Bülent TAŞGiriş: 31.03.2018 - 16:06Güncelleme:31.03.2018 - 16:06

1597OKUNMA

7103 Sayılı Torba Kanunda Yer Alan Vergisel Düzenlemeler

Birçok Kanun ilgili düzenlemeleri öngören torba tasarı 7103 numarasını alarak kanunlaşmış bulunmaktadır. Kanun diğer birçok Kanunun yanı sıra vergi kanunlarında da önemli düzenlemeleri öngörmektedir. Gerek vergi kanunlarında yapılan düzenlemeler ve gerekse vergi ile ilgili olarak diğer bazı kanunlarda yapılan düzenlemeler ilgili olduğu kanunlara göre aşağıda özetlenmektedir. Düzenlemeler önemli teşvik ve istisna hükümlerini içerdiği gibi uygulamada karşılaşılan sorunların çözümüne yönelik netleştirici nitelikteki bazı hükümleri de kapsamına almaktadır.

Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun

• 6183 sayılı Kanun uyarınca haczedilen malın değerinin %10 fazlası ile ödenmesi durumunda haczin kaldırılmasını öngören düzenleme yapılmaktadır.

Gelir Vergisi Kanunu

• Elektrik Piyasası Kanunu uyarınca lisanssız yürütülebilecek faaliyetler kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretimi amacıyla, sahibi oldukları veya kiraladıkları konutların çatı ve/veya cephelerinde kurdukları kurulu gücü azami 10 kW’a kadar (10 kW dâhil) olan (Kat maliklerince ana gayrimenkulün ortak elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanması amacıyla kurulan dâhil) yalnızca bir üretim tesisinden üretilen elektrik enerjisinin ihtiyaç fazlasını son kaynak tedarik şirketine satanlar esnaf muaflığı kapsamına alınmaktadır. Bu şekilde elde edilen gelirler gelir vergisine tabi tutulmayacaktır.

• İşverenlerce kadın çalışanların çocuklarına sağlanan ve ücretin bir unsuru olarak gelir vergisine tabi tutulan kreş ve gündüz bakım hizmeti gelir vergisinden istisna edilmektedir. Hizmetin işverence değil dışarıdan sağlanması halinde işverence hizmet sağlayana ödenmek kaydıyla her bir çocuk için aylık brüt asgari ücretin %15 ine kadarlık kreş ve gündüz bakım yardımı da istisna kapsamına alınmaktadır.

• İş sonlandırma veya ikale sözleşmeleri kapsamında çalışana yapılan ödemelerin kıdem tazminatına ilişkin sınır çerçevesinde gelir vergisi istisnasından yararlandırılması ve istisnayı aşan kısmın gelir vergisine tabi tutulmasını netleştirmek üzere düzenleme yapılmaktadır.

• Çalışanların asgari ücretinde artan oranlı vergi tarifesi nedeniyle oluşacak kaybın asgari geçim indirimi olarak ödenmek suretiyle telafi edilmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır.

Vergi Usul Kanunu

• İlgili kanunları uyarınca kamu kurum ve kuruluşları tarafından doğrudan mükellefin kendisinden talep edilebilen ve bu kurum ve kuruluşların görevlerinin ifası için zorunlu olan ve süreklilik arz eden bilgilerin vergi idaresince aktarılmasının vergi mahremiyetinin ihlali olarak kabul edilmesini engelleyen düzenleme yapılmaktadır.

• Kurumların tasfiye öncesi veya tasfiye dönemleri ile ilgili tarhiyatlar ve cezalarda muhatap düzenlemesi adi ortaklıklar gibi tüzel kişiliği olamayan veya dernekler, vakıflar, üniversiteler gibi tüzel kişiliği olan teşekküllerin sona ermesi durumunda sona ermeden önceki dönemlere ilişkin tarhiyat ve cezaların muhatabının belirlenmesini de içerecek şekilde vergi usul kanununda yeniden düzenlenmekte, kurumlar vergisindeki düzenleme kaldırılmaktadır.

• Gıda ve ilaç gibi bozulma, çürüme veya son kullanma tarihinin geçmesi gibi nedenlerle imha edilmesi gereken emtianın emsal bedelinin takdir komisyonu kararı olmaksızın mükelleflerce değerlemesinin yapılabilmesine imkân sağlayan düzenleme yapılmaktadır.

