Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Ekonomi, Maliye

Berkan TOLUN
Berkan TOLUN
1712OKUNMA

2019’da Türkiye Nerede?

Dünya Bankası verilerine göre, Türkiye 2019’a 190 ülke arasında iş kurma, inşaat izinleri, elektrik enerjisi, tapu işlemleri, kredi işlemleri, azınlık yatırımcı haklarının korunması, vergi ödemeleri, yurtdışı ticaret, sözleşmeler, iflas konkordato, İflas erteleme gibi değerlendirmelerin bütününe bakıldığında 43’üncü sırada yer alıyor. Geçen seneye göre de %4,34’lük bir artış elde etmiş durumda.

Türkiye, Dünya Bankasının yayımladığı 2019 “Doing Business” raporunda en çok ilerleme kaydeden 10 ülke arsında gösteriliyor.

Değerlendirme alanlarında Türkiye, enerji ve tapu işlemleri arasında ilerleme kaydedememişken diğer hususlarda ilerleme söz konusu. Ancak rapora daha detaylı baktığımızda, Türkiye’nin ilerleme kaydetmesi gereken üç önemli alan ortaya çıkıyor.  Bunları sıralayacak olursak;

  • Elektrik Üretimi
  • Vergiler
  • İflas, Konkordato işlemleri

Genel olarak elektrik üretimiyle ilgili Türkiye’de çok fazla yatırım yapıldığı, su, kömür, doğalgaz dışında artık nükleer enerjinin de temelleri atıldığını görüyoruz. Avrupa ülkeleri yeşil enerjiye yönelirken, üretim merkezlerinin hangi ülkelere kaydığının da dikkatli olarak incelenmesi gerekiyor. Türkiye gelişmekte olan bir ülke olduğu için ar-ge ve inovasyon, know-how transferi yapabilecek ve halen ekonomisini dengeleyecek bir düzeyde değil maalesef. Ar-GE ve inovasyon için atılan temelleri göz ardı etmemek gerekli ancak, ağır ve orta sanayide halen yürümekte olduğumuzda bir gerçek. Buna bir örnek vermek gerekirse, beyaz eşya ve araba gibi insan gücüne dayalı büyük fabrikalar doğu Avrupa ve Türkiye gibi gümrük birliğinde olan ülkelere kaymakta olup, bu firmaların genel merkez ve ar-ge merkezleri yurtdışında tutulmaktadır.

Türkiye’nin 2023 hedefleri ele alındığında lojistik ve Avrupa sanayi (Fabrika üstü) üstü olmak için yukarda saydığımız 3 hususta iyileştirme yapılması gerekmektedir.

Yukarda yer alan gelişmesi gereken üç hususu aşağıda değerlendirirsek;

  • Elektrik konusunda Türkiye 60’ıncı sırda görünmekte olup, yukarda saydığımız hedeflerine biran önce ulaşmak için artırılması gereklidir.
  • Vergiler kısmında ise Türkiye 190 ülke arasında 80’inci konumdadır. Türkiye’de KDV iade süreçlerinin uzun sürmesi karışık olması ve çalışanlar üzerindeki karışık vergi yükleri yabancı yatırımcıyı ve ülke yatırımcısını rahatsız etiği aşikardır. Özellikle KDV iadelerinin ülkemizde çok geç alınması yabancı yatırımcı gözünde Türkiye’yi fonlamak olarak görüldüğü için, bu hususta acil önlem alınması yerinde olacaktır. Bunun yanında çalışan maaşları üzerindeki vergi yükü çok fazla olup, çalışan maaşları konusunda fazla gelir vergisi ödememek adına yatırımcıları değişik yollar aramaya sevk etmektedir. Vergi kayıp ve kaçaklarının maalesef ülkemizde yumuşak karnını gelir vergisi kalemleri yapılan denetimlere rağmen oluşturmaktadır.
  • Türkiye’nin maalesef faturasını ödediği ve 2018 – 2019 arasında iyileşme olmasına rağmen 190 ülke arasında 109’uncu olduğu iflas, konkordato konuları. Neden bu durumdayız; 2018’e kadar olan sürede iflas erteleme müessesinin uygulanamıyor olması aslında bu kadar gerilememize bir sebep olup, 2019 ‘da %7,45 oranında iyileşmesinin nedenlerinden biride bu konu hakkında yeni yapılan düzenlemelerdir. Bu konu hakkında diğer ülkelerin (Best Practice) sonuç veren iyi örnekleri incelenip Türk hukuk yapısına uygun düzenlemeler yapılmalıdır.

Türkiye bulunduğu konjonktürde bir yatırım cenneti olması gerekirken, özellikle yatırımcının paramı geri alamam korkusu, Türkiye’ye yatırımı engelliyor. Türkiye vergi teşvikleri sağlasa da, bu korkunun iç ve dış pazarda biran önce bertaraf edilmesi Türkiye’nin aşması gereken en önemli sorunudur. Türkiye özellikle bu alanlardaki sorunlarını çözüp, ağır sanayi ve KOBİ hamlelerini tamamlayıp, sermayesine kavuştuktan sonra (Çin burada en önemli örneklerden bir tanesidir) Ar-Ge üreten, patent ve know-how satan kiralayan bir ülke haline gelecektir.

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor