlıklı 67 nci maddesinin birinci fıkrasında; "Serbest meslek kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu
faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan farktır." hükmüne,
- "Mesleki Giderler" başlıklı 68 inci maddesinde, "Serbest meslek kazancının tespitinde aşağıda yazılı giderler hasılattan indirilir.
1. Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderler(İkametgahlarının bir kısmını iş yeri olarak kullananlar,
ikametgah için ödedikleri kiranın tamamı ile ısıtma ve aydınlatma gibi diğer giderlerin yarısını indirebilirler. İş yeri kendi mülkü olanlar kira yerine amortismanı, ikametgahı kendi mülkü olup bunun bir kısmını iş yeri olarak kullananlar amortismanın yarısını gider yazabilirler.) " hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre; mesleki faaliyetinizin ifasında kullandığınızı belirttiğiniz akıllı saatin, münhasıran faaliyetinizin yürütülmesine mahsus olmaması, söz konusu eşyanın iş dışında özel hayatta da kullanılmaya elverişli olması nedenleriyle anılan eşya ile mesleki kazancınızın elde edilmesi veya idamesi arasında doğrudan bir bağ olduğundan söz edilemeyeceği yönünde görüş bildirilmiştir.
Bu itibarla, mesleki faaliyetinizin ifasında kullandığınızı belirttiğiniz akıllı saate ait harcamalar, 193 sayılı Kanunun 68 inci maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, anılan harcamaların serbest meslek kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmadığı yönünde görüş bildirilmiştir.
KDV KANUNU YÖNÜNDEN:
3065 sayılı KDV Kanununun;
- 1/1 inci maddesinde; Türkiye'de ticari, sınaî, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu,
- 30/d maddesinde ise, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen KDV'nin, mükelleflerin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan KDV'sinden indirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
KDV Genel Uygulama Tebliğinin;
- "İndirilemeyecek KDV" başlıklı (III/C-2.) bölümünün "Genel Açıklama" başlıklı (III/C-2.1.) ayrımında;
KDV esas itibarıyla vergi indirimi mekanizmasına dayanan bir vergilendirme şekli olmakla beraber, uygulamada, vergi indirimine imkân tanınmayan bazı haller Kanunun 30 uncu maddesinde sayılmıştır. Buna göre aşağıda açıklanan vergiler, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan KDV'den indirilmez.
Bu itibarla, faaliyetin yürütülmesi için gerekli olan giderler dışında kalan, işle ilgili bulunmayan veya işletme sahibinin özel tüketimine yönelik harcamalar niteliğinde bulunan ve sair kanunen kabul edilmeyen giderlere ilişkin belgelerde gösterilen KDV tüketici durumunda bulunan işletme veya işletme sahibi üzerinde kalacaktır. "
açıklamalarına yer verilmiştir.
Buna göre, mesleki faaliyetinin ifasında kullanıldığı belirtilen akıllı saate ait harcamaların serbest meslek kazancının tespitinde indirimi kabul edilmediğinden, söz konusu kıymete ait KDV'nin 3065 sayılı Kanunun 30/d maddesine göre indirim konusu yapılmasının mümkün olmadığı konusunda görüş bildirilmiştir.
Vergi idaresinin amortisman ve faydalı ömür listesinde cep telefonları ve bilgisayarların yer almasına karşın, akıllı saat ürünü ile ilgili vermiş olduğu görüş tarafımca salt mevzuat hükmünün yanlış yorumlanmasından kaynaklanmaktadır.
Bu doğrultudadır ki, çağın gereği olan iletişim araçlarının mükelleflerin ihtiyaçları doğrultusunda edinildiğinden hareketle vergi idaresinin net ve açık bir tebliğ düzenlemesi yapması elzem bir durum olarak ortaya çıkmaktadır.