6 bin 600 Liralık Mesken İstisnasından Kimler Yararlanır?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 86/1-a bendine göre, kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısmı için yıllık beyanname verilmeyecektir. Gelir vergisinden istisna edilen kazanç ve iratlar için yıllık beyanname verilmez ve diğer gelir unsurları için beyanname verilmesi halinde de istisna edilen tutarlar yıllık beyannameye dahil edilmez. Kazanç ve iratların istisna hadleri bazı kazanç ve iratlarda elde edilen gelirin tamamını kapsarken, bazıları ise belli limitler (mesken istisnasında olduğu gibi) dahilinde istisna edilmiştir.
193 sayılı GVK’nın 21. maddesine göre; binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 2020 yılı için 6.600 TL’si (2021 yılı için 7.000 TL) gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Mesken istisnası uygulaması sadece konut olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen gelirler için söz konusudur.
2020 yılında 6.600 TL’nin altında mesken kira geliri olanlar bu gelirleri için yıllık beyanname vermeyecektir.
Ancak ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyannameyle bildirmek mecburiyetinde olanlar ile istisna haddinin üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı vergi tarifesinin üçüncü diliminde ücret gelirleri için yer alan tutarı (2020 yılı için 180.000 TL) aşanlar bu istisnadan faydalanamazlar.
Mesken istisnası sadece tek konut için uygulanacak olup, birden fazla konut kirası elde edenler için istisna, kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır. Bir konuta birden fazla kişinin ortak (hisseli) olması halinde ise bu konuttan elde edilen kira geliri için her bir ortak söz konusu istisnadan ayrı ayrı yararlanabilecektir. Elde edilen kira geliri ister 12 aylık, isterse 1, 3, 5, 6, 9 aylık gibi kıst dönemlere ait olsun mesken istisnası tam olarak uygulanacaktır.
Binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 2020 yılı için 6.600 TL’si gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Konut kira geliri elde eden kişilerin, yıllık olarak tespit edilen istisna tutarının (2021 yılı için istisna tutarı 7.000 TL) altında kira geliri elde etmeleri halinde vergi dairesinde mükellefiyet kaydı açtırmasına ve bu gelirleri için beyanname vermesine gerek bulunmamaktadır.
Örneğin, 2020 yılında meskenini aylık 500 TL’den kiraya vermiş ve yıllık 6.000 TL kira geliri elde etmiş olan bir kişinin elde ettiği hasılat, mesken istisna tutarı olan 6.600 TL’nin altında olduğundan beyanname vermeyecektir.
Konutlardan elde edilen kira gelirleri süresinde beyan edilmez veya eksik beyan edilirse, 2020 yılı için belirlenen 6.600 TL’lik istisnadan yararlanılamayacaktır. Ancak, idarece herhangi bir tespit yapılmadan önce, süresinde beyan edilmeyen veya süresinde verilen beyannamede yer almayan konut kira gelirlerini, süresinden sonra verilen beyanname ile beyan edenler söz konusu istisnadan yararlanabileceklerdir.
İstisna tutarının üzerinde konut kira geliri elde edilmesi halinde, yıllık beyanname ile beyan edilen kira gelirinden istisna tutarının düşülmesi gerekmektedir.
Konut ve iş yeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, istisna sadece konut kira gelirine uygulanır. İş yeri kira gelirine istisna uygulanmaz.
Örneğin, 2020 yılında bir kişinin konut olarak kiraya verdiği gayrimenkulünden 26.000 TL ira geliri, tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş 80.000 TL iş yeri kira geliri ve 100.000 TL ücret geliri elde etmiş olduğunu varsayalım.
Kişinin elde etiği kira geliri için istisna uygulanıp uygulanmayacağı, 2020 yılı içerisinde elde ettiği gelir toplamının 180.000 TL’yi aşıp aşmadığına bakılarak tespit olunacaktır. Elde edilen gelir toplamı olan (26.000 + 80.000 + 100.000=) 206.000 TL’nin 2020 yılı için belirlenen 180.000 TL tutarını aşması nedeniyle, 26.000 TL’lik konut kira gelirine ilişkin olarak 6.600 TL’lik istisnadan faydalanılması mümkün olmayacaktır.
Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her bir ortak için 2020 yılı için 6.600 TL’lik istisna ayrı ayrı uygulanacaktır.
Mirasın paylaşılmamış olması halinde, her bir mirasçı istisnadan ayrı ayrı yararlanacaktır. Bir mükellefin birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde istisna, kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır.
Aile bireylerinin her birinin sahip oldukları mal ve haklardan elde ettikleri kira gelirleri için kendi adlarına ayrı ayrı beyanname vermeleri gerekmektedir.
Küçük ve kısıtlıların mükellef olması durumunda bunlar adına verilecek olan yıllık gelir vergisi beyannamesi veli, vasi veya kayyum tarafından verilecektir.
Mal ve haklara hisseli olarak sahip olunması halinde, her ortağın sadece kendi hissesine karşılık gelen kira gelirlerini beyan etmesi gerekmektedir. Örneğin, 2020 yılında evli olan eşlerin bir konuta %50 hisse ile sahip olması durumunda, elde edilen 36.000 TL kira gelirinin yarısı olan 18.000 TL ayrı ayrı beyan edilecek ve her iki eşte 6.600 TL mesken istisnasından ayrı ayrı yararlanacaktır.
Yorumlar