2018’de Elde Edilen Telif Hakkı/İhtira Beratı Kazancı İçin Yıllık Beyanname Verilecek mi?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 18. maddesine göre; müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikâye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video bant, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat gelir vergisinden müstesnadır.
Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya dahildir. Söz konusu kazançların arızî olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel değildir. Serbest meslek kazançları istisnasının tevkif suretiyle ödenecek vergiye etkisi yoktur.
İstisna kapsamındaki çalışmaların vergi tevkifatı yapmakla yükümlü olanlarca satın alınması halinde, bedeli üzerinden GVK’nın 94. maddesinin 2/a bendi uyarınca %17 nispetinde gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir. Telif hakkı ve ihtira beratı kazanç istisnasında tutar sınırı olmaksızın, elde edilen kazancın tamamı gelir vergisinden istisna edilmiştir. İstisna kapsamında olan telif hakkı ve ihtira beratı kazancı elde edenlerin yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeleri söz konusu olmayıp, ödedikleri stopaj vergisi nihai vergi olarak kalmaktadır.
Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde; maddede yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu belirtilmiş; aynı maddenin (5) ve (6) numaralı bentlerinde ise, ihtira beratı ve telif haklarının da bu kişiler tarafından kiralanmasının gayrimenkul sermaye iradı olduğu belirtilmiştir.
Ancak, aynı bentlerde, ihtira beratının mucitleri veya kanuni mirasçıları ile telif hakkının müellifleri veya kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançların serbest meslek kazancı olduğu açıklanmıştır.
GVK’nın mükerrer 80. maddesinin 3. bendinde ise telif haklarının ve ihtira beratlarının müellifleri, mucitleri ve bunların kanuni mirasçıları dışında kalan kimseler tarafından elden çıkarılmasından doğan kazançların değer artış kazancı olduğu hüküm altına alınmıştır.
Bu durumda;
- Telif haklarının ve ihtira beratlarının müellifleri, mucitleri ve bunların kanuni mirasçıları tarafından kiralanması, devir ve temlik edilmesi veya elden çıkarılması gibi her türlü işlemler sonucunda elde edilen gelirin serbest meslek kazancı olarak,
- Telif haklarının ve ihtira beratlarının müellifleri, mucitleri ve bunların kanuni mirasçıları dışında kalan kimseler tarafından kiralanmasından elde edilen kazançların gayrimenkul sermaye iradı olarak,
- Telif haklarının ve ihtira beratlarının müellifleri, mucitleri ve bunların kanuni mirasçıları dışında kalan kimseler tarafından elden çıkarılmasından elde edilen kazançların ise değer artış kazancı olarak,
vergilendirilmesi gerekmektedir.
GVK’nın 70. maddesinde yer alan hükümlere göre; telif haklarının, müellifleri veya bunların kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar ile ihtira beratının mucitleri veya kanunî mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar serbest meslek kazancı olarak vergilendirilecektir.
Ancak, GVK’nın 18. maddesinde yer alan telif hakkı ve ihtira beratı kazanç istisnasına göre; telif hakkı ve ihtira beratı sahiplerinin (mucit) ve bunların kanuni mirasçılarının madde kapsamındaki eserlerini ve icatlarını yayınlamak, satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat gelir vergisinden müstesna edilmiştir. İstisna kapsamındaki kazanca sadece %17 oranında gelir vergisi tevkifatı uygulanmaktadır. İstisna kapsamındaki kazançlar için yıllık beyanname verilmeyecektir.