• Yatırım teşvik belgesi kapsamında yatırım yapacak tam mükellef sermaye şirketlerinin kurulduğu tarihin içinde bulunduğu hesap dönemi ve takip eden hesap dönemi sonuna kadar yurt dışından sermaye olarak getirdikleri yabancı paraların;

• İşe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap döneminin sonuna kadar kullanılmayan kısmı bu hesap dönemlerine ait vergilendirme dönemlerinin sonuna kadar mukayyet değeriyle devamında VUK 280 kapsamında değerlenir.
• İşe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap döneminin sonuna kadar yatırım teşvik belgesinde öngörülen yatırımları gerçekleştirmek üzere kullanılan kısmı nedeniyle oluşan kur farkları pasifte özel bir fon hesabına alınabilir. Olumlu kur farkları bu hesabın alacağına olumsuz kur farkları ise borcuna kaydedilir.

Mükelleflerin, bu madde hükmünden yararlanabilmeleri için ticaret siciline tescil tarihini izleyen üçüncü ayın sonuna kadar yatırım teşvik belgesi almak için başvuruda bulunmuş ve işe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonuna kadar bu belgeyi almış olması gerekmektedir. Söz konusu yabancı paralar; başvurunun süresi içinde yapılmaması halinde müteakip ilk vergilendirme dönemi, yatırım teşvik belgesinin alınamaması halinde ise işe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonu itibarıyla Vergi Usul Kanunun 280 inci maddesine göre değerlenecektir.
Oluşan fon hesabı sermayeye ilave dışında başka bir hesaba nakledilirse veya işletmeden çekilirse bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin vergiye tabi tutulacaktır. Tasfiye halinde de aynı hüküm uygulanmakta ancak, vergisiz devir ve bölünme işlemlerinde uygulanmamaktadır.

• Kâğıt olarak düzenlenmesi gerekenlerde olduğu gibi elektronik olarak düzenlenmesi gereken fatura vb. belgelerin düzenlenmemesi, alınmaması, gerçek bedelden farklı bedele yer verilmesinin de özel usulsüzlük gerektirdiği açıklığa kavuşturulmak istenmektedir. Elektronik olarak düzenlenmesi gerektiği halde kâğıt olarak düzenlenen belgeler de ceza kapsamına alınmaktadır. Ayrıca VUK 227 ve 231 kapsamında hiç düzenlenmemiş sayılan belgeler için de usulsüzlük cezası uygulanacağı hususunun açıklığa kavuşturulması amacıyla da düzenleme yapılmaktadır.

Paralel olarak aynı düzenlemeler elektronik olarak düzenlenmesi gereken veya düzenlenmemiş sayılan perakende satış fişi, ÖKC fişi, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi vs. için de öngörülmektedir.

• Elektronik ortamda tebliğ ile ilgili olarak Maliye Bakanlığınca getirilen yükümlülüklere uymayanlar için Mükerrer 355’nci madde kapsamında özel usulsüzlük cezası kesilebilmesine imkânı sağlayan düzenleme yapılmaktadır.

• VUK 376 da usulsüzlük ve özel usulsüzlük için öngörülen 1/3 indirim oranı ½ olarak değiştirilmektedir.

• Özel usulsüzlük ve usulsüzlük cezalarında tarhiyat öncesi uzlaşmaya gidebilme imkânı kaldırılmaktadır.

• Sanayi sicil kanununa göre sanayi sicil belgesine sahip mükelleflerce münhasıran imalat sanayinde kullanılmak üzere, 2019 yılı sonuna kadar iktisap edilen yeni makine ve teçhizatla aynı tarihe kadar yatırım teşvik belgesi kapsamında iktisap edilen makine ve teçhizat için uygulanacak amortisman oranı normal oranın iki katına çıkarılmaktadır. Bu şekilde uygulanacak oran ileriki yıllarda değiştirilememektedir. İmalat sanayinde kullanılabilecek makine teçhizat Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenebilecektir.

• 4691 sayılı Teknoloji Bölgeleri Kanunu, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun, ve 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun kapsamında faaliyette bulunan mükelleflerce münhasıran AR-GE, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere, 2019 yılı sonuna kadar iktisap edilen yeni makine ve teçhizatla aynı tarihe kadar yatırım teşvik belgesi kapsamında iktisap edilen makine ve teçhizat için uygulanacak amortisman oranı normal oranın iki katına çıkarılmaktadır. Bu şekilde uygulanacak oran ileriki yıllarda değiştirilememektedir.

Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu

• Sadece elektrik motoru taşıyan otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri ile motosikletler MTV kapsamına alınarak alınacak vergi taşıtın değerine ve yaşına isabet eden normal vergi tutarının %25 i olarak belirlenmektedir.

• Sadece elektrik motoru taşıyan panel van ve motorlu karavanlar MTV kapsamına alınarak taşıtın yaşına isabet vergi tutarının %25 i olarak belirlenmektedir.

• 31.12.2017 tarihinden önce kayıt ve tescil edilen ve sadece elektrik motoru taşıyan otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri de MTV kapsamına alınarak alınacak vergi taşıtın yaşına isabet eden normal vergi tutarının %25 i olarak belirlenmektedir.

Harçlar Kanunu

• Açılmış davalarda uyuşmazlıkların arabuluculuk yoluyla çözümlenmesi halinde, arabuluculuk son tutanağına dayalı olarak verilen kararlarda 35,90 TL harç alınması yönünde düzenleme yapılmaktadır.

Katma Değer Vergisi Kanunu

• Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin su, kanalizasyon, arıtma, doğalgaz, elektrik, haberleşme tesisleri ile yol yapımına ve küçük sanayi sitelerindeki işyerlerinin inşasına ilişkin, bunlara veya bunlar tarafından oluşturulan iktisadi işletmelere yapılan mal teslimleri ile hizmet ifaları katma değer vergisinden istisna edilmektedir.

• Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda kantin olarak belirlenen alanların okul aile birlikleri tarafından kiraya verilmesi işlemleri katma değer vergisinden istisna edilmektedir.
•  
• Sanayi sicil kanununa göre sanayi sicil belgesine sahip mükelleflere münhasıran imalat sanayinde kullanılmak üzere, yapılan yeni makine ve teçhizat teslimleri,

• 4691 sayılı Teknoloji Bölgeleri Kanunu kapsamındaki teknoloji geliştirme bölgesi ile ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamındaki Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde, ve 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun kapsamındaki araştırma laboratuvarlarında AR_GE, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlara münhasıran bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere yapılan yeni makine ve teçhizat teslimleri

31.12.2019 tarihine kadar KDV’den istisna edilmektedir. Makine ve ekipmanların üç yıl içinde başka amaçla kullanılması veya elden çıkarılması halinde vergi ceza ve gecikme faizi ile birlikte alınacaktır.

Spor Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun

• Spor Genel Müdürlüğü, Türkiye Futbol Federasyonu ve bağımsız spor federasyonlarına tescil edilmiş olan ve Türkiye’de faaliyette bulunan spor kulüpleri ve sportif alanda faaliyette bulunan sermaye şirketleri tarafından sporculara ödenen ücretlerden tevkif edilerek ilgili vergi dairesine kanuni süresinde beyan edilen ve ödenen gelir vergisi tutarları, ilgili işverence Türkiye’de kurulu bankalarda açılmış olan özel hesaplara, ödemeyi takip eden beş iş günü içinde ilgili vergi dairesi tarafından  iade edilecektir.

Özel hesaba aktarılan tutarlar aşağıdaki harcamalar dışında kullanılamayacaktır.

Amatör spor dallarında sportif faaliyet gösteren sporculara, bunların çalıştırıcılarına ve diğer spor elemanlarına yapılan ücret ve ücret sayılan ödemeler. Bu hesaptan yapılan ödeme, her bir sporcu, çalıştırıcı ve diğer spor elemanları için yıllık olarak gelir vergisi kanununun 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin üçüncü gelir diliminde yer alan ve ilgili yılda ücretler için geçerli olan tutarın üç katını aşamayacaktır.

Sporcu, çalıştırıcılar ve diğer spor elemanlarının, sportif faaliyetlerine ilişkin iaşe, ibate, seyahat, sağlık, eğitim- öğretim harcamaları ile amatör spor dallarına ilişkin hazırlık kampları, müsabaka, malzeme ve ekipman, federasyon vize, lisans, tescil ve katılım harcamaları.

Özel hesaba aktarılan iade tutarları ile bu hesaptan yapılan harcamalar, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gelir, gider, indirim veya maliyet olarak dikkate alınamayacaktır.

Özel hesaptan amaç dışı kullanılan vergi iadeleri, amaç dışı kullanıldığı vergilendirme dönemine ilişkin gelir (stopaj) vergisi olarak özel hesap açılan mükellef adına vergi usul kanunundaki esaslara göre vergi ziyaı cezası kesilerek tarh edilecek ve gecikme faizi uygulanacaktır.

Özel hesapta yer alan tutarlar, rehin ve haczedilemeyecektir.

İşsizlik Sigortası Kanunu

• 01.01.2018-31.12.2020 tarihleri arasında uygulanmak üzere, İmalat ve bilişim sektöründe faaliyette bulunan iş yerinde kuruma kayıtlı işsizler arasından belirlenerek istihdam edilmeye başlananlarla ilgili olarak, ilgili döneme ait günlük brüt asgari ücretin sigortalının prim ödeme gün sayısı ile çarpılması sonucu bulunacak tutarı geçmemek üzere sigortalının prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında, işyerinin diğer sektörlerde faaliyet göstermesi halinde sigortalının prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı işverenlerce SGK ya yapılacak prim ödemelerinden mahsup edilmek suretiyle prim desteği olarak sağlanmaktadır. Sigortalıya ait prim ile ilgili desteğin işverence sigortalıya aktarılma zorunluluğu bulunmamaktadır.

• SGK ya verdiği aylık prim ve hizmet belgelerinde sigortalı sayısı ortalaması 1 ila 3 olan, imalat sektöründe faaliyette bulunan ve bu sektörde ustalık belgesi sahibi olunan özel sektöre ait işyerlerince 18-25 yaş arası olup kuruma kayıtlı işsizler arasında bulunanlardan  1.1.2018 tarihinden itibaren Aralık 2018 dönemine kadar geçerli olmak üzere, istihdam edilmeye başlananlara ilgili olarak, sigortalının prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı işverenlerce SGK ya yapılacak prim ödemelerinden mahsup edilmek suretiyle prim desteği olarak sağlanmaktadır. Sigortalıya ait prim ile ilgili desteğin işverence sigortalıya aktarılma zorunluluğu bulunmamaktadır.

• Yukarıda belirtilen destekler kapsamında bulunan ücretlilerin ilgili yılda uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarının prim ödeme gün sayısına isabet eden tutarı üzerinden hesaplanan gelir vergisinin asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra kalan kısmının verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilebilmesi imkânı getirilmektedir. Her bir çalışan için uygulama süresi 2020 Aralık ayını aşmamak üzere 12 ay ile sınırlıdır. Bu süre 18 yaşından büyük kadınlar, 18-25 yaş arası erkekler ve Kuruma engelli olarak kayıtlı sigortalılar için 18 ay olarak dikkate alınmaktadır. Bu madde kapsamında teşvikten yararlananlar diğer mevzuatın sağladığı gelir vergisi stopaj teşvikinden yararlanamamaktadır.

7103 Sayılı Torba Kanun

• 16 ve daha büyük yaştaki araçların sahipleri veya ihracatçılar aracılığı ile ihraç edilmesi veya bir daha kullanılmamak üzere hurdaya ayrılması ve ilgili mevzuat uyarınca kayıt ve tescilinin silinmesi şartıyla, aynı cins bir aracın ilk iktisabında tahakkuk eden ÖTV Bakanlar Kurulunca 10.000 lirayı aşmamak üzere araçların cins ve özelliklerine göre belirlenecek kısmın terkin edilmesine imkan sağlayan düzenleme yapılmaktadır.

Özel Tüketim Vergisi

• Revolver, tabanca ve diğer ateşli silahların Savunma Sanayi Müsteşarlığına teslimi veya Müsteşarlıkça ithalinin özel tüketim vergisinden muaf tutulacağı hususu netleştirilmektedir.

• İhraç kaydıyla teslimlerde tecil edilen özel tüketim vergisinin terkin edilebilmesi için zorunlu olan üç ay içinde ihraç edilmiş olma şartı esnetilmekte, vergi dairelerince 3 ay ek süre verebilmesine imkan tanınmaktadır.

• Motorlu araç imalinde kullanılan (IV) sayılı listedeki malların alış faturaları ve benzeri belgeler üzerinde gösterilen ve beyan edilen özel tüketim vergisinin, (II) sayılı listedeki malların imalatçısına iade edilebilmesine imkan sağlayan düzenleme yapılmaktadır.